Bas van Dijk - 21 sep 2009 08:38 - Gewijzigd: 21 sep 2009 08:38

Vlak bij de dood

ZEIST – Links en rechts van zijn boot ontploffen granaten en sneuvelen jonge Amerikanen. De dood grijnst de 20-jarige Ben Bouman aan uit Duitse vuurmonden. „Ik had er niet eens erg in. Na jaren bezetting leek het leven me juist weer toe te lachen.”

„Zondag 17 september 1944 staat diep in m’n geheugen gegrift. Alsof het niet 65 jaar geleden, maar gisteren gebeurde. Een prachtige dag, stralend weer. De hele morgen waren er al zwermen Engelse jachtvliegtuigen in de lucht. ’s Middags stond ik, in Mook, oog in oog met een Amerikaans verkenningspeloton. Wat er dan door je heen gaat, is niet te beschrijven.”

„Maandag 18 september ging ik kijken hoe het was in een dorp verderop, waar mijn vriendin, nu mijn vrouw, woonde. Bij een bruggetje kwam ik Amerikaanse parachutisten tegen. Ik maakte een praatje en ging in een verlaten sluiswachtershuis kijken. Daar trof ik warempel nog vijf Duitsers aan op de vliering. Ik vroeg: „Is het geen idee jullie over te geven?” Dat vonden ze, gelet op de omstandigheden, ook wel. Ik bracht hen bij de Amerikanen en leerde daardoor pelotoncommandant Smith kennen. Hij werd mijn vriend. Eindelijk kwam de vrijheid in zicht. Ik deelde in een prachtig avontuur, maar besefte niet hoe gevaarlijk de strijd was.”

„Op dinsdag reed ik met de Amerikanen mee naar Grave om de grondtroepen te zien oprukken naar Nijmegen. De volgende dag werd de wildste uit mijn leven. Ik bood luitenant Smith, die ik in Grave weer aantrof, mijn hulp aan en kreeg, in ruil voor mijn fiets, een karabijn, munitie, een helm en een jack. We trokken op naar Nijmegen, om daar de Waal over te steken.”

„In kleine, lichte bootjes begonnen we in groepen aan de overtocht. De eerste groep werd voor een deel door Duits vuur vernietigd.”

Video-foto van een parachutistenlanding tijdens de slag om Arnhem.

„Ik bereikte in een tweede aanval heelhuids de overkant, roeiend uit alle macht, bij gebrek aan peddels met de kolf van m’n karabijn. Duitse mitrailleurs ratelden, links en rechts spoot het water omhoog door granaatinslagen en sneuvelden m’n Amerikaanse makkers.”

„Aan de overkant bleef ik liggen, met m’n voeten in het water, gedekt door de schuine oever, tot het veilig genoeg was om me op te richten. Daarna ging het richting spoorbrug.”

„Ondanks het aanbod van de Amerikanen om met een burgerauto richting huis te gaan, ben ik toch weer op zoek gegaan naar luitenant Smith, die ik aantrof in Lent. Met hem trok ik de volgende dag verder richting het westen. Op een gegeven moment zaten we in de buurt van Oosterhout schouder aan schouder uit te rusten op het zand van een dekkingssleuf, toen een Duitse granaat vlakbij een boom raakte en ontplofte. We doken over elkaar heen in de loopgraaf, ik bovenop. Smith had de grootste klap al opgevangen en zat onder de scherven, ik was in m’n knie geraakt. Smith overleefde de zware verwondingen. Helaas sneuvelde hij later dat jaar, tijdens gevechten in de Belgische Ardennen.”

„Ik heb vaak niet beseft in wat voor gevaar ik verkeerde. Achteraf zie je de momenten waarop je vlak bij de dood was. Ik ben nog elke dag dankbaar dat ik mag leven en gelukkig ben met mijn vrouw. Goede vrienden sneuvelden, maar het was mijn tijd nog niet.”