Martijn den Hollander - 19 aug 2009 09:24 - Gewijzigd: 19 aug 2009 09:24

DAAROM: Wesp loopt niet zomaar in de val

Heel gemeen eigenlijk, zo’n wespenval. Je zult tenslotte maar een wesp zijn. Denk je te gaan genieten van onweerstaanbare zoetigheid, zit je opeens gevangen in een glazen bol. En zie daar maar eens uit te komen. 

Waarom ontsnapt een wesp niet uit een wespenval?
 

Wespenval.

Het gedrag van wespen is een serieuze zaak. Entomologen –insectenkundigen– kunnen wespen bijvoorbeeld leren de geur van landmijnen te herkennen. Dat spaart mensenlevens.

Wespen zijn niet de eerste de beste insecten. Dr. Joop van Loon van de Wageningen Universiteit: „Wespen, hommels, bijen en mieren zijn de beste ‘leerlingen’ van het enorme insectenrijk. Roofinsecten als de wesp kunnen uitzonderlijk goed leren.”

Vrijwel dagelijks boeken wespentrainers nieuwe successen. Van Loon: „Een wesp kan meer leren dan je zou verwachten van een beest met zulke kleine hersens.”

Als wespen zo slim zijn, waarom ontsnappen ze dan niet uit een wespenval? Het antwoord: omdat wij mensen zo gehaaid zijn. De wespenval is precies zo gemaakt dat een wesp er met open ogen intrapt.

Van Loon: „Wespen worden gelokt met zoete geuren. Eenmaal binnen, hebben ze vrij snel in de gaten dat ze in de val zitten. Insecten die voelen dat ze gevangenzitten, vliegen onmiddellijk naar het licht toe. Dat is hun natuurlijke ontsnappingsreactie.”

Een wesp vliegt dus wanhopig omhoog, tegen het glas van de wespenval aan. Het komt niet in hem op om in tegenovergestelde richting te vliegen, naar de opening waardoor hij binnenkwam. Het kan wel gebeuren dat een wesp na de botsing tegen het glas verdwaasd naar buiten stuitert, precies door het gat. Maar dat is meer geluk dan wijsheid.

Van Loon durft wel een voorspelling te doen. „Als je een ondoorzichtige wespenval maakt, genieten wespen rustig van de zoetigheid. Daarna zullen ze vrij gemakkelijk de val weer verlaten.”

Kan een wesp ook leren om uit een gewone, doorzichtige wespenval te ontsnappen? Van Loon heeft het nog niet aangetoond, maar hij denkt van wel. „Je kunt wespen daarin trainen, bijvoorbeeld door ze met een elektrische schok te straffen als ze tegen het glas van de wespenval vliegen.”

Het valt niet mee om een wesp te zijn.