Jacomijn Hoekman - 12 jun 2009 19:30 - Gewijzigd: 13 jun 2009 08:30

Bruid tegen wil en dank

Op een goede dag breekt eindelijk het moment aan waarnaar je al weken hebt uitgezien: vakantie in Turkije. Maar het loopt uit op een nachtmerrie. Je ouders huwelijken je uit aan een onbekende Turkse man. Het is al verschillende allochtone schoolmeisjes in Nederland overkomen.

Niet iedereen is blij dat de zomervakantie bijna aanbreekt. Sommige meisjes –en soms ook jongens– zijn heel bang dat ze na de vakantie ineens getrouwd zijn met een man of vrouw uit het land van herkomst van de ouders. Daarom lopen er in deze maand meer meisjes weg van huis dan anders, volgens de instanties voor vrouwen­opvang.

Het is een probleem, vindt Bianca Driessen, deelraadslid van de PvdA in Amsterdam. En problemen zijn er om opgelost te worden. Ze wil daarom graag dat allochtone meisjes die bang zijn uitgehuwelijkt te worden een verklaring kunnen ondertekenen waarin staat dat ze dat niet willen. Of dat helpt? „Het maakt het probleem zichtbaar”, zegt ze.

Ziek melden
Ook de gemeente Rotterdam houdt zich ermee bezig. Voorlichter Bert Brehm: „Met zo’n verklaring krijgen we hopelijk het recht de politie in te schakelen. In Engeland doen ze dat ook. Daar mag een meisje zelfs uit het buitenland worden teruggehaald als ze aangeeft dat ze daar tegen haar wil is. We zijn nog in gesprek met justitie om te zien of dat hier ook kan.”

Volgens Jelle Zeilstra, voorlichter van de GGD in Rotterdam is de verklaring nog niet af. Dat betekent niet dat er helemaal geen actie wordt ondernomen. „In elk geval gaan we nog voor de zomer posters met informatie over uithuwelijking verspreiden op scholen. Zo weten de meisjes dat er hulp voor hen is. En we vragen leerplichtambtenaren er scherp op te letten als meisjes met een bepaalde achtergrond zich ziek melden.”

Je zult ineens je schoolvriendin missen omdat ze in Turkije achtergebleven is. Conrector Baar van het Citycollege St. Franciscus in Rotterdam heeft het nog nooit zien gebeuren. „Gelukkig niet. Ik vind dat uithuwelijken in deze tijd niet meer kan. Op onze school zitten jongeren van wel 47 verschillende nationaliteiten, onder wie veel Turken en Marokkanen. We horen nog al eens van broers of zussen die uitgehuwelijkt zijn. Daarom willen wij onze leerlingen de mogelijkheid bieden zo’n verklaring te ondertekenen.”

Omdat huwelijksdwang vaak in de privésfeer gebeurt, blijft het moeilijk de betrokken meisjes en jongens te helpen. De Stichting Platform Islamitische Organisaties Rijnmond (Spior) probeert het probleem te verminderen door voorlichting te geven over gedwongen huwelijken. Zo legt ze uit dat trouwen onder dwang volgens de islam verboden is. Marianne Vorthoren van Spior: „In de profetische overleveringen staat het verhaal van een vrouw die vertelt dat ze onder dwang moest trouwen. De profeet zegt dat ze het huwelijk dan als ongeldig mag zien.” Lachend: „Niet dat de vrouw dat ook doet. Ze vindt de man eigenlijk toch wel leuk.”

Trouwens, niet al het uithuwelijken is verkeerd, zegt Vorthoren. „Sommige jongeren vinden dat het zo hoort. Dan is het geen probleem. Alleen tegen gedwongen huwelijken moeten we actie ondernemen.”

Gedwongen naar Turkije
Ze werd opgesloten, geslagen én uitgehuwelijkt. De inmiddels 19-jarige Maryam moest op haar vijftiende trouwen met een Turkse man. „Volgens de definitie van onze cultuur zijn we echt getrouwd geweest.”

Naar school gaan mocht ze niet. Verkering krijgen was verboden. Ze mocht het huis niet uit zonder te vertellen waar ze heen ging. En op haar vijftiende werd ze ook nog eens door haar vader naar een tante in Turkije gestuurd om te trouwen.

Acht maanden moest ze in Turkije met haar echtgenoot leven. Daarna haalde Maryams vader haar tijdelijk terug naar Nederland, onder een strenge voorwaarde. „Ik moest hier tegen iedereen vertellen dat ik er zelf voor koos om met die jongen in Turkije te leven”, zei ze eerder in deze krant. „Mijn vader vond het erg belangrijk dat zijn familie het idee zou hebben dat ik er zélf achter stond.”

Maryam zag na een tijdje haar kans schoon en liep weg. „De politie vond me op straat. Via de hulpverlening kwam ik in een jeugdgevangenis terecht, omdat er geen opvang voor me was.”

Na de episode in de jeugdgevangenis waagde Maryam opnieuw de stap naar huis. Omdat de familie in de gaten gehouden werd door Jeugdzorg, kwam de familie er niet langer mee weg Maryam thuis te houden van school. Daardoor kwam de uithuwelijking uiteindelijk aan het licht. „ Toen heb ik voor het eerst mijn hart uitgestort. Via mijn mentrix ben ik opnieuw in contact gekomen met Jeugdzorg en uiteindelijk in de opvang beland.”

Maryams naam is om privacyredenen gefingeerd.