Jacomijn Hoekman -  9 mei 2009 08:22 - Gewijzigd: 9 mei 2009 08:22

Kriebelend monster

Psycholoog Van Bruggen: Wil je de spin vastpakken?

Stel: je hebt een grote angst. En stel: je wilt ervan af. Wat doe je dan? Een cursus volgen. „Als je jezelf niet met je angsten confronteert, blijf je bang.”

Ik weet het: alle vrouwen zijn bang voor spinnen. Ik ook.

’s Nachts droom ik er wel eens van: reuzegrote spinnen hangen met hun enorme, behaarde buik boven mijn hoofd, hun poten als tralies over de bedrand heen.

Ik gruw van spinnen. Ze zijn vies, ze eten elkaar op en hebben simpelweg te veel poten.

Uit principe klap ik daarom geen parasols of zonneschermen uit; daar kunnen ze uit rollen. Ook controleer ik mijn jas als die aan de kapstok heeft gehangen. ’s Nachts kijk ik, voor ik ga slapen, of er geen spin naast, boven of onder mijn bed zit. En dat alles is de reden om een spinnencursus te gaan volgen. Het werd tijd.

Vincent van Bruggen gaat me helpen. Hij is psycholoog bij Adapt (zie kader) en schrijver van het vorige week verschenen boek ”Wat angst met je doet”. Hij geeft niet alleen theoretisch hulp, ook praktisch. Hij heeft een spin...

Van Bruggen vraagt hoe erg mijn angst is. Ik vertel hem dat ik soms ’s nachts de lamp aanknip om te kijken of er geen spinnen langs mijn kussen loopt. „Wáár ben je dan precies bang voor?” vraagt hij. „Dat ze op me kruipen, snel tussen mijn kleren rennen, me bijten.” Ik zie ze in gedachten al aanvallen: rug gekromd, tanden ontbloot en ogen die schitteren van kwaadaardigheid.

We gaan aan de slag. Van Bruggen laat me kiezen uit een kleine, een middelgrote en een grote spin. Ik ga voor de kleine. Het jampotje met beest moet ik op mijn hand zetten. Leuk is het niet, maar overdreven eng ook niet.

Hups, Van Bruggen gooit het zwarte monstertje in een gele afwasteil. Met een pen moet ik ’m aanraken. Bang springt het beestje op en spurt naar de andere kant van het teiltje. Ik deins verschrikt achteruit. Opnieuw volg ik ’m met een pen, tot de schrik verdwijnt.

Beverig

Zou ik de spin ook over mijn hand durven laten lopen? Hm, nog niet. Eerst mijn hand maar eens in die teil stoppen, mouwen opgestroopt. Als een razende maakt het diertje zich uit de voeten. Hij wil niet eens in de buurt van mijn hand komen. Dat stelt gerust. Tot hij zachtjes met één poot mijn nagel aanraakt. Beverig trek ik me terug.

Opnieuw doen we de oefening, opnieuw, en nog eens. „Als je dit maar lang genoeg doet, wordt het zelfs saai”, zegt Van Bruggen. Intussen geeft hij informatie over spinnen: dat ze niet door een mensenhuid heen kunnen bijten, dat ze 24 knieën hebben en dat ze zo nuttig zijn. Het maakt het beestje in dat teiltje bijna aardig.

De twee uur die voor de sessie staan, vliegen voorbij. Nog een kwartier te gaan, en ik heb de spin nog steeds niet op mijn hand genomen. Doen? Niet doen? Doen.

Van Bruggen pakt hem op en veegt hem op mijn geopende handpalm. „Als hij richting mijn mouw loopt, haal je hem van me af, toch?” kan ik niet nalaten even angstig te vragen. Hij knikt geruststellend. Ik haal diep adem. Daar gaat-ie dan.

Zodra het beest mijn hand raakt, voel ik een heel zacht gekriebel. Gefascineerd kijk ik hoe hij doodstil in het midden blijft zitten. Eigenlijk is zo’n spin best mooi. Langzaam daalt mijn hartslag. Tot het beestje een sprintje trekt naar de zijkant van mijn hand. Paniek, paniek. Ik probeer me te beheersen, maar na een seconde of tien veeg ik ’m snel van mijn hand. Het tintelt op de plek waar hij heeft gezeten.

De sessie is afgelopen. „Goed dat je de confrontatie opzocht”, zegt Van Bruggen. „Je hebt nu een mooie basis om verder te oefenen. Want als je jezelf niet met je angst blijft confronteren, verdwijnt die nooit.” Met een blad met oefeningen in mijn hand en een afspraak voor e-mailcontact loop ik de deur uit.

Drie dagen na dato struin ik de omgeving af op zoek naar een malse spin. Niet te groot, niet te klein. Ik vind er één. Een zwartje. Ik beloer ’m. Ik fotografeer ’m. Ik spreek ’m toe. Maar ik raak ’m niet aan.

Het is een stap vooruit, maar een vogelspin als huisdier zal er voor mij nooit inzitten.

Dit is het tweede deel in een serie over fobieën.

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Angststoornis

Adapt is een behandelcentrum voor mensen met een angst- of stemmingsstoornis in Almelo. De behandelingen zijn toegankelijk met een verwijsbrief van de huisarts. De kosten worden volledig vergoed door de verzekering.

www.adaptonline.nl voor meer informatie.