Ministerschap Hennis: mooi én mislukt

Min

Gewantrouwd. Het vertrouwen van haar personeel wist Hennis niet te winnen. Mooie woorden, maar geen daden, was het oordeel van veel militairen. De tekorten bij defensie, een ontbrekende cao en een AOW-gat zetten onder hen kwaad bloed. Hoewel ze zich regelmatig op de werkvloer liet zien, lukte het Hennis niet om als meelevend te worden gezien door haar eigen mensen.

Falend. Op de cultuur bij defensie is veel aan te merken, aldus de OVV. Kritiek van de werkvloer bereikt de top niet, van fouten wordt niet geleerd. Daarvoor was Hennis verantwoordelijk. Ze mocht het zich daarnaast ook aanrekenen dat commando’s hun werkgever voor de rechter willen dagen omdat zij hun werk niet naar behoren kunnen doen.

Tekortschietend. Hennis slaagde er niet in om de afbraak van defensie te stoppen. Het extra geld dat ze voor de krijgsmacht wist los te peuteren, betekende feitelijk slechts een verzachting van de bezuinigingen waarmee ze eerder zelf had ingestemd. En ze had het ook nog eens te danken aan de oppositiepartijen D66, CU en SGP dat Defensie minder hoefde in te leveren. Ondertussen kampt de krijgsmacht nog steeds met een groot gebrek aan middelen en aan deugdelijk materieel.

Onzeker. In haar eerste jaren als minister was Hennis geen sterke debater. Ze durfde haar spreektekst niet los te laten, kwam vaak moeilijk uit haar woorden. In haar slotdebat als minister koos ze in de ogen van een aantal fracties voor een te technocratische verdedigingslijn. Niet bepaald de juiste toon om de sympathie van dat deel van de Kamer terug te winnen.

Gefocust op zichzelf. Hennis wist zich zeer betrokken bij het thuisfront van uitgezonden militairen en bij nabestaanden van gesneuvelden, maar dat kwam niet uit de verf. Na publicatie van het OVV-rapport maakte ze zichzelf onmogelijk door te focussen op haar eigen positie. Ze voelde toen eigenlijk gelijk dat het einde van haar ministerschap was ingeluid.

Plus

Geliefd. Hennis stond er goed op bij VVD-leider Rutte: ze gold als zijn vertrouwelinge. Hij zag haar graag terugkeren als minister in zijn derde kabinet. Ook commandant der strijdkrachten Middendorp mocht haar graag. Hij noemde haar gisteren een „strijder” en „een minister die niet de andere kant op kijkt als er wat fout gaat.” Kamerleden vonden haar „goed benaderbaar en prettig in de omgang.” Ook bij de kiezers lag ze goed: in maart haalde ze, na vier jaar ministerschap, 148.000 voorkeurstemmen.

Effectief. Na jaren wist Hennis bijvoorbeeld een doorbraak te forceren in de soap rond de JSF: Nederland koos definitief voor de F-35 als opvolger van de F-16. Ook andere hoofdpijndossiers (zoals de chroom-6-affaire en problemen met de Chinook- en NH-90-helikopters) pakte ze effectief aan.

Succesvol. Na decennia van bezuinigen op de krijgsmacht kwam het onder Hennis’ bewind tot een trendbreuk. Met succes pleitte ze voor extra geld om de basisgereedheid en de inzetbaarheid van het leger weer op orde te brengen.

Strijdvaardig. Hennis heeft als een leeuw gevochten voor een sterkere defensie. Die strijdvaardigheid toonde ze gisteren ook in haar laatste Kamerdebat. Afgemeten pareerde ze de kritiek van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) op haar mensen. En hoe de oppositie ook aandrong, veel gaten kon die in haar betoog niet schieten.

Verantwoordelijk. De minister koos er na het kritische OVV-rapport niet voor om zich terug te trekken via de nooduitgang. Ze bewandelde de koninklijke route door het debat met de Kamer aan te gaan en daar verantwoording af te leggen. Door haar ontslag aan te bieden, nam ze de volledige verantwoordelijkheid voor de geconstateerde missers bij defensie op zich. Ze verschool zich niet achter de tekorten bij het leger. Met haar optreden oogstte ze respectvolle reacties van collega-politici. En een warme ontvangst na het debat op haar departement.

Ministerschap Hennis: mooi én mislukt

Politiek

RD.nl in uw mailbox?