Debat over formatie gaat vooral over regeerakkoord

Eigenlijk wist elke fractievoorzitter het wel: het Kamerdebat was niet bedoeld om het regeerakkoord minutieus door te spitten. Daarover gáát de Kamer immers nog debatteren, te weten over tweeënhalve week, als Rutte zijn regeringsverklaring heeft uitgesproken en heel vak-K vol zit met kersverse ministers en staatssecretarissen.

Nu moest het gaan over het eindverslag van (oud-)informateur Zalm en over hoe goed of slecht de formatie was verlopen. Maar Zalm had het rustig. De enkele vragen die de Kamer hem stelde, pasten op een half A-viertje.

Daarin sprong één vraag er zonder meer uit: was het geen rare actie geweest dat de informateur op 20 september namens de vier onderhandelende partijen aan ministers Schippers per brief verzocht het eigen risico in de zorg in 2018 niet omhoog te doen? Zalm gaf het meteen toe. „Daarin ben ik de onderhandelaars te veel ter wille geweest. Zij hadden het verzoek aan de minister beter zelf kunnen doen, hier in de Kamer.”

Verder gebruikten de fracties het debat vooral om elkaar het vuur na aan de schenen te leggen en probeerde de oppositie nu al zaken uit het regeerakkoord gewijzigd te krijgen. Zo wilden GroenLinks, SP en PvdA dat de nieuwe coalitie de verhoging van het lage btw-tarief van 6 naar 9 procent terugdraait. Maar een motie van die strekking haalde het niet. Diezelfde partijen pleitten ervoor om de bezuiniging van 100 miljoen op de wijkverpleging te schrappen. Ook die motie strandde.

Verder wilde PvdA-leider Asscher van VVD-onderhandelaar Rutte weten of het regeerakkoord zogeheten side letters kent: geheime afspraken die niet in de officiële tekst van het regeerakkoord staan. Concreet verwees hij naar wat CU-leider Segers onder meer in deze krant meldde, namelijk dat het nieuwe kabinet niet doorgaat met het wetsvoorstel van minister Schippers over het verstrekken van de abortuspil door huisartsen. Rutte: „Daar zijn geen afspraken over gemaakt.”

Zelfs SGP-leider Van der Staaij, die zich samen met 50PLUS-voorman Krol het beste hield aan het format van het debat, ontkwam niet geheel aan vragen over de inhoud van het regeerakkoord. Zo wilde hij van CDA-onderhandelaar Buma weten „of jongeren hun maatschappelijke diensttijd straks ook kunnen invullen met het aftoppen van wietplanten.” Buma kon er wel om lachen, en vulde de interruptie eigener beweging aan: „Ja, en welk lied moet je zingen tijdens het aftoppen? Ook zo’n vraag.” Een inkoppertje voor Van der Staaij: „De heer Buma zal vast zeggen: het Wilhelmus. Ik zeg: ga door met promoten van ons volkslied, maar bewaar ons voor de volkswiet.”

Natuurlijk ging het in het debat ook over de vraag in hoeverre de nieuwe coalitie bereid is samen te werken met de oppositie en verbeteringsvoorstellen van het linker- en rechterblok in de Kamer over te nemen. Anders gezegd: is er sprake van een uitgestoken hand?

Het antwoord was tamelijk voorspelbaar. In theorie: ja. In de praktijk: vooralsnog nauwelijks. Niet voor niets werden de meeste ingediende moties verworpen doordat VVD, CDA, D66 en ChristenUnie en block tegenstemden. Die bovendien steun kregen van de SGP.

Ook bij de moties over btw-verhoging en bezuiniging op wijkverpleging? Ook daar. Van der Staaij vond deze moties, gezien het karakter van dit debat, „te vroeg”, terwijl hij bovendien vragen had over de financiële dekking ervan.

De oppositie aan de ene kant, de coalitie, soms gesteund door de SGP, aan de andere kant; het zou zomaar een patroon kunnen zijn dat we het komende jaar vaker te zien krijgen.

Debat over formatie gaat vooral over regeerakkoord

Politiek

RD.nl in uw mailbox?