Enthousiaste ambassadeur

W illem-Alexander is in de eerste plaats Willem-Alexander Claus George Ferdinand, geboren te Utrecht op 27 april 1967. Op 10 maart 1966 zijn prinses Beatrix en prins Claus getrouwd. Ruim een jaar later wordt hun oudste zoon geboren in het Academisch Ziekenhuis Utrecht. Op 2 september 1967 wordt hij gedoopt in de Grote of Sint-Jacobskerk in Den Haag.

Er volgen rustige jaren op Kasteel Drakensteyn in Lage Vuursche. Zijn ouders kiezen voor hem de Nieuwe Baarnsche School uit als lagere school. Daarna gaat hij naar Het Baarnsch Lyceum. De tijd in Lage Vuursche hebben Willem-Alexander en zijn broers altijd omschreven als gelukkig, waarbij hun ouders relatief veel tijd voor hun kinderen hadden. In 1980 met de troonsbestijging van koningin Beatrix en de daaraan vastzittende verhuizing naar Den Haag in 1981 verandert dat. Het gezin komt veel meer in de schijnwerpers te staan.

I nternationaal. Willem-Alexander is van jongs af internationaal gericht geweest. Als tiener gaat hij voor zijn opleiding naar het Atlantic College in Llantwit Major, in Wales. De vele internationale contacten van zijn ouders verrijken ook het leven van de prins. Al jong begeleidt Willem-Alexander koningin Beatrix bij buitenlandse bezoeken als prins Claus vanwege ziekte verstek moet laten gaan. Na het overlijden van zijn vader neemt de prins die plaats nog nadrukkelijker in.

Zijn internationale netwerk groeit vooral als de prins zich op de thema’s watermanagement en sanitatie richt. Als adviseur van de Verenigde Naties reist hij heel de wereld over om aandacht te vragen voor het onderwerp en groeit hij uit tot een gezaghebbend persoon op dit terrein.

Samen met prinses Máxima legt de prins ook een reeks officiële bezoeken af aan landen over heel de wereld. Nu als staatshoofd heeft hij veel baat bij zijn internationale netwerk.

L eidenaar. Na de middelbare school kiest de prins voor een studie geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden. Eerder had hij gezegd niet naar Leiden te willen, maar dat loopt anders. Hij studeert er af op een onderzoek naar de rol van Nederland rond de bijzondere positie die Frankrijk binnen de NAVO heeft. Hij woont er als een echte student aan het Rapenburg. Zijn enthousiaste deelname aan het studentenleven levert hem de bijnaam Prins Pils op, een naam die hem nu soms nog –ten onrechte– wordt nagedragen. Mensen die hem uit die tijd kennen, zeggen ook dat de prins wellicht wel drukker was met zijn hobby vliegen dan met het studentenleven.

De periode in Leiden is voor Willem-Alexander ook belangrijk geweest omdat hij er vriendschap voor het leven sloot met een aantal mensen die hem nog steeds met raad en daad terzijde staan en eerlijk kritiek durven leveren.

L eerling. Ook na zijn periode in Leiden blijft Willem-Alexander werken aan zijn vorming. Vooral van zijn vader en moeder leert hij veel. Zijn vader geeft hem veel levenslessen mee en zet hem uiteindelijk ook op het spoor van het waterbeheer, een veilig onderwerp voor een kroonprins. Het opleidingstraject gaat ook daarbuiten verder, onder meer bij de marine en de luchtmacht.

E nthousiast. Is Willem-Alexander als tiener en twintiger iemand die wat voorzichtig overkomt, de jaren daarna wordt hij een joviale, enthousiaste man. Dat is te zien in zijn spontane ontmoetingen met mensen. Breedlachend kan hij voor een goede sfeer en ontspanning zorgen bij de soms zenuwachtige gastheren en -vrouwen tijdens zijn vele (werk)bezoeken.

Zijn enthousiasme kennen de Nederlanders vooral van sportevenementen. Dan kan de prins, nu koning, soms losgaan op de tribunes en lijkt hij zijn positie als staatshoofd even te vergeten. Sport vindt de koning belangrijk, zo laat hij zien door zijn aanwezigheid bij belangrijke sportevenementen, zoals de Olympische Spelen en paardensportconcoursen. Niet voor niets is de prins van 1998 tot de troonsbestijging in 2013 lid van het Internationaal Olympisch Comité.

M áxima. In 1999 komt de Argentijnse Máxima Zorreguieta in zijn leven. Máxima is niet de eerste vrouw met wie hij een relatie heeft: van 1994 tot 1998 verkeert Emily Bremers veel aan zijn zijde. De relatie met Máxima houdt echter stand. Op 30 maart 2001 maakt koningin Beatrix de verloving bekend. Een jaar later trouwen de twee. De storm van kritiek over de betrokkenheid van Máxima’s vader bij het omstreden Videla-regime is dan grotendeels overgewaaid. De woorden waarmee Máxima afstand neemt na de aankondiging van de verloving en haar spontaniteit dragen daar zeker aan bij.

Prinses Máxima weet snel een positieve positie naast de prins in te nemen. Samen zijn ze gelukkig, samen vormen ze een sterk team dat elkaar goed weet aan te vullen. Voor buitenstaanders lijkt de populariteit van Máxima soms een belemmering te zijn voor de positie van Willem-Alexander, maar zelf lijkt hij daar geen last van te hebben.

- In de naam van de koning zit een verbindingsstreepje. In zijn inhuldigingstoespraak is verbinden een belangrijk thema. In de Nieuwe Kerk in Amsterdam zegt de koning op 30 april 2013: „Onze kracht ligt dan ook niet in afzondering, maar in samenwerking. Als familie. Als vrienden. Als bewoners van een straat of buurt. Als burgers van ons koninkrijk. En als bewoners van deze aarde, die zich geconfronteerd zien met tal van opgaven die alleen in internationaal verband zijn op te lossen.”

A mbassadeur. Koning Willem-Alexander doet veel als ambassadeur van de BV Nederland, zoals dat wel wordt genoemd. Hij legt (staats)bezoeken af in het buitenland en bij de meeste daarvan reist in het kielzog een stevige handelsdelegatie mee. Waar een koning of koningin komt, gaan sneller deuren open, heeft Willem-Alexander weleens gezegd. De afgelopen jaren bezocht het koningspaar niet voor niets al verschillende deelstaten van Duitsland. Zij zijn er populair, en tegelijk werken toplieden uit het zakenleven er aan hun orderportefeuille.

L uisteraar. Geen Nederlander die een zo compleet beeld van het land kan krijgen als een staatshoofd, vooral door overal goed te luisteren. De koning spreekt wekelijks de premier, met grote regelmaat legt hij met ministers werkbezoeken af, en tijdens bezoeken aan bijzondere projecten in het land wil hij het naadje van de kous weten. Meer dan eens is gebleken dat de koning zich zeer gedegen voorbereidt en de energie heeft om ook tijdens het laatste onderdeel van een intensieve dag of week nog inhoudsvolle vragen te stellen.

E igenaar. Naast staatshoofd is Willem-Alexander ook ‘gewoon’ een man met bezittingen die aandacht vragen. De paleizen Noordeinde en Huis ten Bosch zijn de plaatsen waar hij het meest verblijft en zal verblijven, maar die zijn allebei eigendom van de staat, net als het Paleis op de Dam in Amsterdam. In de paleizen bevinden zich wel tal van waardevolle bezittingen die eigendom zijn van de koninklijke familie en ondergebracht zijn in onder meer de Stichting Historische Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau. Het gaat dan om waardevolle schilderijen, meubelstukken en archieven.

Landgoed De Horsten bij Wassenaar is ook een landgoed van de Oranjes. Koning Willem-Alexander is daar bijzonder bij betrokken, omdat hij er met zijn gezin op de Eikenhorst woont.

De koning heeft verder het gebruiks- en jachtrecht over het Kroondomein, het uitgestrekte bos- en natuurgebied ten westen van Apeldoorn.

Het grootste particuliere bezit van de koning bevindt zich in Argentinië. Daar bezitten Willem-Alexander en Máxima een ranch van 1500 hectare in het ruige landschap van Patagonië.

Samen met zijn broers bezit de koning nog de bekende vakantievilla in het Italiaanse Toscane. En sinds 2012 is het koninklijk gezin ook eigenaar van een vakantiehuis in Griekenland.

X De x van Alexander komt terug in de naam van zijn tweede dochter, Alexia. Zij is onder andere naar hem vernoemd. Amalia, Alexia en Ariane betekenen veel voor de koning, zo heeft hij meer dan eens gezegd. Sinds Koninginnedag 2014 zijn de drie ook aanwezig bij de feestelijkheden op die dag. De koning toont zijn dochters met trots. De drie hebben verder hun ‘gewone’ schoolleven. Amalia –en na de zomervakantie ook Alexia– bezoekt het Christelijk Gymnasium Sorghvliet in Den Haag, Ariane zit op de openbare Bloemcampschool in Wassenaar. Verder zijn ze druk met hun hobby’s, zoals paardrijden en hockey.

A frika. Dit werelddeel heeft een grote plaats in het hart van de koning. De liefde voor het continent kregen Willem-Alexander en zijn broers Friso en Constantijn van hun vader mee, die enige tijd in Afrika verbleef en vooral Tanzania in zijn hart sloot.

Willem-Alexander heeft vanuit zijn rol als VN-adviseur een praktische bijdrage kunnen leveren aan de verbetering van water- en sanitatievoorzieningen in Afrika. In 1989 was de 21-jarige prins enkele weken actief als piloot voor de hulporganisatie Amref in Afrika.

En graag had hij in Mozambique een vakantievilla neergezet om mensen in de omgeving ervan een stap vooruit te helpen, maar verzet van de Nederlandse samenleving ontnam hem die kans. Toen werd het een vakantiehuis in Griekenland.

N ederlander, dat wil Willem-Alexander in de eerste plaats zijn, maar dan niet in de enge zin van streng nationalisme. Willem-Alexander en Máxima willen juist alle groepen in de Nederlandse samenleving en ook op de eilanden in het Caraïbische gebied samenbrengen. Niet voor niets staken zij het geld dat zij ter gelegenheid van hun huwelijk in 2002 kregen in het Oranje Fonds, dat „betrokkenheid in de samenleving” wil aanmoedigen. „Het Oranje Fonds wil enerzijds sociale samenhang en anderzijds sociale participatie bevorderen.” Sinds 2002 heeft het echtpaar al vele uren gegeven aan het bezoeken van projecten van ‘hun’ fonds.

D om. Zo noemde prinses Máxima een reactie van de prins op het omstreden regime waarvan haar vader als onderminister deel uitmaakte in Argentinië: „Een beetje dom.”

Dom was het misschien ook van de koning om een luxe vakantiehuis in het arme Mozambique te willen bouwen. Hij voelde –ondanks alle goede bedoelingen– niet goed aan dat in een tijd van economische achteruitgang zo’n stap niet handig was, nog afgezien van de discussie over alle bijkomende kosten van beveiliging en vervoer.

E delman. Zijn positie als hoofd van het Huis van Oranje is misschien wel de minst zichtbare kant van de koning. Als koning is hij de hoogste adellijke persoon van Nederland. De tijd dat alle hoge functies aan het hof vervuld werden door adellijke personen is voorbij, maar er zijn zeker nog banden tussen de adel en de koning.

Nauwe contacten zijn er ook met verschillende Duitse adellijke families. Dat bleek recent nog toen de Duitse prins Richard zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg overleed en de koning afreisde naar de begrafenis.

De zeer vriendschappelijke banden die er zijn met leden van andere regerende vorstenhuizen, en dan met name met leeftijdgenoten, mogen niet ongenoemd blijven. Ze vormen een hechte club. De koning en de koningin van België en Spanje horen daartoe, evenals de kroonprinselijke paren van Denemarken, Noorwegen, Zweden en Luxemburg.

R eligieus. „Ik ben gelovig, niet kerkelijk”, zei prins Willem-Alexander ooit. Hij is gedoopt; krijgt enige tijd catechisatie; en volgt later een soort privécatechese bij ds. C. A. (Carel) ter Linden van de Haagse Kloosterkerk – een predikant die de Bijbel als verhalenboek leest. Eind 1991 krijgt ds. Ter Linden het verzoek van de dan 24-jarige prins en een aantal vrienden om hun kennis van de Bijbel bij te brengen. Op Palmzondag 1997 doet de prins openbare belijdenis van zijn geloof in de Kloosterkerk in Den Haag. De prins wordt daarmee officieel lid van de Nederlandse Hervormde Kerk. De vriendengroep blijft zich met regelmaat verdiepen in religie en bestudeert geschriften van religieuze denkers, onder wie ook van Calvijn en Luther.

Als Willem-Alexander kinderen krijgt, hecht hij eraan dat ze gedoopt worden, maar verklaart hij het religieuze deel van zijn leven privé. Of de koning naar de kerk gaat, weten we daarom niet. Gezien de opmerking dat hij niet erg kerkelijk is, lijkt dat niet echt het geval te zijn. Wellicht dat de rooms-katholieke koningin Máxima nog een stimulerende rol speelt. Opmerkelijk genoeg bezocht het koninklijk gezin vorig jaar de paus voor een privéaudiëntie.

Contacten met kerkelijke leiders in Nederland zijn spaarzaam. Na de troonsbestijging volgt wel een kennismaking met Nederland, maar een bezoek aan de leiders van de Protestantse Kerk in Nederland of de Rooms-Katholieke Kerk hoort daar niet bij. Wel bezoekt de koning een aantal projecten waarbij ook diaconieën betrokken zijn.

Hoe het ook zij, tijdens de inhuldigingsplechtigheid in de Nieuwe Kerk in Amsterdam klonk wel het zesde couplet van het Wilhelmus: „Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God, mijn Heer’, op U zo wil ik bouwen, verlaat mij nimmermeer.”

Enthousiaste ambassadeur

Koninklijk Huis

RD.nl in uw mailbox?