Een hazenslaapje doen op het werk is slim

Terwijl het traditionele slaapje midden op de dag in Zuid-Europese landen onder druk is komen te staan door Europese regelgeving, krijgt het in landen als de Verenigde Staten, Japan en Duitsland weer een kans. Bedrijven richten er speciale rustkamers voor in. China heeft het recht op een middagdutje zelfs opgenomen in de wet.

Duitse experts pleitten vorige maand nog voor de invoering van een siësta bij Duitse ondernemingen. „Slimme ondernemers weten hoe belangrijk een creatieve pauze is voor het behoud van de productiviteit, creativiteit en motivatie van de werknemers”, zei president Mario Ohoven van de Duitse vereniging voor middenstanders in Bild Zeitung. Een aantal organisaties in Duitsland heeft al siëstakamers, zoals vliegmaatschappij Lufthansa, bouwmarktketen Hornbach, chemieconcern BASF en Opel in Kaiserslautern. Dichterbij, in Nederland, richtten de Nederlandse Spoorwegen in 2007 een slaaphokje in op station Maastricht, met een speciale stoel. „Het is vooral bedoeld voor rijdend personeel, zoals machinisten, die soms kort wat tijd overhebben tussen twee diensten”, aldus een NS-woordvoerster. „De powernapstoel heeft nog altijd een vaste groep gebruikers.”

Goed voor geheugen

De afgelopen jaren werd allerlei onderzoek gedaan naar het effect van een dutje tussen de werkzaamheden door, en met de regelmaat van de klok verschijnen er berichten over in het nieuws. Zo meldde ontwerpbureau SA Design begin juli dat de helft van de Nederlanders behoefte heeft aan een dutje op het werk. Alleen zou de cultuur een barrière vormen –slapen doe je thuis–, én ontbreekt een geschikte gelegenheid op de werkplek. De designer presenteert alvast een (bijzonder comfortabel uitziende) powernapstoel op zijn website.

Dat een dutje goed is voor mensen weten wetenschappers zeker. Proefpersonen die een middagdutje doen van honderd minuten presteren daarna ongeveer 20 procent beter bij geheugentests dan mensen die vooraf niet hebben geslapen, stelde onderzoeker Matthew Walker van de universiteit van Berkely (Californië, VS) in maart. Volgens Walker zorgt een kort slaapmoment ervoor dat informatie uit het kortetermijngeheugen wordt opgeslagen in het langetermijngeheugen. „Je kunt het vergelijken met de inbox van je e-mail”, zei hij . „Die maak je ook leeg, zodat je de volgende dag weer nieuwe berichten kunt ontvangen.”

De Amerikaanse ruimtevaartdienst NASA ontdekte dat de ideale siësta maximaal 26 minuten duurt. Na zo’n hazenslaapje nemen de productiviteit en alertheid van haar luchtverkeersleiders toe, stelt de NASA.

Overigens ziet niet elk bedrijf de zin in van slapen onder werktijd – staalbedrijf Tata Steel zou in mei dertien werknemers hebben ontslagen omdat zij in de kantine een middagdutje deden.

Vermoeidheidsepidemie

Bijna tien jaar geleden betoogden onderzoekers van de prestigieuze Amerikaanse Harvard University in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Neuroscience al dat middagdutjes een burn-out kunnen voorkomen. Hun boodschap was: „We zouden moeten stoppen met ons schuldig te voelen over een powernap op het werk.”

Een van die deskundigen was Sara C. Mednick, nu slaaponderzoeker aan de universiteit van Californië, in San Diego. In 2007 verscheen van haar ”Verander je leven: doe een dutje!”, waarin ze aantoont dat je van slapen actief, slimmer en gezonder wordt. In haar boek noemt ze angstaanjagende voorbeelden van gebeurtenissen die wellicht voorkomen hadden kunnen worden als werknemers op tijd hadden gerust, zoals de grote ramp met een olietanker in 1989 bij Alaska.

Maar ook op kleinere schaal kunnen veel problemen en narigheid en financiële schade voorkomen worden als mensen op tijd een dutje doen, aldus Mernick. Ze noemt vermoeidheid een verborgen epidemie van deze tijd. Sinds de klok bestaat, gaat de dag voorbij in meetbare eenheden in plaats van als een reeks ervaringen. Tijd is gaandeweg geld geworden, en een dutje overdag heet geldverspilling.

Het middagdutje is geen vervanger van nachtrust, laat Mednick zien, maar wel een belangrijke aanvulling. Op een vast moment nadat iemand is opgestaan, heeft hij/zij weer behoefte aan slaap. Wie dan tijd maakt voor een hazenslaapje wordt alerter, nauwkeuriger, creatiever, kan daarna beter beslissingen nemen en is minder gestrest dan de collega die stug en knikkebollend blijft doorwerken, zo luidt de boodschap van dutjesdeskundige Mednick. Die luie bank op kantoor verdient zich dus zo terug.

Voor werkgevers

Een dutje op zijn tijd dringt verzuim terug. Slaaptekort tast het immuunsysteem aan, draagt bij aan depressie en aan afname van motivatie, alertheid en cognitieve vermogens.

Dutten vergroot de productiviteit. Volgens onderzoek van de NASA neemt de productiviteit toe met gemiddeld 13 procent als werknemers de kans krijgen tussendoor even te slapen.

Powernaps besparen geld. Een dutkamer reserveren kost veel minder dan een fitnessruimte inrichten.

In Hillerod, een provinciestadje in Denemarken, is het alle ambtenaren officieel toegestaan om een dutje te doen op het werk.

Het is een misvatting te denken dat een werknemer die meer uren werkt ook productiever is.

Bron: ”Verander je leven: doe een dutje”, door Sara C. Mednick, Het Spectrum, 2007.

www.saramednick.com

Een hazenslaapje doen op het werk is slim

Economie

RD.nl in uw mailbox?