Theresa May: premier met pumps en pindakaas

Philip May zit gebakken. Zijn vrouw schijnt meer dan honderd kookboeken te hebben, en die gebruikt ze nog ook.

Verder is het huis leeg. Het echtpaar (getrouwd in 1980) had graag kinderen willen hebben. Maar dat is nooit gebeurd, tot verdriet van Theresa.

Philip en Theresa kennen elkaar uit Oxford, waar de beiden studeerden. Philip werkt nog altijd in de financiële sector in de Londense City. Totdat ze in 1997 parlementslid werd, werkte Theresa daar ook.

Ze werd geboren als dochter van de anglicaanse predikant Hubert Brasier. Hij behoorde tot de anglo-katholieke stroming in de Kerk van Engeland. Die hangt wel de protestantse leer aan, maar qua vorm lijkt die sterk op de Rooms-Katholieke Kerk.

Het geloof is nog steeds leidend voor wat ze doet, vertelde ze eens. „Het is deel van wie ik ben en hoe ik zaken benader.”

Net als de Nederlandse vicepremier Hugo de Jonge staat May bekend om haar schoenen, met felle kleuren en opvallende patronen. Ze draagt doorgaans pumps met halfhoge hakken. Soms is ze te zien in platte ballerina’s. Echt hoge hakken draagt ze niet.

Vrouwenzaken

Al vrij snel na haar verkiezing als parlementslid in 1997 trad ze toe tot het schaduwkabinet, dat vocht tegen de succesvolle Labourregering van premier Blair. In 2010 werd ze daadwerkelijk minister, voor Vrouwenzaken en Gelijkheid. In 2012 stapte zo over naar Binnenlandse Zaken, wat ze tot 2016 bleef doen.

Ze werd premier in de chaos die volgde op het brexitreferendum in juni 2016. Zodra de uitslag daarvan bekend werd, trad premier Cameron terug. May won de leiderschapsverkiezing in de Conservatieve partij en betrok half juli de ambtswoning op 10 Downingstreet.

Hoewel ze niet bekendstaat als een ”soundbite-politicus”, is een uitspraak uit één van haar eerste toespraken wel degelijk een slogan geworden: „Brexit betekent brexit”, zei ze, een frase die sindsdien vele malen is herhaald.

Die uitspraak was opvallend, omdat May niet bekendstond als brexiteer. Ze steunde de Remain-campagne, die pleitte voor blijvend lidmaatschap van de Europese Unie. Maar na het brexitreferendum nam ze de uitslag daarvan als richting voor haar beleid. „Uitvoeren waarvoor de mensen hebben gestemd”, is sindsdien haar mantra.

Makkelijk is dat niet. Theresa May is van zichzelf geen vrouw met een sterk profiel. Ze is meer een pragmatisch bestuurder dan een ideoloog of intellectueel. Rond brexit wordt niet alleen stuurmanskunst gevraagd, maar gaat het ook om belangrijke keuzes.

Flanken

Het helpt haar dat ze een uitgesproken vrouw van het midden is. Links en rechts wordt ze omgeven door flanken die tegen haar zijn: de pro-Europese linkerflank, voor wie brexit een onfatsoenlijk woord is, en de anti-Europese rechterflank, voor wie EU een lelijk woord is. De 432 parlementsleden die tegen haar plan stemden, vallen in deze twee groepen uiteen. De uitersten troffen elkaar daar in hun verzet tegen May.

In veel gevallen houdt een premier die zo wordt vernederd de eer aan zichzelf. Maar woensdag was Labourleider Corbyn zo vriendelijk een motie van wantrouwen in te dienen. Resultaat: het Lagerhuis toonde vertrouwen in haar.

Onmiddellijk na deze stemming sprak May in Downingstreet met de leiders van diverse partijen uit het Lagerhuis. Ze wil een brexitplan met brede basis smeden.

Een goede vraag is of het niet wat laat is voor zo’n handreiking. Kenmerkend voor de Britse politiek is de felle partijdigheid. De beste premier is niet de staatsman die boven de partijen staat, maar degene die de oppositie het hardst kan beledigen.

Op dat punt scoort mevrouw May beslist goed. Woensdagmiddag nog, in het vragenuurtje, hakte ze in op Jeremy Corbyn. Was het immers niet zo dat „Labour altijd al slecht geweest is voor werkende mensen”, zo vroeg ze. Onder de Conservatieven daarentegen was het aantal banen gestegen, was de economie gegroeid en werd de staatsschuld elke dag kleiner.

Nu echter duidelijk is dat May voor de brexit bredere steun nodig heeft dan alleen van haar eigen partij, moet ze samenwerken met anderen. De komende weken zullen duidelijk maken of ze daarin slaagt.

Een Britse ambtenaar vertelde eind vorig jaar aan de Neue Zürcher Zeitung dat May niet tegen verschil van mening kan. Tijdens besprekingen is er slechts één standpunt tegelijk in de kamer. Ze houdt er niet van dat medewerkers met elkaar discussiëren. Voor een premier lijkt dat niet handig.

Taxibedrijf

Anderzijds kan ze ook hard zijn. Afgelopen zomer had ze haar kabinet uitgenodigd op het buitenhuis Chequers om een brexitplan te bespreken. Enkele ministers dreigden met aftreden. Dat was geen probleem, zei ze. Voor hen die niet meer met de dienstauto naar huis wilden, lagen bij de uitgang kaartjes van een taxibedrijf.

Premier zijn is een zware plicht, zeker in crisistijden. Aan The Daily Mail vertelde ze in december iets van hoe ze dit volhoudt. Ze staat zich één uitspatting toe waar ze energie uit haalt: pindakaas. „Op een broodje, of gewoon van een lepel.”

Theresa May: premier met pumps en pindakaas

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?