Post uit Berlijn: Via briefjes geeft de stad zich bloot

Het is alsof ‘we’ er jaarlijks een gemeente ter grootte van Nijkerk bij krijgen. Dat is wel even andere koek dan waar ik opgroeide. Niet ver van Nijkerk overigens. In de Gelderse Vallei wonen waarschijnlijk meer dieren dan mensen. Het Oost-Berlijnse stadsdeel Lichtenberg waar ik nu woon, telt bijna 300.000 bewoners. Dat is net iets minder dan Utrecht.

Rond de kerstdagen staan we vaak stil bij de oprukkende eenzaamheid in de samenleving. Zeker in Duitsland, waar de vergrijzing nog sterker is dan in Nederland. Als ik door mijn buurt loop en licht zie ontsnappen door de kiertjes die de gordijnen open laten, fantaseer ik wel eens over wie daar woont. Hoe zouden deze mensen het feest van het licht beleven?

In het buurtschap waar ik mijn jeugd doorbracht, bracht ik de kerstkaartjes rond die mijn moeder voor de buren had geschreven. Van diezelfde buren hingen we de kerstwensen aan een lijntje boven de kachel. Mijn vader vroeg me eens: „Hoe weet je in zo’n grote stad nu wie er naast je woont?”

Anno 2019 brengt digitalisering voor veel problemen een oplossing. Zo bestaan er wel buurt-apps waarbij je in je straat kunt vragen of je van iemand een boormachine of een keukentrap kunt lenen. Een mooie manier om met je buren in contact te komen, maar zo digitaal zijn ze niet in mijn straat. En dat hoeft ook helemaal niet, want Berlijn kent een levendige traditie in het ophangen van papiertjes. Briefjes gericht aan de directe buren hangen vaak in het trappenhuis, berichten voor de buurt aan lantaarnpalen. Als je er een beetje op let, vind je ze overal.

De website Notes of Berlin verzamelt de mooiste exemplaren en ik lees altijd graag mee. Een paar voorbeelden: ”Beste buren, afgelopen woensdag heeft mijn zoon in een woedeaanval al zijn Playmobil in een doos buiten gezet. Helaas was het niet de bedoeling om alles gratis weg te geven. We verheugen ons zeer op het moment waarop het kan worden teruggegeven.”

Of: ”Beste buren, mocht u zich afvragen wat het lawaai was dat u vanmorgen om 07.00 uur hoorde, het was mijn keukenplank die het begaf. Daarbij heeft het mijn complete servies in zijn ondergang meegesleurd. Excuus voor het ongemak!”

Maar ook: ”Wederom afval naast de containers! De ratten zullen er blij mee zijn! Ze brengen ziektes mee!”

En: ”Wie speelt er hier altijd zo luid piano? Stop daar alstublieft niet mee! Het maakt mijn dag goed! Uw buurman.” Andere buren waren er ook blij mee en voegden met pen een aantal verzoeknummers toe voor de muzikale buur.

Het zijn de boodschappen die je misschien wel het beste in contact met de andere stadsbewoners brengen. Of ze nu vriendelijk, snauwerig of zakelijk zijn, ze bieden een kijkje achter de voordeuren waar je anders zomaar voorbij loopt.

Zo geeft de stad –die zeker in dit jaargetijde soms behoorlijk grauw en grimmig kan zijn– via spiekbriefjes een menselijke kant bloot. Juist tussen de hoge muren van een grote metropool kan het soms als een opluchting voelen om te ervaren dat er medebewoners zijn. Ondanks alle technische ontwikkelingen kunnen briefjes dat toch als geen ander het beste overbrengen.

Post uit Berlijn: Via briefjes geeft de stad zich bloot

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?