Post uit Berdjanske: Het enige geluid komt van blaffende zwerfhonden

Onder mijn voeten ligt glas. In een voormalig café zitten kogelgaten. Onder aan de helling bij het strand staan villa’s zonder daken. De huizen zijn zwartgeblakerd, verwoest en verlaten. Een afgebrande auto ernaast.

Dit is de kuststrook van Zuidoost-Oekraïne. Ooit levendig met zon, zee en strand. Met spelende kinderen, de geur van zonnebrandcrème en winkels waar je strandspullen kan kopen.

Die tijd is voorbij. De oorlog in Oost-Oekraïne gaat zijn vijfde jaar in. Langer dan de Tweede Wereldoorlog duurde voor de Oekraïners. Op een heuveltop bij Berdjanske wappert de Oekraïense blauw-gele vlag strak in de wind. Dit is Oekraïens grondgebied. Net als aan de andere kant van het front, een paar honderd meter verderop. Maar daar is de grond in beslag genomen door pro-Russische rebellen die hier hun zelfverklaarde Volksrepubliek Donetsk stichtten.

De zee is grijs, net als de lucht. Somber. In volledige overeenstemming met de sfeer op het land. De badplaats Sjirokine, in handen van Oekraïne, had net zo goed in Jemen of Syrië kunnen liggen. Van huizen is er niets meer over dan een schroothoop van stenen, glas en beton.

Voor mijn eigen veiligheid ben ik voor drie uur ’s middags weg uit het gebied. Wanneer de schemering valt, gevolgd door het donker van de avond en de nacht, pakken de strijdende partijen de wapens op. Internationale waarnemers, die toezien op de naleving van een vredesakkoord, patrouilleren om veiligheisredenen niet zodra het donker begint te worden. Dus kan er niemand controleren wie er begint met schieten en waarmee. Opgehangen camera’s kunnen het oorlogsgeweld niet in het donker registreren. De vechtende partijen hebben vrij spel.

Een Oekraïense soldaat, op verlof vorig jaar in Bilgorod-Dnjistrovsky, vertelde dat beide kampen schieten met zwaarder geschut dan is toegestaan volgens het vredesakkoord. Want je kan moeilijk de vijand bestoken met een kalasjnikov wanneer die artillerie inzet.

Leven is er nog wel. In het lagere, beschuttere deel van Berdjanske is zowaar een minisupermarkt heropend, inclusief kogelgaten in de muur. Buurtbewoners en soldaten halen bij deze ”prodoekti” hun brood, worst en frisdrank. De gepensioneerde bevolking is teruggekeerd sinds de oorlog wat luwde. Het Rode Kruis helpt mee met de renovatie van hun verwoeste huizen. Want de ouderen verlaten hun geboortegrond niet zomaar. En waar kunnen ze heen? De huren in Marioepol, de stad 25 kilometer verderop, liggen te hoog voor hun karige pensioen.

Toch is er die glimp van hoop. In het dorp Pavlopil, dat uitkijkt op rebellengebied, genieten twaalf gepensioneerde vrouwen in het cultuurhuis van een maaltijd ter gelegenheid van een feestdag. Op tafel staan naast de kip, eieren en aardappelen zelfgemaakte pizza, hartige taart, ingelegde groenten en rode wijn. Ze gieren het uit van het lachen. Zijn druk als kleine kinderen. Ze zien de doden en de verwoestingen. Ze schuilen in hun huizen en kelders. Maar de vrouwen hebben elkaar. Het beste medicijn tegen de dagelijkse stress van de oorlog die al zo lang duurt.

Post uit Berdjanske: Het enige geluid komt van blaffende zwerfhonden

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?