Met Trump is het lot van Oekraïne onzeker

De les begint met de befaamde Oekraïense strijdkreet. „Glorie aan Oekraïne”, zegt gastspreker Sergij Parchomenko (32). „Glorie aan de helden”, antwoorden de studenten internationale betrekkingen van de Staatsuniversiteit van het Zuidoost-Oekraïense Marioepol. Op het programma staat de relatie tussen de NAVO en Oekraïne en de informatieoorlog tussen Rusland en het Westen.

Maar belangrijker momenteel voor elke student internationale betrekkingen in deze collegebanken is de vraag: wat betekent de komst van Donald Trump als Amerikaanse president voor Oekraïne? Want uit zijn mond klinken vleiende woorden over zijn Russische collega Vladimir Poetin. Heel anders dan onder zijn voorganger Obama, die sancties instelde als gevolg van de Russische annexatie van het schiereiland de Krim in 2014 en Moskouse betrokkenheid bij de oorlog in Oost-Oekraïne. Begin deze week bracht Obama’s vicepresident Joe Biden nog een bezoek aan Kiev. Hij waarschuwde tegen de „Russische agressie.”

Trump zet juist in op verbetering van de relatie met Moskou. Hij lijkt Rusland te verkiezen boven Oekraïne, Europa en de NAVO, opgericht als westers militair bondgenootschap tegen de in 1991 uiteengevallen Sovjet-Unie. Hij noemde de NAVO „achterhaald.” Kiev ziet de NAVO juist als partner tegen Rusland.

De zakenman Trump is van plan deals te sluiten met het Kremlin. Hij stelde deze week voor om de sancties terug te draaien in ruil voor vermindering van kernwapens. Delft Oekraïne het onderspit als Trump en Poetin het op een akkoordje gooien, zoals over de status van de Krim?

Parchomenko staat niet afwijzend tegenover deals waarbij Poetin zaken doet met het Westen. Dat kan zijn tactiek ondermijnen die erop is gebaseerd om in eigen land het Westen als tegenstander neer te zetten, stelt de onderwijsadviseur. „Dan moet Poetin een nieuwe vijand vinden.” Een akkoord rond de Krim ziet hij niet gebeuren, al zinspeelde Trump op de Amerikaanse erkenning van de Krim als Russisch grondgebied. „Dat bedreigt de wereldorde en leidt in het Congres tot het afzetten van Trump”, stelt hij.

Ook studente Aleksandra Rabtsjevskaja (26) heeft haar hoop gevestigd op het Amerikaanse Congres. Senatoren als de Republikein John McCain verafschuwen Poetin. McCain vierde samen met de Oekraïense president Petro Porosjenko oud en nieuw in Marioepol. „In het Congres heeft geen revolutie plaatsgehad. Daardoor verandert het Amerikaanse beleid niet radicaal.” Ze verwacht steun voor Oekraïne van andere westerse landen.

Tijdens de les laat Parchomenko een statistiek zien aan de studenten. Hieruit komt naar voren dat de NAVO de afgelopen drie jaar steeds meer geld heeft gestoken in Oekraïne. Maar wel in ongewapende hulp, zoals medicijnen, het geven van instructies en steun voor de hervorming van het leger, benadrukt hij.

Uit de cijfers blijkt dat de VS onder Obama steeds meer zijn gaan bijdragen: in 2014 319 miljoen euro, in 2015 394 miljoen euro en vorig jaar 617 miljoen euro. Maar die bedragen gaan omlaag, verwacht student Georgi Boesjoejev (23). „Trump wil meer investeren in de Amerikaanse economie.”

Daarom ziet Boesjoejev een belangrijke taak weggelegd voor Porosjenko om in Washington voor de Oekraïense zaak te pleiten. „Hij moet blijven communiceren met Trump.” Parchomenko vult hem aan: „Er moet een grote lobby op gang komen door de Oekraïense diaspora in de VS. Je moet de directe omgeving van Trump beïnvloeden.”

Het is niet de angst waar Oekraïne met Trump aan ten prooi valt, legt docent Sergej Pachomenko (43) uit, maar de onzekerheid over wat er gaat gebeuren. Want wat is de Amerikaanse president uiteindelijk precies van plan? „We moeten goed letten op Trumps daden, niet op zijn woorden.”

Met Trump is het lot van Oekraïne onzeker

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?