Kleine stapjes op EU-top in Salzburg

De Oostenrijkse bondskanselier Sebastian Kurz had de bijeenkomst –als EU-voorzitter– al maanden geleden aangekondigd als een migratietop. De bedoeling was om de besluiten van de top in juni uit te werken. Toen was besloten om in Afrika zogeheten ”ontschepingsplatforms” in te stellen, en opvangcentra in landen als Italië, Spanje en Griekenland.

Duidelijk is dat deze plannen voorlopig nog op uitwerking wachten. De meest opvallende stap vooruit is een afspraak met de 22 landen van de Arabische Liga om in februari een top in Egypte te houden. Zondag heeft EU-president Tusk al een eerste ontmoeting met de Egyptische president Sisi.

Sommigen fronsen echter de wenkbrauwen bij samenwerking met Sisi. De EU staat immers voor mensenrechten en democratie, terwijl Egypte een heel andere indruk maakt. Ook de afspraken in 2016 met Turkije om de migranten tegen te houden, kregen heel veel kritiek. Critici zien de samenwerking met Afrika als het afkopen van de migratieproblemen door de EU. Enkele lidstaten, zoals Duitsland, zijn al begonnen met investeringen in Afrikaanse landen, met als doel de migratiestroom te ontmoedigen.

Natuurlijk lossen afspraken van de EU voor toekomstige ontmoetingen het probleem van de migratie niet op. Maar in het ”Europa van de kleine stapjes” betekent een aankondiging van een nieuwe top toch vooruitgang.

Brexit

Het andere hete hangijzer tijdens de top in Salzburg was de brexit. Het was niet de bedoeling dat daarover besluiten zouden worden genomen. De Britse premier May zou haar collega’s informeren over haar plannen, en de collega’s zouden onderling hun strategie afstemmen.

Intussen kwam president Tusk donderdagmiddag met een vrij duidelijke boodschap: het ”plan Chequers” van premier May „zal niet werken”, omdat het de Europese binnenmarkt verstoort. Het probleem is echter dat May voluit heeft ingezet op ‘Chequers’. In haar eigen partij is dit voorstel zeer omstreden. Zowel links als rechts wil ervan af.

De Financial Times schreef daarom vrijdagmorgen dat de top in Salzburg voor May een „vernedering” was. In een toelichting zei de premier dat ze vasthoudt aan haar voorstel, maar dat ze bereid is om over aanpassingen te spreken.

Tijdsdruk

Heel veel tijd is er niet meer om uitgebreid over plannen voor de brexit te praten. Het daadwerkelijke afscheid van Groot-Brittannië van de Europese Unie staat vast: 29 maart 2019. Het Europees Parlement en het Britse Lagerhuis moeten de voorstellen nog goedkeuren. Omdat er uiterlijk in november een plan moet liggen, neemt de tijdsdruk toe.

De bedoeling was om de brexit af te werken op een top op 18 en 19 oktober. Inmiddels heeft Tusk aangekondigd ook op 17 en 18 november (op zaterdag en zondag) een top te willen houden, voor de allerlaatste puntjes. Dit leidt er vermoedelijk tot dat de zaak tot half november openligt en dat er geen finale afspraken zijn.

De schaduw boven dit alles is dat er bij het afscheid geen afspraken zijn: de ”no deal”-optie. Uit de Troonrede van koning Willem-Alexander en uitspraken van premier Rutte bleek deze week dat Den Haag zich daar zorgen over maakt. Als handelsnatie heeft Nederland groot belang bij een goede regeling.

Diverse leiders spraken over de „eenheid” in de EU die ze rond de tafel ervaarden. De boodschap aan premier May is duidelijk: de komende weken heeft ze in de brexitonderhandelingen te maken met een gesloten front van 27 lidstaten.

Kleine stapjes op EU-top in Salzburg

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?