Johnson raakt grip op brexitagenda kwijt aan oppositie

Net als dinsdag was woensdag een opwindende dag in het Lagerhuis. Zoals verwacht werd de no-deal-wet van Labourlid Hilary Benn aangenomen, met steun van Conservatieve dissidenten. Het was de eerste keer in de hele episode rond brexit dat het parlement effectief een eigen lijn wist te trekken.

Voor premier Johnson is dit een zware nederlaag. Hij is gekozen omdat hij garandeerde dat Groot-Brittannië op 31 oktober uit de EU vertrekt, met of zonder regelingen. De nieuwe wet verbiedt een no-deal-brexit en zegt dat de premier uitstel moet aanvragen als er op 19 oktober geen afspraken met de EU zijn. De vraag is wat premier Johnson doet als die verplichting eind oktober inderdaad op zijn schouders komt.

De nieuwe premier moet onder ogen zien dat het parlement (inclusief leden van zijn eigen partij) bij alle stemmingen tot nu toe tegen zijn advies is ingegaan. Johnsons plan voor nieuwe verkiezingen leek er aanvankelijk wel door te komen, omdat de Labourpartij hier allang om roept. Maar woensdag bleek dat oppositieleider Jeremy Corbyn daar pas voor wil stemmen als de no-deal-wet definitief is.

Die druk van Corbyn was effectief. De Conservatieven waren namelijk bezig de behandeling van het wetsvoorstel in het Hogerhuis (de Eerste Kamer) te blokkeren. Afgelopen nacht werd die blokkade opgeheven. Het voorstel wordt voor het weekeinde afgehandeld. De koninklijke handtekening komt volgende week. Dat betekent dat het Lagerhuis nog voor het extra lange reces kan besluiten over nieuwe verkiezingen.

Joden

Johnson noemde de weigering van Labour donderdag een „laffe belediging van de democratie.” Terug naar de kiezer is volgens hem de enige mogelijkheid.

De vraag is wanneer die verkiezingen moeten worden gehouden. Begin deze week gonsde 14 oktober rond. Dat werd al snel 15 oktober, volgens de BBC omdat orthodoxe joden de 14e als een sabbat behandelen vanwege het loofhuttenfeest en niet mogen schrijven.

Leden van Labour laten het in het midden op welke datum zij willen stemmen. Als het 15 oktober wordt, kan er op 17 oktober een premier met een vers mandaat naar de EU-top.

Er zijn geluiden dat Labour pas in november verkiezingen wil. Verder zijn er berichten dat de oppositie overweegt om de regering-Johnson volgende week alsnog via een motie van wantrouwen ten val te brengen.

Getest

Volgens de wet op parlementaire termijnen uit 2011 is er twee derde van de stemmen nodig om vervroegde verkiezingen af te dwingen. Voor 2011 besliste de premier helemaal zelf over nieuwe verkiezingen.

Het is voor het eerst dat de nieuwe regels worden getest. Nu blijkt dat de oppositie iets kan terugvragen in ruil voor steun. Als die twee derde meerderheid er niet komt, zijn er voor Johnson nog wel enkele achterdeurtjes, maar die vragen allemaal meer tijd en moeite.

Johnson raakt grip op brexitagenda kwijt aan oppositie

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?