Israël moet opnieuw naar de stembus

President Rivlin gaf premier Netanyahu van de rechtse Likud de opdracht een coalitie te vormen, omdat hij de beste kansen leek te maken daarin te slagen. Het bleek namelijk dat bij de verkiezingen op 9 april het rechts-religieuze blok 65 zetels gewonnen en het centrumlinkse blok 55.

Maar Netanyahu had te kampen met verschillende problemen. De eerste hindernis was de kloof in het rechts-religieuze kamp tussen de ultraorthodoxen en de rechts-seculieren. Vele Israëlische burgers storen zich aan de eisen van de ultraorthodoxen. Die willen vrijstelling van dienstplicht, subsidies voor hun instellingen en de doorvoering van hun ultraorthodoxe interpretatie van de Joodse wet in het openbare leven. Avigdor Lieberman van de seculier-rechtse Yisrael Beytenu partij speelde in op die onvrede. Hij hoopt dat zijn partij, die bij de verkiezingen slechts 5 van de 120 zetels haalde, daardoor populairder zal worden.

Lieberman en de leiders van de religieuze partijen konden het niet eens worden over de dienstplicht. Lieberman wil dat de volgende regering een wet aanneemt die het aantal vrijstellingen van dienstplicht voor studenten aan talmoedscholen elk jaar systematisch vermindert. Hij wees een compromis van de hand dat de regering de quota elk jaar bepaalt.

Het lukte Netanyahu niet uit te wijken naar een van de centrumlinkse partijen. Politie en procureur-generaal hebben namelijk aanbevolen Netanyahu te vervolgen wegens corruptie. De centrumlinkse partijen vinden de beschuldigingen een groot bezwaar.Waar de centrumlinkse partijen ook verontrust over zijn, zijn de plannen in het rechtse kamp om het wettelijk systeem in Israël te veranderen. De veranderingen moeten Netanyahu vrijwaren van rechtsvervolging zolang hij aan de macht is en de bevoegdheden van het Hooggerechtshof inperken.

Toen de deadline woensdag afliep, had Netanyahu zijn mandaat terug kunnen geven aan de president Rivlin. Netanyahu drong echter aan op nieuwe verkiezingen. De Knesset nam daarop met 75 tegen 45 een wetsvoorstel aan zichzelf te ontbinden.Als de Knesset zich niet had ontbonden, had Rivlin de bevoegdheid gehad een andere parlementariër te benoemen om een coalitie te vormen. Dat had een Knessetlid van de Likud kunnen zijn, of Benny Gantz van Blauw-Wit. Die laatste haalde bij de verkiezingen evenals Likud 35 van de 120 zetels.

De verwachting is, dat in de komende paar maanden partijen zich zullen verenigen. Likud en Kulanu van Moshe Kahlon hebben reeds gezegd in september met een gezamenlijke lijst uit te zullen komen. Kahlon verbrak daarmee een verkiezingsbelofte, omdat hij zei dat zijn partij zelfstandig zou blijven. Netanyahu zal mogelijk proberen de rechts-nationalistische Naftali Bennett en Ayelet Shaked op te nemen. Aan de centrumlinkse kant zullen Blauw-Wit en de Arbeiderpartij of de Arbeiderspartij en Meretz zich mogelijk verenigen.

De politieke turbulentie van deze week maakt het ook onzeker wat er met Trumps „deal van de eeuw” gebeurt. De Amerikanen Jared Kushner en Jason Greenblatt waren donderdag in Israël om over het plan te praten, dat het conflict tussen Israël en de Palestijnen uit de wereld moet helpen.

De bedoeling is dat op 25 en 26 juni het economisch deel van het plan wordt gelanceerd. Palestijnse leiders hebben het plan echter al verworpen, omdat president Donald Trump in hun ogen heeft getoond de kant van Israël te kiezen. De Palestijnse toponderhandelaar Saeb Erekat zei op de Israëlische radio: „Nu is het de deal van de volgende eeuw.”

Israël moet opnieuw naar de stembus

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?