Irak inmiddels feitelijk verlengstuk van Iran

Het Westen werd de afgelopen weken vooral geobsedeerd door de opening van de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem en een geweldsuitbarsting aan de grens van Israël met Gaza.

Men zou dit een momentopname kunnen noemen die spoedig weer vergeten zal zijn. Tegelijkertijd hadden er echter elders in het Midden-Oosten ontwikkelingen plaats die de toekomst van de regio zullen bepalen.

De Syrische president Assad is met Russische en Iraanse steun bezig de laatste bastions van de gewapende oppositie te elimineren. Uit recente interviews blijkt dat hij wederom blaakt van zelfvertrouwen.

Ten westen en ten oosten van Syrië hadden er in Libanon en Irak parlementaire verkiezingen plaats, die eenzelfde patroon hadden.

De Libanese verkiezingen leverden een klaterende overwinning op voor de sjiitische Hezbollah. Dit is een door Iran in het leven geroepen organisatie die zich aanvankelijk manifesteerde als een paramilitaire beweging, om zich vervolgens te transformeren tot een politieke partij.

Tot tevredenheid van de machthebbers in Teheran wist Hezbollah bij de laatste verkiezingen feitelijk heel Libanon onder zijn politieke paraplu te brengen.

Een week later hadden er verkiezingen plaats in Irak, waarvan de uitkomst iedereen verraste. Onder leiding van de zittende premier, Abadi, werd afgelopen jaar Islamitische Staat (IS) in Irak verslagen. Abadi had geprobeerd hier politieke munt uit te slaan. Tevergeefs, zoals bleek uit de verkiezingsuitslag, want Abadi eindigde ‘slechts’ als derde. Het was de radicale sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr die op 13 mei de verkiezingsoverwinning in de wacht sleepte.

Het was bepaald onheilspellend dat Hadi al-Amiri goed was voor een tweede plaats. Amiri is de leider van een alliantie van sjiitische milities die tegen IS hadden gestreden. Toen volgde het ‘Hezbollaheffect’. Deze gewapende Iraakse alliantie, die loyaal is aan Iran, ontpopte zich als een nette politieke partij die nu de tweede plaats in het Iraakse parlement inneemt.

De overwinning van Muqtada al-Sadr werd aanvankelijk door veel analisten bejubeld omdat hij zich tijdens de verkiezingscampagne had gepresenteerd als een gematigde Iraakse nationalist. Hij was zelfs een partijverbinding aangegaan met de Iraakse communisten, als ultiem bewijs van zijn gematigdheid.

De historische ervaring leert echter dat het oppassen geblazen is wanneer een hoge sjiitische geestelijk plotseling seculiere taal gaat bezigen. Ayatollah Khomeini gebruikte tijdens de Islamitische Revolutie in 1979 Perzische nationalisten en communisten om de sjah uit Iran te verjagen.

Nadat dit doel bereikt was liet hij al deze ‘ongelovigen’ echter in de gevangenis gooien, waar ze op zeer vakkundige wijze een kopje kleiner werden gemaakt.

De Iraakse geestelijke Muqtada al-Sadr kondigde afgelopen week plotseling, tot ontsteltenis van zijn communistische bondgenoten, aan dat hij een regering wil gaan vormen met de uiterst pro-Iraanse Amiri. Teheran kan tevreden zijn. Zijn invloed groeit gestaag.

Irak inmiddels feitelijk verlengstuk van Iran

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?