Het tragische leven van Eva Heyman is te zien op Instagram

Het meisje dat ze uitkozen voor zo’n verbeelding was de 13-jarige Eva Heyman. Ze groeide op in een gegoede Joodse middenstandsfamilie in Nagyvarad in Hongarije, dat inmiddels als Oradea in Roemenië bekend is. Haar familie behoorde tot een progressieve stroming in het Jodendom.

Eva begon in haar dagboek te schrijven op 13 februari 1944. Ze laat weten dat ze aan atletiek doet en dat ze zwemt, schaatst en fietst. Ze droomt ervan om later fotojournalist te worden.

Haar ouders waren gescheiden en zij woonde bij haar grootouders. Ze beschrijft hoe haar grootvader en stiefvader –die ze oom Bela noemt– op hun werk de dupe worden van anti-Joodse wetgeving.

Marta Münzer is een van de belangrijke personen in het dagboek. Deze vriendin van Eva was al vermoord toen over haar werd geschreven. Marta’s familie kwam namelijk oorspronkelijk niet uit Hongarije. De 19.000 Joden in Hongarije, die van origine uit andere landen kwamen, werden in 1941 al naar Polen gedeporteerd.

Op 19 maart 1944 schrijft ze: „Dierbaar dagboek, je bent de gelukkigste in de wereld, want jij kan niet voelen, jij kan niet weten welk verschrikkelijk ding ons is overkomen. De Duitsers zijn gekomen.” Joden moesten daarna een gele ster dragen. Twee politiemannen kwamen om haar fiets te stelen.

De laatste keer dat ze schreef was op 30 mei 1944. Dat was drie dagen voordat de nazi’s haar op de trein naar Auschwitz zetten. Daar werd ze op 17 oktober 1944 door de SS-arts Josef Mengele naar de gaskamer gestuurd.

Haar moeder, Agnes Zsolt, kreeg het dagboek in 1945 in handen. Het werd in 1974 door Yad Vashem gepubliceerd.

Maar pas deze week werd haar verhaal wereldberoemd. Op Yom HaShoah, de jaarlijkse herdenking van de Holocaust in Israël, werd haar levensverhaal (gefilmd in Lvov in de Oekraïne) opgedeeld in korte fragmenten en gepubliceerd op Instagram onder de naam eva.stories .

In het begin is ze een vrolijk meisje dat van het leven geniet. Aan het einde zijn er aangrijpende beelden – dat is als ze op de trein wordt gezet.

In Israël ontstond al snel discussie over de vraag of Instagram niet een te triviaal middel is om een dergelijk thema te behandelen. Daar valt op het eerste gezicht wat voor te zeggen. Maar geldt dat tekort ook niet voor andere middelen? „Het was allemaal erger dan elke film, elk boek, ja zelfs elk verhaal”, vertelde een Holocaustoverlevende mij eens.

Mati Kochavi, de zakenman die het project betaalde, vertelde aan een journalist van de krant Haaretz dat Instagram een verbazingwekkend geschikt medium is om verhalen te vertellen. „Het biedt unieke invalshoeken.” Hij zei dat hij er „miljoenen” in heeft geïnvesteerd, met als doel om miljoenen kinderen op de wereld de kans te geven met Eva kennis te maken en hen te laten zien dat er een Holocaust was.

Vrijdagmorgen had eva.stories al meer dan een miljoen volgers en haar verhaal had toen tientallen miljoenen kijkers.

Hopelijk zal het velen aanzetten om zich verder te verdiepen in de Holocaust. Dat is immers een tragedie die nooit vergeten mag worden.

Het tragische leven van Eva Heyman is te zien op Instagram

Buitenland

RD.nl in uw mailbox?