Nederlandse identiteit: van oliebollen tot de kleur oranje

„Denkend aan Holland/zie ik brede rivieren/traag door oneindig/laagland gaan.” De openingszin van het bekende gedicht van Hendrik Marsman vormde de inspiratie voor het SCP-rapport ”Denkend aan Nederland” dat woensdag verscheen. Het Sociaal en Cultureel Planbureau deed onderzoek onder 5000 Nederlanders.

Uit het rapport blijkt dat 41 procent van de ondervraagden vindt dat er een Nederlandse identiteit bestaat. Een net iets groter deel, 42 procent, vindt dat er „in sommige opzichten” sprake is van een gezamenlijke identiteit. Slechts 6 procent wijst het bestaan ervan af.

:::inline_article 1:::

De Nederlandse taal wordt het vaakst genoemd als typerend voor Nederland. Het is ook wat de meeste ondervraagden noemen als de factor die het meest bijdraagt aan het gevoel van verbondenheid met ons land.

Daarna volgen vrijheid, Koningsdag, de dodenherdenking op 4 mei, de Bevrijdingsdag op 5 mei, de vlag en pakjesavond/Sinterklaas. Het volksfeest wordt daarmee net iets vaker genoemd dan de gelijkheid van man en vrouw voor de wet en de vrijheid van meningsuiting.

Volgens de onderzoekers wordt in het debat over de identiteit wel verschillend gedacht over het belang van symbolen en tradities aan de ene kant en burgerlijke vrijheden aan de andere kant.

Mensen die tradities als Sinterklaas belangrijk vinden, „zijn geneigd te denken in termen van dé Nederlandse identiteit”, aldus de onderzoekers. Zij vinden dan ook vaak dat de overheid tradities moet beschermen.

Anderen voelen zich juist meer verbonden met burgerlijke vrijheden, zoals de vrijheid van meningsuiting. Zij verwachten vooral dat de overheid die rechten waarborgt. De verschillen tussen deze groepen zijn het meest zichtbaar in debatten over kwesties als Zwarte Piet. Dan lijkt de verdeeldheid groot. Uit het onderzoek blijkt dat Nederlanders deze polarisatie zien als de grootste bedreiging voor Nederland. De islam wordt gezien als de op één na grootste bedreiging van de Nederlandse identiteit.

Wat draagt bij aan het gevoel van verbondenheid met Nederland? De top twintig.

1. De Nederlandse taal

2. Vrijheid

3. Koningsdag

4. Dodenherdenking (4 mei)

5. Bevrijdingsdag (5 mei)

6. De Nederlandse vlag

7. Pakjesavond en Sinterklaas

8. Gelijkheid van man en vrouw (voor de wet)

9. Vrijheid van meningsuiting

10. Dagboek van Anne Frank

11. De democratie

12. Oranjegevoel

13. Fietsen

14. Gezelligheid

15. Kleur oranje

16. Het Nederlandse volkslied

17. Elfstedentocht

18. Schaatsen en ijspret

19. Gelijkheid van homo en hetero (voor de wet)

20. Oliebollen en appelflappen

Wat is nou typisch Nederlands? De top twintig uit het SCP-onderzoek.

1. De Nederlandse taal

2. Koningsdag

3. Pakjesavond en Sinterklaas

4. Fietsen

5. Elfstedentocht

6. De Nederlandse vlag

7. De Deltawerken

8. Molens

9. Dagboek van Anne Frank

10. Dijken

11. De Nachtwacht van Rembrandt

12. Amsterdamse grachten

13. Oliebollen en appelflappen tijdens oud en nieuw

14. Oranjegekte

15. Kleur oranje

16. Dodenherdenking (4 mei)

17. Tulpen

18. Bevrijdingsdag (5 mei)

19. Het Nederlandse volkslied

20. Oranjegevoel

Nederlandse identiteit: van oliebollen tot de kleur oranje

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?