Hoe de rivier de Waal levensgevaarlijk kan zijn

Tiel, vrijdagmiddag, langs de oever van de Waal. Schepen varen af en aan. De wind speelt met de vlaggen van de Sensation, een imposante tanker. Onrustig klotsen de golven van de rivier op de stenen van de kribben, dammetjes die de rivier in ‘steken’. Het kolkt en gist hier.

:::embed_link 1:::

Grimmige kant

De Waal, een van de drukstbevaren rivieren van Europa, liet zich de afgelopen, warme week van zijn grimmige kant zien. Drie zwemmers verdronken in de rivier.

Zondag kwam een 51-jarige man, waarschijnlijk een Pool, om in het water nabij Nijmegen. Dinsdag werd een man uit Andelst in de Betuwe voor de ogen van zijn gezin meegesleurd. Donderdag verdronk een 13-jarige Syrische jongen bij Tiel.

Levensgevaarlijk kan de Waal zijn, weten inwoners van Tiel. Antonet van Hoogstraten (57), die al tientallen jaren langs de rivier woont, maakte vaker mee dat jeugdigen verdronken. „Jongens hadden op het land gewerkt. Het was heet geweest, even afkoelen. Huppakee, het water in. Mensen denken niet altijd na.”

Een jaar of tien geleden ervoer Van Hoogstraten hoe riskant de Waal is. „Mijn hond Henk ging een grote bal in het water achterna. Hij kwam in de vaargeul van de Waal terecht. In een paar minuten is hij 500 meter meegesleurd door het water. Dat gaat zo hard, onvoorstelbaar. Bij een veerpont kon de hond uit het water worden gehaald.”

Haar dochter Malou (29): „Als kind mocht ik niet zwemmen in de Waal. Tot onze knieën gingen we het water in. Dan kon je jezelf nog overeind houden.”

Moeder en dochter zijn het erover eens: de autoriteiten moeten, bijvoorbeeld via waarschuwingsborden, burgers meer attenderen op de gevaren van zwemmen in de rivieren.

Wim Hoffmann (76), die op steenworp van de Waal woont, vindt dat er een verbod moet komen op zwemmen in de Waal. Zeker nadat de laatste jaren door ruimtelijke aanpassingen in de rivier de stroming „veel gevaarlijker is geworden”, zegt hij.

Soms waarschuwt de inwoner van Tiel recreanten op de strandjes langs de rivier. „Bijvoorbeeld als kinderen in de kribben in de richting van de vaargeul van de rivier lopen. Ik zeg dan: „Kijk uit, let op! Levensgevaarlijk. Je komt niet meer boven.”

In Nederland verdrinken jaarlijks zo’n 80 mensen, becijferde het Centraal Bureau voor de Statistiek in 2016. Van 1996 tot en met 2015 verdronken 1723 mensen. Ruim een kwart van hen was van buitenlandse afkomst.

Dieper

Rijkswaterstaat adviseert burgers, onder meer via sociale media, „dringend” om niet in rivieren te gaan zwemmen, stelt zegsvrouw Sylvia de Bres. „Zeker als mensen in de vaargeul, dus midden op de rivier, terechtkomen, is dat levensgevaarlijk. Grote schepen zuigen het water weg of stuwen het op. Er ontstaan draaikolken. Bovendien is water in de vaargeul dieper en kouder.” Op zwemmen in vaargeulen van rivieren en ook op springen vanaf bruggen staat een boete van 140 euro.

Zwemmen in rivieren by RD on Scribd

Scheepslieden op de brug van grote schepen zíen zwemmers vaak niet eens, waarschuwt De Bres. „Ze hebben vaak een dode hoek van honderden meters én ze leggen hun vaartuig niet zo even stil.”

Rijkswaterstaat patrouilleert dagelijks op de Waal. „Maar je kunt niet overal tegelijk zijn.” Zouden er meer waarschuwingsborden moeten komen, ook met het oog op buitenlanders die niet op de hoogte zijn van de gevaren van bijvoorbeeld de Waal? De Bres heeft haar twijfels. „Dan zouden we over een lengte van honderden kilometers op alle plekjes waar mensen zouden kunnen gaan zwemmen, een waarschuwingsbord moeten plaatsen. In de praktijk verdwijnen ook nogal eens borden. Recreanten zouden dan kunnen denken dat je gerust kan zwemmen in de rivier als er geen waarschuwingsbord staat. En die gedachte is niet terecht.”

Bovendien, zegt De Bres, verspreidt Rijkswaterstaat een folder die ook buitenlanders duidelijk maakt dat zwemmen in de rivier gevaarlijk is. „De taal is weliswaar Nederlands, maar door de tekeningen in die folder kan ook een buitenlander de boodschap begrijpen.”

Risico’s

Rien van IJzendoorn (73), geboren langs de rivier, zwom als jongen menigmaal in de rivier. Een gevaarlijke bezigheid, erkent hij. „Er kwamen rijnaken voorbij varen, met daarachter allemaal bootjes aan een kabel eraan. Je sprong op het achterste bootje en sprong er even later weer af. Je moest goed kunnen zwemmen. Bij de kolken moest je niet komen. We namen risico’s. Jonge jongens onder elkaar, zo gaat dat.”

„Bloedlink”, zegt zijn buurvrouw.

Hoe de rivier de Waal levensgevaarlijk kan zijn

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?