Evacué in 1953 kreeg soms beste kamer

Als dank voor hun belangeloze hulp wilde de gemeente Reimerswaal deze gezinnen uitnodigen voor de vijfenzestigste herdenking van de ramp. Er ging een oproep uit in diverse media.

Hanneke Jansen van de gemeente Reimerswaal zette de reünie samen met haar collega Naomi de Smit op touw. De twee beseffen maar al te goed dat de vaders en moeders in die gastgezinnen veelal niet meer in leven zijn. De mensen die reageerden op de oproep voor de hereniging zijn dan ook vooral kinderen uit die gezinnen. Intussen zijn ook zij op leeftijd.

„We ontdekten dat in vijf gevallen er nog steeds contacten zijn tussen evacués en leden van de gastgezinnen”, vertelt Hanneke Jansen. „De opvang leidde in zeker één geval tot een huwelijk. Een jongen uit Krabbendijke werd tijdelijk gehuisvest in Eindhoven. Hij was een jaar of dertien en raakte bevriend met een leeftijdgenootje uit dat gezin. En uiteindelijk is hij met dat meisje getrouwd. Ze komen samen naar de reünie.”

Het idee voor de reünie komt van SGP-wethouder J. P. Sinke. Tijdens een fietstocht door Noord-Brabant raakte hij onverwachts in gesprek met enkele ouderen uit Alphen die zich nog van alles over de opvang van evacués wisten te herinneren. In oostelijk Zuid-Beveland sloeg de watersnood hard toe. In totaal 77 mensen kwamen om, van wie de meesten (58) in Kruiningen.

Donderdag maken de reünisten een bustocht rond Kruiningen en Oostdijk. Ze rijden langs plekken die herinneren aan de ramp. Rinus Sinke uit Oostdijk, een van de schrijvers van het boek ”Boven Water”, over de ramp in oostelijk Zuid-Beveland, vertelt in de bus over de plaatsen die men passeert. Dat doet hij aan de hand van een door Jansen en De Smit samengesteld boekje. In het boekje staan foto’s van deze locaties kort na de ramp én anno nu.

’s Avonds volgt een herdenkingsbijeenkomst in de Johanneskerk in Kruiningen met een fotopresentatie over de watersnood. De presentatie is nadien ook als tentoonstelling te zien in de hal van het gemeentehuis. Tijdens de herdenking lezen de kinderen van de drie basisscholen in Kruiningen de namen op van alle 77 slachtoffers.

Vanuit de Reimerswaalse politiek was er groot draagvlak voor de reünie. „Het ouderlijk gezin van wethouder Sinke werd destijds ook geëvacueerd”, weet Hanneke Jansen. „Hij was toen nog niet geboren, maar brengt nu om de paar jaar een bezoek aan Alphen. Wat hem altijd nog verwondert, is de gastvrije opvang destijds door de rooms-katholieke gastgezinnen. De evacués kregen soms de beste kamer. Daarnaast werd hun geen strobreed in de weg gelegd om hun „godsdienstige plichten” te vervullen, zoals de Brabanders dat noemden.”

Vijfenzestig jaar na de ramp wilde de gemeente graag iets extra’s doen bij de herdenking. „Deze generatie begint geleidelijk weg te vallen. We denken dat deze hereniging de laatste zou kunnen zijn.” De oproep leverde ruim twintig reacties op, vooral van kinderen uit de gastgezinnen.

Jansen en De Smit kennen inmiddels veel verhalen over de ramp. Ze herinneren zich het verhaal over het meisje van negen jaar uit een gezin uit Waarde dat in het niet ondergelopen Krabbendijke werd ondergebracht bij een familie. Samen met een kind uit het gastgezin sliep de negenjarige in een ledikantje. Haar jongere broertje moest in een dekenkist slapen en deed ’s nachts geen oog dicht omdat hij dacht dat elk moment het deksel van de kist dicht zou klappen.

Psalmboekje

Elf familieleden van Hanneke Jansen kwamen tijdens de watersnood om het leven. „De ramp trok diepe sporen in mijn familie”, zegt ze. „Aan de Polderweg in Kruiningen zijn een oom en tante van mijn vader met hun drie dochters verdronken. Eén meisje uit dat gezin, twee jaar oud, is nooit teruggevonden, een ander werd gevonden in haar zondagse kleren voor de kerk met een psalmboekje in haar handjes geklemd.” Het jongste slachtoffer uit Kruiningen, een jongetje, was geboren op 15 januari 1953, twee weken vóór de tragedie.

Het drama moet herdacht blijven worden, stelt De Smit, die net als Jansen de ramp niet heeft meegemaakt. „Zeeland wordt omringd door water. Het is belangrijk om te beseffen wat zich hier heeft afgespeeld.”

Evacué in 1953 kreeg soms beste kamer

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?