Deskundige na ongeregeldheden oudjaar: We moeten af van deze Hollandse afwijking

Feestend Nederland moet tot bezinning komen. Die hartenkreet slaakte burgemeester Bruls van Nijmegen op nieuwjaarsdag. De manier waarop een deel van de bevolking rellend de jaarwisseling viert, stuit hem tegen de borst.

Dr. Menno van Duin, lector crisisbeheersing bij het Instituut Fysieke Veiligheid, is het roerend met de burgemeester eens, zegt hij woensdag. „Het is van de zotte dat de overheid tijdens de jaarwisseling stilzwijgend allerlei ongeregeldheden toestaat die ze op andere momenten in het jaar niet accepteert.”

:::inline_article 1:::

Hoe beoordeelt u de toestand in Scheveningen, waar veel te hoge vreugdevuren een vonkenregen verspreidden en ravage werd aangericht?

„Als eenvoudige burger ben ik geneigd te zeggen: De lokale overheid had moeten verbieden dat die veel te hoge houtstapels op het Scheveningse strand in brand werden gestoken. Toch moeten we oppassen om te snel conclusies te trekken. Want was die vonkenregen uitgebleven als de stapel hout 15 meter lager was geweest? Ik moet het nog maar zien.

We moeten niet vergeten dat de houtvuren zijn bedoeld om controle te krijgen op feestvierders in Den Haag en Scheveningen. Die aanpak was ook jarenlang succesvol. We kunnen nu wel moord en brand schreeuwen, maar twintig jaar geleden gingen in een stad als Den Haag tientallen auto’s in vlammen op. Den Haag is tijdens de jaarwisseling bij uitstek een excessenstad.”

De politie meldde dat dit jaar zo’n zestig agenten zijn belaagd tijdens de afgelopen jaarwisseling, tegenover krap dertig vorig jaar. Hoe taxeert u dat?

„Dat is natuurlijk akelig. Wel hoor ik van agenten dat mensen twintig jaar geleden ook geen lieverdjes waren. Op kermissen kwam het geregeld tot knokpartijen tussen feestvierders en de politie. Wat we verder in het oog moeten houden: de politie registreert dit soort geweldsincidenten nauwkeuriger dan in het verleden. Maar we moeten geweld tegen politie en hulpverleners niet tolereren. Het lastige is dat tijdens de jaarwisseling mensen vaak onder invloed zijn van alcohol. En ze hebben vuurwerk voorhanden waarmee ze de brandweer bekogelen, omdat die hun vreugdevuurtje blust. En dat terwijl de brandweer verder het hele jaar geliefd is.”

Door vuurwerk vielen deze jaarwisseling twee doden.

„Dieptriest, al is het bijna logisch dat er soms slachtoffers vallen. Er wordt tijdens de jaarwisseling zó massaal gestunt met vuurwerk dat de kans dat het een keer misgaat, heel groot is. We moeten af van deze Hollandse afwijking.”

Een groeiend deel van de samenleving ziet een verbod op consumentenvuurwerk wel zitten. Wat vindt u?

„Ik ben, net als bijvoorbeeld de Onderzoeksraad voor Veiligheid, ook voor zo’n verbod op consumentenvuurwerk. Het hoeft niet per se zo te zijn dat de handel zich dan verplaatst naar het illegale circuit. Nu loopt de jaarwisseling keer op keer uit de hand. Ook sommige lezers van uw krant misdragen zich. Dan denk ik aan inwoners van Veen, die rond de jaarwisseling traditiegetrouw van alles in brand steken. Ik denk dat we nog niet zomaar af zijn van ongeregeldheden tijdens oud en nieuw. Een harde kern van vuurwerkfans wordt steeds rabiater. Zodra er wordt gesproken over een vuurwerkverbod reageren zij: „Onze traditie wordt de nek omgedraaid.” Je ziet parallellen met de discussie rond Zwarte Piet.”

Wat vindt u van de stelling dat het nuttig kan zijn de bevolking één dag per jaar toe te staan uit de band te springen?

„Ik kan de redenering volgen. Toch mag het niet zo zijn dat mensen zich een dag per jaar als hooligan kunnen gedragen. In een land als Frankrijk doen zich tijdens de jaarwisseling nauwelijks ordeverstoringen rond vuurwerk voor. Daar zie je ook geen wijdverbreide handel in illegaal vuurwerk. Soms moet je zaken gewoon verbieden. Denk niet te snel dat zo’n verbod toch niet helpt. Ooit vonden we het belachelijk om in de auto een veiligheidsgordel om te doen. Nu vindt iedereen dat de gewoonste zaak van de wereld.”

Deskundige na ongeregeldheden oudjaar: We moeten af van deze Hollandse afwijking

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?