Bescheiden watersnoodmuseum voor zwaarbeproefd Stavenisse

Het zogeheten Watersnoodhuis, in het voormalige raadhuis aan de Voorstraat, werd op 4 april officieel in gebruik genomen. Belangstellenden kunnen in dit informatiecentrum een thematentoonstelling bezichtigen over de gevolgen van de watersnood op Tholen en Sint Philipsland.

Het idee werd geboren tijdens de herdenking in 2003, vijftig jaar na de ramp. De Stichting Actief Stavenisse hield toen samen met de gemeente een herdenkingstentoonstelling.

Het bescheiden museum zal elk jaar een andere thematentoonstelling organiseren. De watersnood zelf is dit jaar het thema, volgend jaar zou dat de hulpverlening na de ramp kunnen zijn, legt beheerder en mede-initiatiefnemer Flip de Rijke uit. De informatiemappen in het centrum belichten aan de hand van veel foto’s de hulpacties, het koninklijk bezoek, de terugkeer naar het gewone leven, evacuatielijsten, maar ook persoonlijke verhalen en gedichten van overlevenden.

Stavenisse werd zeer zwaar getroffen in 1953: 156 van de 1737 inwoners kwamen om het leven nadat in de verwoestende storm de dijken waren doorgebroken. „Mensen die de ramp meemaakten, zeggen dat er letterlijk een muur van water op hen afkwam”, vertelt De Rijke (64). „Als je zulke verhalen hoort, zou je geneigd zijn hen niet direct te geloven. Het was immers nacht, dus viel er niets te zien. Maar het is echt zo geweest. Het was volle maan, maar zwaarbewolkt, en toch hebben mensen die reusachtige, metershoge, schuimende watermassa gezien.”

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 braken in de Margarethapolder, de Stavenissepolder en de Nieuwe-Annex-Stavenissepolder dijken door. In de Stavenissepolder werd maar liefst 600 meter dijk weggeslagen. In totaal liep rond Stavenisse ruim 3,6 kilometer dijk schade op.

De meeste doden vielen in de Kerkstraat, die bijna geheel werd weggevaagd: 77 mensen kwamen daar om. Op en rond de Oudelandsedijk –in de volksmond Kloetsendiek genoemd– vielen 43 doden. De Rijke: „Onder hen waren twintig mensen die naar de hoger gelegen Kloetsendiek waren gevlucht in de hoop daar veilig te zijn.”

In totaal werden 140 woningen in Stavenisse verwoest; 303 huizen raakten beschadigd. Veel inwoners brachten de nacht door op het dak van hun woning. Zo ook de schoonouders van De Rijke, die de hele nacht aan de Korte Gaarde op het dak zaten. Maar het kon nog erger. „In een telefoonpaal even verderop riep een vrouw keer op keer: „Help! Help!” Zij zat samen met haar man in die paal boven het water. Hij had haar vastgemaakt en sloeg haar telkens hard en langdurig wanneer zij van uitputting het bewustzijn dreigde te verliezen. Want hij wist instinctief dat ze dan niet meer zou ontwaken.”

Vanuit het voormalige gemeentehuis wijst De Rijke naar buiten. „Overal waar je keek, was water. In het voormalige café Hendrikse, hier vlakbij aan de Stoofdijk, zijn na de watersnood twee zondagen achtereen kerkdiensten gehouden. Want de hervormde kerk was één grote chaos. De banken waren in het kolkende water als lucifershoutjes heen en weer gesmeten en lagen schots en scheef verspreid door het gebouw.”

Het Watersnoodhuis is op woensdag geopend van 14.00 tot 16.30 uur en op zaterdag van 10.00 tot 12.30 en 13.30 tot 16.00 uur.

Bescheiden watersnoodmuseum voor zwaarbeproefd Stavenisse

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?