Artikelen over secularisatie. Europa ontkerkelijkt in snel tempo. Toch is er behalve van secularisatie ook sprake van vitaliteit en groei. Wil je meer informatie over secularisatie? Lees het onderaan de pagina.
De Ongelooflijke Podcast is in vijf jaar uitgegroeid tot de best beluisterde religieuze podcast van Nederland. Het jubileum wordt vrijdag gevierd in Utrecht.
Het CBS kwam vrijdag met onthutsende cijfers over ontkerkelijking naar buiten. Toch hebben die niet het laatste woord. Het is immers Pasen geweest. De Koning van de kerk leeft en de toekomst ligt daarmee vast.
De ontkerkelijking trok in bijna twee eeuwen tijd als een koude windvlaag over Nederland, van het noorden naar het zuiden, tonen vrijdag gepresenteerde CBS-cijfers.
Schrijvers als Maarten ’t Hart en Jan Wolkers rekenden luidruchtig af met hun gereformeerde opvoeding. Intussen diende zich een nieuwe generatie auteurs aan die de kerk verliet.
In de Open Haven, de protestantse kerk in Oost-Souburg, zijn deze maand de kerkenvisies gepresenteerd voor de gemeenten Vlissingen, Veere, Kapelle en Borsele. Duidelijk is dat 70 procent van de kerken in Zeeland nog steeds een religieuze functie heeft. Maar de helft daarvan is in gevaar.
In de kerk van Birnie, een van Schotlands oudste kerken, is zondag na 883 jaar de laatste dienst gehouden. De komende jaren zullen zo’n 700 kerken eveneens sluiten.
In de afgelopen drie decennia zag dr. Aarnoud van der Deijl (59) de kerk meer dan halveren – alle ambitieuze plannen om het tij te keren ten spijt. „Om troost te kunnen bieden, is eerlijkheid een absolute voorwaarde.”
Een recordaantal mensen in Spanje geeft aan niet religieus te zijn, blijkt uit een recent rapport.
Minder dan de helft van de Fransen gelooft in het bestaan van een god. In de regio rond Parijs ligt het aantal mensen dat zichzelf identificeert als gelovige duidelijk hoger dan in de rest van het land.
Jongvolwassenen keren de kerk de rug toe. Dat is de pijnlijke boodschap van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) afgelopen week (RD 22-12). Ook kerkelijk betrokken jongeren kunnen innerlijk al afgehaakt zijn. Laat ze daarom merken dat ze in de gemeente gezien worden.
Het woord secularisatie komt van het Latijnse woord saeculum, het aardse leven of wereld. Secularisatie is dus letterlijk verwereldlijking. Secularisatie is een proces waarin het maatschappelijke leven steeds verder los komt te staan van religie en de kerk. Secularisering is het verdwijnen van religie.
Nederland was in het verleden grotendeels een christelijke natie. In maatschappelijke debatten speelden christelijke normen en waarden een grote rol. Maar door secularisatie heeft het christelijke geloof steeds minder invloed in de samenleving. De zondagsrust en het bestaan van christelijke scholen zijn daarmee minder vanzelfsprekend geworden. En bijvoorbeeld abortus en euthanasie zijn door de secularisatie van Nederland mogelijk geworden.
Secularisatie vindt plaats als daarvoor een voedingsbodem is in het menselijke hart. In de tijd van de Verlichting komen wetenschappelijk denken en vrijheid en gelijkheid als maatstaf steeds meer in de plaats van het christelijke denken. De mens mag zelf denken en doen wat hij wil. Daarnaast heeft de Romantiek, als reactie op het verlichtingsdenken, het ontdekken van je unieke ‘ik’ vooropgesteld. Diversiteit, zelfontplooiing en egoïsme komen hieruit voort. God is dan niet meer het centrum van je bestaan, dat ben je zelf.
Secularisatie is iets persoonlijks. Het gaat om de manier waarop je je leven inricht en wat het doel van je leven is. In de jaren zestig zeggen steeds meer mensen de kerk vaarwel, een proces dat overigens al voor de Tweede Wereldoorlog was begonnen. De ontzuiling, stijgende welvaart, emancipatie en democratisering zorgen ervoor dat Nederland snel seculariseert. Volgens het CBS was in 2019 46% van de bevolking religieus betrokken, terwijl het percentage eind jaren 90 nog op 60% lag.
Secularisatie heeft meerdere effecten. Ontkerkelijking bijvoorbeeld, mensen gaan buiten het christelijk geloof om op zoek naar zingeving en moraal. Een negatief effect is individualisering. Als gevolg daarvan wordt de eenzaamheid in de samenleving groter.
Verder wordt de kloof tussen gelovigen en de rest van de samenleving groter. De oudere generatie is vaak nog opgegroeid met het christelijke geloof, de jongere generatie staat er al verder vanaf. Het begrip voor christelijke waarden is daarmee een stuk kleiner geworden.
God bepaalt waar de Kerk op aarde bloeit. In Openbaring 2 lees je een brief aan de gemeente van Efeze, een vroegere handelsstad aan de westkust van Turkije. Als je de ruïnestad bezoekt, zie je de bloeitijd van vroeger nog terug in de marmeren straten.
In de brief aan de christelijke gemeente in Efeze schrijft Johannes dat de gemeente zich moet bekeren, want anders zal Christus de ‘kandelaar van zijn plaats weren’: de gemeente laten verdwijnen. Dat is uiteindelijk ook gebeurd. De toewijding aan God werd minder, waardoor de christelijke gemeente langzaamaan verdween.
Als er in christelijke gemeenten sprake is van een geestelijke achteruitgang, als het persoonlijke geloof in God en de persoonlijke toewijding aan God minder worden, dan vindt er secularisatie in het christendom plaats.