Het is goed dat deze krant aandacht besteedt aan de verhouding tussen Joden en christenen, vindt Ben Kok. Maar christenen moeten een stap verder gaan, terug naar de Joodse wortels van hun geloof.
Het is een trieste ontwikkeling dat de belangstelling voor Israël vermindert, ook in reformatorische kring, vindt dr. M. van Campen. „Waar wordt bijvoorbeeld in een catechismuspreek over de tweede bede van het Onze Vader nog over Israël gesproken?”
„Daarom menen wij de gevolgtrekking te moeten maken dat de christen die thans het recht van bestaan van de staat Israël afwijst en zich daartegen verzet, zich daarmee indirect tegen God zelf verzet.” Deze concepttekst van prof. H. Berkhof haalde de hervormde synode niet, maar laat wel zien dat het hem grote ernst was, zegt Israëlkenner dr. H. Vreekamp.
In Christus is het verschil tussen Joden en christenen opgeheven, stelde de tot het christendom bekeerde Jood Isaac da Costa (1798-1860). Een visie die niet al zijn tijdgenoten met hem deelden, zegt dr. L. Engelfriet.
Wilhelmus à Brakel geloofde dat de hele Joodse natie tot bekering zou komen. Maar dat betekende niet dat hij ook dacht dat al de Joden daadwerkelijk wedergeboren zouden worden, aldus ds. C. J. Meeuse. „Het volk zal verlost worden van de bediening des doods en overgaan tot de bediening van het Evangelie. Gans Israël zal tot de kerk behoren, zo dacht Brakel.”
Gemene honden. Varkens. Dat zijn de Joden die niet in Jezus Christus geloven, stelde de reformator Johannes Calvijn. Maar volgens dr. W. de Greef mag je zulke uitspraken niet veralgemeniseren. Calvijn dacht toch wel wat genuanceerder over Joden.
De jaren vijftig. In een bibliotheek in Göttingen stuit student Dik van Arkel op meters materiaal over het antisemitisme in het Duitse keizerrijk. Het onderwerp laat hem nooit meer los. Onlangs verscheen zijn boek ”The Drawing of the Mark of Cain”, waarin hij de ontwikkeling van het antisemitisme in verschillende landen vergelijkt.
De middeleeuwse theoloog Thomas van Aquino (1225-1274) was ervan overtuigd dat de wet in Christus was vervuld. Geen spoor van haatdragende opmerkingen jegens Joden – daarvoor was hij te zeer een geschoold theoloog, aldus prof. dr. Henk Schoot, bijzonder hoogleraar in de theologie van Thomas van Aquino aan de Universiteit van Tilburg.
Een groep christenen verwoestte in het jaar 388 de synagoge van Callinicum in Mesopotamië. Het was niet zomaar een incident. De jarenlange ideologische woordenstrijd van de kerkvaders had geleid tot een militant anti-judaïsme onder christenen.