Willem de Zwijgerkazerne (3)

Boven de poort van het kazernecomplex in Wezep , gebouwd in 1938, staat: ”Parc de Zwijger”. De letters zijn er pas opgeschroefd, zegt vastgoedondernemer Harry Frens. Hij en twee zakenvrienden kochten eind 2014 dit pand van corporatie deltaWonen, nadat het vijf jaar had leeggestaan. „Het onkruid stond hoog, maar het gebouw was al die jaren verwarmd geweest. En er is goed op gepast”, zegt Frens. „In rap tempo worden er in het complex 99 appartementen gerealiseerd”, zegt hij, lopend over het binnenterrein. Twee fonteinen klateren in de parkachtige omgeving. „In de avond zijn ze mooi verlicht.” Intussen zijn al 65 appartementen verhuurd, terwijl de verbouwing pas een jaar geleden begon.

Spanningen

De letters boven de poort geven aan in welk hoofdstuk van het bestaan het kazernecomplex aan de Zuiderzeestraatweg in Wezep is beland. De naam ”Willem de Zwijgerkazerne” verscheen eind jaren dertig van de vorige eeuw boven de gevel. De bouw van het complex in 1938 was een direct gevolg van de toenemende spanningen in Europa. Diverse landen bouwden in navolging van Duitsland in rap tempo hun legers op; Nederland volgde uiteindelijk ook. Omdat de bestaande kazernes te klein waren om alle dienstplichtigen in onder te brengen, waren nieuwe nodig. Tussen 1938 en 1940 werden er 24 gebouwd, waarvan zestien voor de infanterie. Voor deze zestien werd een basisplan gebruikt van kapitein der Genie, A.G.M. Boost. De kazerne in Wezep is een van deze zestien ”Boostkazernes”.

Opvangcentrum

Het complex in Wezep werd in de jaren ’60 gebruikt door het 11e Geniebataljon en was daarnaast opvangcentrum voor evacués uit onder meer Nieuw-Guinea. Daarna huisde er onder meer de Afdeling Lichte Luchtdoelartillerie. Aan het einde van de Koude Oorlog werd de kazerne afgestoten.

Glen Mills School

De naam ”Willem de Zwijgerkazerne” is in 1999 vervangen door ”Glen Mills School”. Een toch wel omstreden periode breekt aan. In november 2005 wandelt minister Donner nieuwsgierig over het terrein om zich op de hoogte te laten stellen van deze nieuwe „op Amerikaanse leest geschoeide heropvoedingsinstelling”. Jonge delinquenten komen er terecht in een structuur die lijkt op die van een bende. Er komen verhalen naar buiten van pupillen die halfnaakt in de sneeuw op het binnenterrein moeten staan. De naam van deze intussen omstreden school wordt vervangen door ”De Sprint”, maar daarna dreigt het pand te vervallen door leegstand.

Asielzoekerscentrum

Er komen voorstellen om er een ”Polenhotel” of een asielzoekerscentrum van te maken. Vooral het eerste plan zorgt voor veel protest in het Veluwse dorp. Corporatie deltaWonen ziet zich door nieuwe wetgeving genoodzaakt om het gebouw af te stoten; het wordt geveild.

Woningbouw

Vastgoedondernemer Harry Frens ziet er brood in. „Projecten waar anderen voor weglopen, daar stap ik in.” Hij reed geregeld langs het complex en vroeg zich telkens af wat ermee zou gebeuren. Volgens hem is woningbouw de enige juiste optie. „Ik ken de markt. Er is een groot tekort aan sociale huurwoningen. Daar stap ik nu in.”

In de rechtervleugel van het poortgebouw komen zorgwoningen. Dit deel wordt als laatste aangepakt. De linkervleugel herbergt Pannenkoekenrestaurant De Zwijger, daar waar zich in de Glen Millsperiode de soos bevond. De aankleding is hetzelfde gebleven, al is er een keuken ingebouwd. „We hadden hier recent iemand uit Maastricht over de vloer, die hier als pupil had gezeten. Een dag later kwam hij met zijn vader langs”, vertelt Korina Ponstein. Samen met Jan Ponstein leidde ze eerst een christelijk vakantiehotel in Vierhouten en nu De Zwijger. „We zijn echt voor dit pand gevallen”, zegt Jan Ponstein. In september hoopt hij een van de bunkers als wijnkelder in gebruik te kunnen nemen. „De temperatuur is er perfect.”

Oerdegelijk

In september wordt het complex officieel geopend. Aan slopen zegt Frens nooit te hebben gedacht. Het pand is volgens hem oerdegelijk gebouwd en heeft een uitstraling die nieuwbouwpanden missen. Hij had geluk dat deltaWonen voorkwam dat het de status van gemeentelijk monument kreeg; het had de verbouwing kunnen blokkeren. Frens: „Als we klaar zijn mag het van mij alsnog een monument worden.”

----

Luchtafweer en een windvaan

Dolf Lok is met zijn vrouw een van de eerste bewoners van de nieuwe appartementen in de Willem de Zwijgerkazerne. Ze kwamen er toevallig terecht: na de verkoop van hun huis in ‘t Harde moesten ze twee jaar overbruggen voordat ze naar Harderwijk zouden verhuizen. ,,Mensen die hier binnenkomen, zeggen dat we gek zijn als we hier ooit weggaan’’, zegt hij. De rust van het park en de ambiance van het gebouw spreken hun aan. Dat in hun woonkamer ooit stafleden van het leger zaten, is niet meer te zien. Maar iets van de historie van de kazerne ziet hij graag terugkeren.

Eigenaar Frens is van plan een elektriciteitsgebouw op het terrein tot klein museum om te bouwen. Lok wil er graag aan meewerken. Hij hoopt via Defensie zelfs luchtafweergeschut op het terrein te krijgen. ,,Wat ik alleen jammer vind, is dat er niets van de naamgever van het complex terug te vinden is. Een windvaan boven het poortgebouw met het ruiterbeeld van Willem van Oranje, zoals bij Paleis Noordeinde, die zou het complex compleet maken.’’

Willem de Zwijgerkazerne (3)

RD.nl in uw mailbox?