'Den Heyer' is 200 jaar oud

Prof. dr. T. M. Hofman, hoogleraar Nieuwe Testament te Apeldoorn, refereerde zaterdag tijdens de bondsdag van de Bond van Christelijke Gereformeerde Mannenverenigingen in “De Fontein” te Bunschoten over het thema “Laat U met God verzoenen”. Hij ging in op de huidige verwarring over de verzoening en reageerde tijdens de discussie op de vraag hoe wetenschappelijk een theoloog als prof. dr. C. J. den Heyer is. Tegenover de visie van Den Heyer zette prof. Hofman die van prof. dr. H. Baarlink, de voorganger van de Kamper nieuwtestamenticus: „Prof. Baarlink gaat wel wetenschappelijk verantwoord te werk. Wat blijkt dan? Dat hij uit Den Heyers werk van enkele jaren geleden citeert en dat dit haaks staat op wat hij nu zegt”.

Tegenstem
De hoogleraar uit Apeldoorn belichtte in zijn referaat eerst wat verzoening in buitenbijbelse godsdiensten inhoudt en zette dat af tegen wat Gods Woord leert. Daarbij legde hij mede nadruk op de afstand die er is tussen een heilig God en de zondige mens. Van de voortgaande dienst der verzoening in het Oude Testament wees hij op het eenmalig offer van Christus in het Nieuwe Testament. De kern daarvan noemde hij dat Christus voor ons gestorven is en dat het lijden van Christus naar de Schriften was.

Omdat het bestuur van de mannenbond gevraagd had speciaal naar Den Heyers theologie te kijken, legde prof. Hofman daar puntsgewijs de vinger bij. De hoogleraar zette in met de opmerking dat een onjuiste visie op de canon de basis is van Den Heyers leer: „Hij past de verdeel- en heerstactiek toe op de bijbelschrijvers”. Verder laakte hij dat prof. Den Heyer onderscheid maakt tussen een historische Jezus en een Jezus die een boodschap uitdraagt, dat hij een christologie van onderop leert en dat hij voorbijgaat aan de grote betekenis van het oude getuigenis uit 1 Korinthe 15:3 en volgende verzen.

Vertekend beeld
Ten slotte legde hij de vinger bij de eenzijdige keus van prof. Den Heyer ten aanzien van de Heere Jezus. Hij kijkt vooral naar Zijn voorbeeldige leven, lijden en sterven, waarbij het plaatsvervangend lijden geëlimineerd is. „Een vertekend beeld van de bijbelse verzoening en de gereformeerde leer”, concludeerde hij.

Prof. Hofman stelde dat het plaatsbekledend lijden en de straf die overgenomen wordt, past in het spreken van het Nieuwe Testament. Hij wees de door moderne theologen geopperde suggestie van de hand dat inzake verzoening verstaanbare taal anno 1998 gesproken moet worden. „Lag de boodschap van het kruis in Paulus' dagen wel goed in de markt?”

De hoogleraar waarschuwde voor zelfverheffing boven moderne theologen: „Leven wij dicht bij de Heere en kennen wij de heilige hunkering naar Zijn liefde? Zijn wij zo transparant dat blijkt dat wij uit de verzoening leven? Dat houdt ook in dat we een verzoend leven met anderen hebben. Besef wel dat wij van nature ook niets van verzoening willen weten”.

Op de vraag hoe het zo ver kon komen in de Gereformeerde Kerken wees prof. Hofman op de veranderende kijk op het schriftgezag in die kerk, zeker met én na het verschijnen van het rapport “God met ons”. Hij ziet er tegelijk een signaal in naar de eigen kerken: „Het roept ons op in dezen alert te zijn”. De hoogleraar zei te vrezen dat op termijn zelfs geen kritiek meer geleverd wordt op de gereformeerde theologie binnen de kaders van de canon, maar dat steeds meer een pleidooi gehoord wordt voor een open canon.