Abortusarts: Pillenkuur is een slechte techniek en erg pijnlijk

Groen licht voor abortuspil
in Nederland

De beslissing om de abortuspil tot ons land toe te laten is genomen door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Het maakte gisteren bekend dat het middel mifegyne van producent Exelgyn binnen enkele weken zal worden geregistreerd.

Het CBG toetst het middel alleen aan technische criteria. De politiek heeft op de beslissing van het college geen invloed. „De politiek kan alleen besluiten of het middel wordt vergoed of niet. En als er grote weerstand tegen is, kan de producent zelf beslissen het product terug te trekken”, zegt een woordvoerster van het CBG.

Zeven weken
De abortuspil is in Frankrijk tien jaar geleden al op de markt gebracht. Spoedig hierna volgden Engeland, Zweden en China. Veel vrouwen blijken in die landen de voorkeur te geven aan de pil boven de klassieke ingreep.

Deze week zette Duitsland het licht op groen. Diverse andere Europese landen zullen binnenkort dit voorbeeld volgen.

De abortuspil zorgt ervoor dat de baarmoeder het embryo afstoot. Dat gaat gepaard met een bloeding. De pil is alleen geschikt voor vrouwen die maximaal zeven weken zwanger zijn en mag alleen worden voorgeschreven in abortusklinieken of ziekenhuizen die een vergunnnig hebben voor het afbreken van zwangerschappen.

De pil moet worden ingenomen onder toezicht van een arts. Die moet de vrouw in ieder geval de eerste drie uur in de gaten houden.

Vrouwen die voor de pil kiezen in plaats van de medische ingreep, moeten er rekening mee houden dat zij langer in de abortuskliniek moeten blijven. Ook faalt de pil in 1,5 tot 7,5 procent van de gevallen. In dat geval is de kans op vruchtbeschadiging groot. De dosering bestaat uit eenmaal drie tabletten, 36 tot 48 uur later gevolgd door een ander middel (misoprostol).

De arts dient zich ook bij het voorschrijven van mifegyne te houden aan de abortuswet. Die schrijft onder meer een bedenktijd van vijf dagen voor.

Bijwerkingen
Abortusarts L. Querido is niet enthousiast over de abortuspil. Querido is directeur van het Vrelinghuis in Utrecht, dat zich bezighoudt met abortushulpverlening. Hij vindt de pil inferieur. Ook heeft het middel volgens hem veel bijwerkingen, zoals misselijkheid, duizeligheid en heftige, pijnlijke krampen, die van enkele uren tot dagen kunnen duren.

Daarnaast is de pil erg duur. Bovendien duurt de uitvoering van een abortus veel langer dan met de zuigcurettagemethode die nu wordt toegepast.

Querido ziet de komst van de pil met wantrouwen tegemoet. „Uit oogpunt van de volksgezondheid zeg ik nee tegen deze pil. Het is een slechte techniek. De naam abortuspil is trouwens misleidend. Het gaat om een pillenkuur, die pijnlijk is en een aantal uren duurt. Dat is veel langer dan de gebruikelijke operatieve ingreep. De kans dat het mis gaat is ook nog eens veel groter.”

Volgens Querido werkt de pil alleen bij vrouwen die tot twee weken over tijd zijn. „Als je langer zwanger bent, kunnen ernstige complicaties ontstaan. Inwendige bloedingen komen veel vaker voor dan bij de methode die we nu gebruiken. Vrouwen kunnen ook misselijk of duizelig worden.”

Querido denkt dat veel vrouwen toch zullen kiezen voor een mifegynekuur. „Waarschijnlijk denken de meesten dat het minder pijn doet. Dat is niet zo. In de ontwikkelingsfase van de pil is onderzoek gedaan, waaraan tweehonderd vrouwen meewerkten. Dat was een ramp. Drie vrouwen hadden door zware inwendige bloedingen een bloedtransfusie nodig nadat ze de pil hadden gebruikt.”

Minder erg
De Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind (VBOK) noemt de introductie van de abortuspil een stap achteruit. De pil werkt volgens directeur drs. M. den Boer-Neele drempelverlagend. „De abortuspil maakt het vrouwen gemakkelijker. Het heeft iets van medicijnen innemen”, vindt mevrouw Den Boer. „Abortus wordt op deze wijze minder omstreden. Het lijkt allemaal minder erg.”

Ook kardinaal Simonis staat „volstrekt afwijzend” tegenover de abortuspil. Het menselijk leven moet volgens hem geëerbiedigd en beschermd worden vanaf het moment van de conceptie. Er bestaat een onschendbaar recht op leven, dat aan elk wezen toekomt, zo liet het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland weten.

Het lijkt erop dat abortus „al gewoner en gewoner gaat worden”, is de reactie van dr. B. Plaisier, secretaris-generaal van de Nederlandse Hervormde Kerk. Hij heeft het gevoel dat het door de pil te gemakkelijk wordt om een zwangerschap af te breken. Plaisier is bang voor een behandeling op afstand: „Niemand hoeft zijn handen er meer aan vuil te maken.” Ook betwijfelt Plaisier of klinieken en ziekenhuizen zich wel aan alle wettelijke regels zullen houden.

Boycot
De productie van de abortuspil door Hoechst-dochter Roussel Uclaf ging gepaard met hevige protesten. Nadat activisten, met name in de Verenigde Staten, hadden gedreigd met een boycot van een nieuw hooikoortsmiddel, stopte het Duitse Hoechst-concern met het maken van de omstreden abortuspil RU 286. Het schonk de rechten aan oud-topman Edouard Sakiz van Roussel Uclaf. Hij richtte een eigen bedrijf op, dat zich uitsluitend bezighoudt met de abortuspil.

Ook in Zwitserland en Duitsland bracht de dreigende komst van de abortuspil veel beroering teweeg. De Duitse katholieke kerk noemde de pil „een gericht moordwapen.”

In Frankrijk overleed in 1991 een 31-jarige vrouw na het innemen van de abortuspil. Dat veroorzaakte veel commotie.

De politieke reacties op de abortuspil variëren van terughoudend tot afwijzend. Bezorgd is de reactie van CDA-woordvoerder (en arts) S. Buijs. Buijs is bang dat de pil ertoe uitnodigt de wettelijke criteria, zoals verplichte bedenktijden, minder goed na te leven. Daar schort het volgens hem nu ook al aan. „Invoering van de pil moet dan ook samengaan met een actieve houding van de overheid waar het de naleving van de regels betreft.”

Beslist afwijzend is de SGP, die vreest dat de abortuspil de drempel om tot abortus over te gaan, zal verlagen. Fractievoorzitter Van der Vlies dringt er in kamervragen bij minister Borst op aan de pil uit Nederland te weren, ook al wordt die elders in Europa wel ingevoerd. Van der Vlies spreekt in zijn vragen van „ethische en maatschappelijke bezwaren.” Ook spreekt Van der Vlies er zijn verwondering over uit dat het besluit blijkbaar tamelijk „overhaast” is genomen, zonder dat de Tweede Kamer daarin is gekend.