Zie ook: Stress als mogelijke kwaaddoener

AMC ziet geen relatie met vliegramp Bijlmer

Meer auto-immuunzieken

Een en ander blijkt uit het derde tussenrapport dat het AMC vanochtend heeft vrijgegeven. Het bevatte de uitkomsten van het medisch-dossieronderzoek van mensen die contact hebben opgenomen met het telefonisch meldpunt dat vorig jaar is geopend voor bewoners en hulpverleners die hun gezondheidsklachten in verband brengen met de Bijlmerramp.

Tijdens de verhoren van de parlementaire enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer was al aan het licht gekomen dat de onderzoeksgroep van het AMC opvallend veel gevallen van auto-immuunziekten was tegengekomen. Bij vier patiënten stond de diagnose vast, bij meer dan tien was er sprake van een vermoeden.

Bij auto-immuunziekten keert het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam, wat tot ernstige schade aan organen kan leiden.

Stijging
Uit de rapportage die vandaag aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg is uitgebracht, blijkt dat het aantal patiënten bij wie de diagnose met zekerheid is gesteld, nu is gestegen tot elf. In zes gevallen is er sprake van SLE, een ziekte die gepaard gaat met chronische ontstekingen in diverse organen in combinatie met huidafwijkingen. Twee patiënten hadden ontstekingen van de bloedvaten (vasculitis). Bij SLE gaat het om drie mannen en drie vrouwen. Dat is volgens het AMC opvallend. Het normale beeld is dat de ziekte negen keer zoveel voorkomt bij vrouwen als bij mannen.

Bij vijf andere patiënten is sprake van mogelijke, maar niet bewezen auto-immuunziekten. Verder zijn er zes meldingen van mensen die mogelijk een auto-immuunziekte hebben, maar bij wie het dossier te weinig gegevens bevat om tot een definitieve uitspraak te komen.

Ook is de onderzoeksgroep andere aandoeningen tegengekomen waarbij het immuunapparaat in het geding is en de afweer een cruciale rol speelt bij de ziekteverschijnselen. Het gaat om acht patiënten, van wie zeven met sarcoïdose. Bij deze chronische aandoening vormen zich knobbelvormige ontstekingshaarden in diverse organen, vaak in de lymfeklieren en de longen.

Geen relatie
In alle gevallen gaat het om zeldzame ziekten. Toch zegt de onderzoeksgroep de relatief hoge aantallen onder de Bijlmerslachtoffers niet in verband te kunnen brengen met de vliegramp van '92. Daarvoor zijn de aantallen weer te klein. Voor het leggen van een relatie moeten er meer gevallen zijn.

Wel ziet het AMC een verband tussen de vliegramp en het grote aantal Bijlmerbewoners met posttraumatische stress. Dit kwam al uit een eerdere rapportage naar voren. Maar de jongste bevindingen bieden te weinig aanknopingspunten om zelfs maar te speculeren over de mogelijke invloed van specifieke stoffen.

„Dit laat onverlet dat een aantal mensen ernstig ziek is en dat anderen lijden onder, soms vele, klachten. Voor de ernstige aandoeningen geldt echter dat zij niet vaak genoeg voorkomen om te kunnen spreken van een duidelijk Bijlmereffect”, aldus de onderzoeksgroep.

Evenals eerdere rapporten geeft de nieuwe rapportage volgens het AMC geen rechtvaardiging voor ongericht lichamelijk onderzoek. „Huisartsen dienen echter alert te zijn op de gezondheid van patiënten die na de Bijlmerramp auto-immuunfenomenen ontwikkelden en daarnaar te handelen.” Het AMC vindt dat de huisartsen goed op de hoogte zijn van de klachten en gemelde diagnoses van patiënten die hun klachten in verband brengen met de Bijlmerramp. „Door de voortdurende stroom van geruchten, halve waarheden en onzekerheden, kregen de huisartsen echter nauwelijks de kans om de patiënten gerust te stellen. Bovendien bestaat niet voor iedere klacht altijd een verklaring”, stelt de onderzoeksgroep van het AMC.