Voorpagina 19 maart 1999

Albanezen tekenen akkoord; overleg opgeschort

Servië bereidt zich
voor op de oorlog

Van onze buitenlandredactie
PARIJS – De onderhandelingen over een vredesplan voor de Servische provincie Kosovo worden verdaagd en zullen alleen worden hervat als de Serviërs aangeven dat zij bereid zijn het akkoord te tekenen. Dit is vanmorgen in Parijs meegedeeld. Diplomaten hadden gezegd dat Servië waarschijnlijk tot woensdag de tijd krijgt om overstag te gaan, maar VS-gezant Hill wilde geen tijdslimiet noemen.

Ondertussen bereidt Servië zich voor op oorlog. Belgrado zal ook onder dreiging van militaire acties van de NAVO niet toegeven in het conflict over de Servische provincie Kosovo. Het bereidt zich voor op „grote schade”, zei de Servische president Milutinovic gisteren, nadat slechts de Albanese delegatie handtekeningen had gezet onder het vredesplan van de contactgroep.

Niet Servië, maar degenen die opdracht geven tot militair ingrijpen zijn verantwoordelijk voor die schade, deelde Milutinovic mee. Hij noemde het door de Kosovo-Albanezen getekende vredesplan „een grote voor-de-gekhouderij.”

Volgens hem gaat het om een door de Kosovaren en de Amerikanen in elkaar gestoken plan dat al voor de eerste Kosovo-conferentie in Rambouillet vastlag en dat alleen maar bedoeld is om de wereld om de tuin te leiden.

Terwijl de internationale gemeenschap wacht of Servië nog stappen onderneemt om het vredesplan te ondertekenen (naar verluidt dus mogelijk tot woensdag) gaan de Servische troepen door met hun voorbereidingen op een gewapend conflict. Daardoor is volgens de Verenigde Staten een buitengewoon alarmerende situatie ontstaan, waarin niet uitgesloten moet worden dat de internationale waarnemers op zijn minst grote problemen krijgen als zij Kosovo willen verlaten.

Servische troepen hebben op zeker twee plaatsen in Kosovo blokkades opgericht van tanks en betonnen wegversperringen. Volgens de Verenigde Staten zijn die barricades vermoedelijk bedoeld om te verhinderen dat NAVO-troepen het land binnentrekken en om internationale waarnemers het vertrek te belemmeren.

Dringend advies
Washington heeft de Amerikanen in Joegoslavië dringend aangeraden het land te verlaten met het oog op de naderende NAVO-acties. De meeste personeelsleden van de NAVO en hun familieleden vertrekken uit Belgrado, liet het ministerie van Buitenlandse Zaken weten.

Dreigen met wapengekletter doen beide partijen. De VS en de NAVO zeggen helemaal klaar te zijn voor acties op korte termijn. NAVO-bevelhebber Wesley Clark waarschuwde in de Macedonische hoofdstad Skopje zelfs dat „Joegoslavië niet moet vergeten dat, als de NAVO tot actie overgaat, zij zowel de Joegoslavische militaire als politie-eenheden zal verpletteren.”

Als de NAVO aanvalt, zal het Joegoslavische leger direct 'afrekenen' met het Kosova Bevrijdingsleger UCK. De bevelhebber van het Joegoslavische leger in Kosovo, generaal Pakvovic, zei gisteren dat zijn troepen elke aanval zullen zien als het signaal voor het „vernietigen van 8000 tot 10.000 terroristen”.

Maar het Amerikaanse ministerie van Defensie zei nog wel problemen te vrezen met het gevaarlijke Joegoslavische luchtverdedigingssysteem, dat NAVO-gevechtsvliegtuigen uit de lucht kan halen. „Het is absoluut niet denkbeeldig dat we toestellen zullen verliezen”, zei generaal Michael Ryan, bevelhebber van de Amerikaanse luchtmacht.

Door het oplaaiende geweld van de afgelopen dagen hebben tienduizenden inwoners van Kosovo hun huis moeten verlaten. Daarmee komt volgens de vluchtelingenorganisatie UNHCR het totale aantal vluchtelingen op 200.000 tot 260.000.