VS verlangen nieuw
ultimatum Milosevic

BRUSSEL – De Amerikaanse regering dringt aan op een nieuw ultimatum aan de Joegoslavische president Milosevic om in te stemmen met een interim-vredesplan voor Kosovo. De VS willen dit plan wel eerst voorleggen aan de Albanese strijders in Kosovo. Dat is vernomen uit NAVO-bron in Brussel.

Als de Albanezen in Kosovo instemmen met de tussentijdse vredesregeling, krijgt Milosevic vier dagen de tijd om hiermee akkoord te gaan. Anders volgen militaire acties tegen Servië. Vooralsnog volgt eerst uitgebreid politiek en diplomatiek overleg. Van een mogelijk gewapend ingrijpen kan voorlopig geen sprake zijn.

Een nieuwe vredesregeling zou voor de VS meer moeten inhouden dan het oude akkoord met Milosevic over Kosovo, van eind vorig jaar. Zo vraagt Washington ook meer garanties van de Servische president over medewerking aan het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag. Daarnaast moeten de internationale waarnemers meer onderzoeksmogelijkheden krijgen.

Binnen de NAVO bestaat verdeeldheid over de Amerikaanse aanpak. Frankrijk en Duitsland willen nog geen ultimatum stellen. Zij willen wachten op een concreet vredesvoorstel van de Contactgroep voor Joegoslavië, die gisteren in Londen bijeenkwam. De contactgroep, waarin de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië en Rusland zitting hebben, heeft een vredesplan in voorbereiding dat uitgaat van het herstel van de autonomie voor Kosovo zoals die tot 1989 bestond. De Amerikanen willen daar hun twee eisen aan toevoegen. De ministers buitenlandse zaken van de landen van de contactgroep overleggen waarschijnlijk volgende week. De NAVO komt dinsdag weer bijeen. Nederland steunt het Amerikaanse voorstel voorzichtig.

De militaire voorbereidingen van de NAVO blijven doorgaan, ook gedurende het weekeinde. „De situatie blijft serieus”, zo zei gisteren een NAVO-functionaris. „Milosevic voldoet opnieuw niet aan alle voorwaarden van de VN. Hij heeft daar slechts zeer korte tijd aan voldaan. Het aantal veiligheidstroepen ter plaatse moet omlaag. Dat ambassadeur Walker als leider van de waarnemers toch wordt toegelaten tot Kosovo is niet voldoende”.

Racak
Het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK) zei gisteren dat het niet wil praten over een internationaal vredesvoorstel als dit niet uitgaat van de onafhankelijkheid van Kosovo. De UCK-vertegenwoordiger in Londen zei dat de massamoord in Racak aantoont dat de kwestie-Kosovo een zaak is die alleen met militaire middelen kan worden opgelost.

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) stelde de Serviërs verantwoordelijk voor de massamoord in Racak. De executie van 45 etnische Albanezen in het Kosovaarse plaatsje blijkt een wraakactie van Servische eenheden voor de dood van vier kameraden. Dit staat in een OVSE-rapport dat gisteren uitlekte. De internationale waarnemers, die voor en na de slachting aanwezig waren in Racak, concluderen dat „de waargenomen feiten bewijzen dat het Joegoslavische leger en de politie ongewapende etnische Albanezen hebben opgesloten, verminkt en vermoord.”

Sommige media, zoals in Frankrijk, uitten de afgelopen dagen twijfel over de snelle interpretatie van het bloedbad door het hoofd van de missie, William Walker. Hij wees de beschuldigende vinger onmiddellijk woedend in de richting van Joegoslavische troepen, waarop Belgrado hem wilde uitwijzen.

Een Fins forensisch team kreeg toestemming van de Joegoslavische autoriteiten om de lijkschouwing te verrichten op de slachtoffers in Racak.

De NAVO geeft de voorkeur aan een politieke oplossing. „Als blijkt dat diplomatieke oplossingen pas kans maken met de dreiging van militair ingrijpen, staan wij klaar om die druk uit te oefenen”, aldus de functionaris. „Als de diplomatie faalt, zal elke NAVO-lidstaat gewapend ingrijpen steunen. „Die overtuiging leeft bij alle NAVO-leden”.

Het bondgenootschap zal ook druk uitoefenen op de Albanese rebellen van de UCK. „Als zij het spel niet meespelen, is Milosevic niet langer de enige boosdoener. Dat is niet in het belang van Kosovo. Die boodschap moet het UCK begrijpen”, aldus de functionaris.