Saddam in het nauw

Die verplichtingen houden de aanvaarding van de speciale VN-commissie voor de ontwapening van Irak (Unscom) in. Van vreemde pottenkijkers is de agressor in twee Golfoorlogen natuurlijk niet gediend. Hij jaagt immers op het bezit van massavernietigingswapens. De voorprogrammering van een niet aflatende reeks van conflicten met de VN, in het bijzonder met twee permanente leden van de Veiligheidsraad, Washington en Londen.

Bij sabotageacties contra Unscom kon Saddam tot voor kort rekenen op het baatzuchtige begrip van de drie andere permanente leden van de Veiligheidsraad. Ook Rusland, Frankrijk en China hebben (financieel en commercieel) belang bij versoepeling of liever nog opheffing van de sancties contra het Iraakse schrikbewind.

Beëindiging van dit embargo hangt evenwel volledig van Saddams loyale coöperatie met Unscom af. Eind oktober draaide Saddam het internationale scenario eigenhandig om. Opheffing van de sancties in ruil voor verdere medewerking aan de VN-wapeninspecties op eigen grondgebied. Die drieste manoeuvre plaatst hem vandaag in een ongemakkelijke isolementspositie. Zie de oproepen van Rusland, China en acht Arabische staten aan Saddams adres op zijn schreden terug te keren.

Inmiddels lijkt het Iraakse leiderschap ervan doordrongen dat het de Amerikanen en Britten dit keer echt menens is. Terugtrekking van VN-personeel in combinatie met een geduchte westerse militaire concentratie in de Golfregio staat daar garant voor. Niet voor niets seint Bagdad nu 'noodsignalen' uit naar de secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan. Dankzij diens bemiddeling ontliep Bagdad in februari op het nippertje een regelrechte afstraffing voor het ontduiken van duidelijke VN-resoluties.

Voor een herhaling van die spoedmissie voelen echter noch de misleide Annan, noch de VS en Groot-Brittannië. Bovendien loopt elke Irak-crisis de Amerikanen fors in de papieren. In februari bedroegen de kosten voor het Pentagon eventjes 1,5 miljard dollar. Daarvoor laat je je niet telkens door Saddam Hoessein en zijn spreekbuis Tariq Aziz in de luren leggen.

Zonder al te veel ophef draait het Witte Huis dus zijn vaste uitdager in het Midden-Oosten de duimschroeven aan. Waarom zou Clintons staf anders een lijstje met specifieke Iraakse aanvalsobjecten naar buiten brengen? Bovenaan prijken met name genoemde locaties van Saddams bewapeningsindustrie, alsmede de diverse hoofdkwartieren van de presidentiële lijfwacht.

Militaire experts verwachten dat een 'hete' escalatie van de huidige Irak-crisis Saddam sowieso slechter zal bekomen dan voorgaande confrontaties met de States. Zij duiden op het testen van nieuwe, veel effectievere wapensystemen.

Diplomatieke bronnen wijzen daarnaast op de reële mogelijkheid dat Washington in geval van militair optreden tegen Bagdad twee vliegen in één klap wenst te slaan: acties tegen Iraakse doelen én het Afghaanse hoofdkwartier van wereldterrorist nummer één, Osama bin Laden. De laatste, het brein achter de moorddadige aanslagen van begin augustus in Nairobi en Dar-es-Salaam, wordt er serieus van verdacht nauwe banden te onderhouden met Saddam Hoessein.

Begrijpelijk genoeg gonst het momenteel van de geruchten over het waarschijnlijkste tijdstip van de Amerikaans-Britse operatie versus het weerspannige Irak. Op grond van gunstige weersomstandigheden –nieuwe maan boven Bagdad– zou dat de nacht van 18 op 19 november zijn. Een verrassingsaanval op de sluwe politieke tacticus Saddam ligt eerder voor de hand. Daarop wijst weer het uitblijven van een Amerikaans ultimatum.