Nek-aan-nekrace tussen
Tanjung en Sudradjat

JAKARTA – In Indonesië lijkt de strijd om het voorzitterschap van de regerende Golkar-partij uit te lopen op een nek-aan-nekrace tussen de favoriet van president Habibie en die van zijn voorganger Soeharto. De facties van de oppositionele Democratische Partij Indonesië (PDI) vechten ondertussen door om de partijbureaus.

Gisteren gaven tien van de 27 provinciale Golkar-leiders aan te zullen stemmen voor Akbar Tanjung, die geldt als kandidaat van Habibie. Ex-minister van defensie Edi Sudradjat, die naar voren is geschoven door Soeharto, zou de steun hebben van acht van de provinciale Golkar-leiders. In eerdere berichten was sprake van een duidelijk voordeel voor Sudradjat.

Het leiderschap van Golkar wordt gezien als een cruciale post, die van grote betekenis kan zijn voor de politieke toekomst van zowel Habibie als Soeharto. Het buitengewone partijcongres kiest de nieuwe voorzitter vandaag.

Waarnemers menen dat de verkiezing van Sudradjat, een gepensioneerde generaal, een sta-in-de-weg zou betekenen voor eventuele politieke en economische hervormingen.

Vrijdag besloot het congres het seniorenconvent af te schaffen, een partijorgaan met vetorecht dat tot nu toe werd voorgezeten door Soeharto. Die verliest daarmee zijn laatste politieke ambt. Ook verliezen twee kinderen van Soeharto hun vice-voorzitterschap van het uitvoerend bureau van de partij.

De Nationale Raad voor Ontwikkeling van Eenheid, een Indonesische regeringscommissie die de banden tussen Indonesiërs en etnische Chinezen moet verstevigen, onderzoekt 468 gemelde verkrachtingen van Chinese vrouwen tijdens de onlusten van mei.

Megawati
Aanhangers van oppositieleidster Megawati hebben nu tien kantoren van de PDI heroverd op een vijandige factie, aldus een PDI-woordvoerder gisteren. Het parlementslid Surjadi zette de dochter van de vroegere president Soekarno twee jaar geleden af in een door de regering gesteunde partijcoup. De PDI leed vervolgens bij de verkiezingen een desastreuze nederlaag. Volgens waarnemers werd de dochter van Soekarno uit de partij werd gezet omdat het regime van Soeharto haar populariteit vreesde.

Haar supporters hebben nu PDI-kantoren in onder meer Jakarta, Bandung, Surabaya, Yogyakarta, Semarang en Bali in handen.

Megawati blijft populair in Indonesië, met name onder de armere lagen van de bevolking.

Dat heeft de raad gisteren gezegd.

Op veel plaatsen zijn afgelopen week sleutels van de partijgebouwen vrijwillig aan Megawati-aanhangers gegeven. „Elders gingen wij er gewoon naar toe en vroegen om de sleutels. Die werden daarop aan ons overhandigd”, aldus de zegsman. Donderdag kwam het bij het PDI-gebouw in Medan tot een botsing tussen aanhangers van Megawati en van Surjadi. Er vielen tientallen gewonden.

Megawati heeft sinds de hevige rellen in Jakarta in mei, die leidden tot het aftreden van Soeharto en zijn vervanging door Habibie, weinig van zich laten horen. Toen andere oppositiefiguren als moslimleider Rais en vakbondsleider Pakpahan op de voorgrond traden, bleef Megawati onzichtbaar. Volgens sommigen liep zij daardoor grote politieke schade op en zou haar rol zijn uitgespeeld.

Maar maandag maakte Megawati haar opwachting bij het bezette PDI-kantoor in Surayaba. Zij riep haar medestanders op zich voor te bereiden op de nieuwe verkiezingen van volgend jaar. De PDI heeft dan aanzienlijk meer concurrenten dan nu. Op dit moment zijn maar drie partijen toegestaan. Dat zijn naast de PDI, de Verenigde Ontwikkelingspartij (PPP) en de regerende Golkar-partij. Habibie heeft al toegezegd dat de kieswetten worden veranderd om meer politieke partijen toe te staan. Er hebben zich inmiddels al tientallen aangediend, waaronder groeperingen die zich van Golkar hebben afgesplitst.

Tijdens de rellen vielen menigten huizen en ondernemingen van Chinezen aan. De Chinezen, die in Indonesië vooral actief zijn in de detailhandel, dienden als zondebok voor de bewoners van de sloppenwijken die het ergst zijn getroffen door de huidige economische crisis.

De raad zei dat veel slachtoffers, familieleden en getuigen waren ondervraagd. Enkele slachtoffers zeiden dat ze voor de ogen van hun ouders waren verkracht, zei Rosita Noer, een lid van de raad. Enkele van de vrouwen zijn in het ziekenhuis opgenomen en velen hadden een trauma opgelopen. Van zeker een van de slachtoffers is bekend dat ze later zelfmoord pleegde.

Bij de rellen kwamen 1200 mensen om het leven, de meeste van hen waren plunderaars die zich niet wisten te redden uit brandende warenhuizen en winkelcentra.

De Chinezen beklagen zich erover dat de autoriteiten zich grotendeels afzijdig hielden bij het etnische geweld.