Commentaar

Geen kinderspel

Krijgt de Golfoorlog (en eigenlijk moeten we spreken van de tweede Golfoorlog) binnenkort een vervolg met massale luchtaanvallen op Irak? Het valt in ieder geval niet te ontkennen dat de spanning in het Midden-Oosten oploopt.

Ondanks zijn dramatische nederlaag tegen de geallieerde strijdkrachten, nu zeven jaar geleden, wist Saddam Hoessein in eigen land aan de macht te blijven. Daarbij toonde hij weinig bereidheid om zijn verlies te accepteren en zich in de nieuwe verhoudingen te schikken.

Ondanks allerlei dreigementen worden de wapeninspecteurs van de VN voortdurend gehinderd in hun werk. Beloften van een verruiming van het olie-embargo hadden evenmin effect. Vandaar dat nu voor de VS de maat vol is.

Daarbij laat de ondeugende vraag zich niet onderdrukken in hoeverre dit wapengekletter tevens bedoeld is om de aandacht af te leiden van de verschillende schandalen waarin president Clinton verwikkeld is. In tijd van oorlogsgevaar hoort het volk zich immers te scharen om zijn leiders. Na een succesvolle militaire actie stijgt de populariteit van de regering veelal tot grote hoogte. Zo profiteerde Margaret Thatcher destijds ook van de Falkland-oorlog.

Niettemin kunnen we het er over eens zijn dat de Iraakse wapenarsenalen, in combinatie met de agressieve politiek van zijn leider, een bedreiging vormen voor de vrede in het Midden-Oosten. Zal een grootscheepse militaire actie daar echter definitief een eind aan maken?

Na de tweede Golfoorlog was het probleem dat er nauwelijks een alternatief bestond voor de machthebbers in Bagdad. Dat is nog steeds zo. Het is ook niet de bedoeling dat Irak uiteenvalt. Als tegenwicht tegen het sjiitische Iran vervult het land duidelijk een functie in het Midden-Oosten.

Ongetwijfeld zijn de VS met hun geavanceerde luchtstrijdkrachten in staat Irak forse klappen toe te brengen. Zo'n actie biedt tevens voor generaals 'een goede gelegenheid' om nieuw materieel onder uiterst realistische omstandigheden te testen. Maar of daarmee Saddam Hoessein ten val komt en vervangen wordt door een wellicht even autoritaire maar minder op expansie beluste machthebber, is maar de vraag.

De internationale steun voor de VS is thans duidelijk minder dan ten tijde van de Golfoorlog. De bezetting van Koeweit had toen aan de Arabische wereld en anderen duidelijk gemaakt dat Saddam Hoessein per se gestopt moest worden. Nu is dat besef veel minder aanwezig. Zo willen de Saoedi's hun territorium niet beschikbaar stellen voor eventuele Amerikaanse acties.

Ook elders in de wereld is het enthousiasme voor een militair ingrijpen niet groot. In Nederland is de regeringscoalitie duidelijk verdeeld. Terwijl VVD-leider Bolkestein openlijk oproept om militairen beschikbaar te stellen voor de actie tegen Irak, vindt premier Kok dat het nog te vroeg is voor wapengekletter. Ten tijde van de Golfoorlog stond de linkervleugel van de PvdA duidelijk afwijzend tegen deelname aan de geallieerde actie. Ook nu heeft men allerlei bezwaren.

In deze zaken moet men goed weten waar men aan begint. Oorlog is geen kinderspel. Het zou echter niet juist zijn om Amerika steeds de kastanjes uit het vuur te laten halen, terwijl de rest van de wereld daar wel van profiteert, maar niet bereid is ook maar een beperkte bijdrage te leveren.