Lachmon (85)
overleden

PARAMARIBO – De voorzitter van het Surinaamse parlement, Jaggernath Lachmon, is op 85-jarige leeftijd in Den Haag overleden. Dat heeft de Surinaamse ambassade in Den Haag bevestigd. Hij verbleef in Nederland als leider van een parlementaire delegatie die Nederland bezoekt.

Jaggernath Lachmon leidde bijna een halve eeuw de politieke beweging van de circa 140.000 landbouwers en handelaars in Suriname. Hij speelde een leidende rol in de jongste Surinaamse geschiedenis. Tot het najaar van 1996, toen een deel van de hindoestaanse Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP), waarvan Lachmon oprichter en leider was, zich afscheidde. De afvalligen vormden samen met onder meer de NDP van oud-legerleider Desi Bouterse de regering van president Jules Wijdenbosch. Het uiteenvallen van de VHP zette een streep door Lachmons verbroederingspolitiek en zijn wens het wederzijds respect te bevorderen. Van die filosofie lijkt in Suriname weinig terecht te zijn gekomen: twee staatsgrepen, een burgeroorlog en de moord op vijftien vooraanstaande Surinamers in december 1982. Lachmon zelf dacht daar anders over. „De band tussen Surinamers is veel hechter dan op het eerste gezicht lijkt. En ook veel hechter dan toen wij in 1975 onafhankelijk werden.”

Samen met de in 1970 overleden NPS-leider Johan Pengel gaf ”Papa Lach” vorm aan de verbroedering door hindoestaans-creoolse coalitieregeringen te smeden. Etnisch geweld dreigde in 1975. Radicale hindoestanen trokken plunderend en brandstichtend de straat op uit protest tegen de door creolen, onder Arron en Bruma, nagestreefde onafhankelijkheid.

In 1975 vond Lachmon de tijd nog niet rijp om afscheid te nemen van Nederland. Toch accepteerde hij de soevereiniteit en wist de gemoederen binnen de VHP, die door het onafhankelijkheidssteven was ontstaan, tot bedaren te brengen, mede door te refereren aan het principe van de geweldloosheid naar het voorbeeld van Indira Gandhi.

Toen in 1980 de militairen de regering-Arron wegschoten, distantieerde Lachmon, wiens partij in de oppositie zat, zich van het legeroptreden. Tijdens de jaren van militaire overheersing wist hij een brug te slaan tussen de door hem zo verfoeide legerleiding en de top van de traditionele partijen. Mede daardoor werd uiteindelijk de democratie hersteld. Zelf sprak hij over zijn filosofie van het buigend riet, waarmee hij bedoelde dat het beter is zich tijdelijk te schikken dan zinloos weerstand bieden.

Lachmon koesterde de verhouding met Nederland. Zijn pro-Nederlandse gezindheid bezorgde hem de bijnaam ”prins van Oranje”. Hij sprak met liefde over het koningshuis en vond het Raamverdrag uniek. Zeker vanuit Nederlands perspectief. „Geen enkel land in de wereld is ooit zo'n nauwe samenwerking met zijn voormalige kolonie overeengekomen.”