Voorpagina17 september 2001

Meeste Nederlanders uit Afghanistan

Bevolking Kabul
trekt massaal weg

Van onze buitenlandredactie
KABUL – Uit vrees dat hun land binnen afzienbare tijd door de VS zal worden aangevallen hebben veel Afghanen zaterdag de hoofdstad Kabul verlaten. Ook een aantal leden van de Taliban-regering zou het land hebben verlaten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag is de afgelopen dagen druk bezig geweest om Nederlanders uit Afghanistan weg te halen.

De Verenigde Staten hebben met vergeldingsacties gedreigd tegen Osama bin Laden en het land dat hem onderdak biedt. Bin Laden houdt zich naar wordt aangenomen schuil in Afghanistan en wordt door Washington gezien als hoofdverdachte van de aanslagen in New York en Washington.

De Taliban-leiders hebben geweigerd Osama bin Laden, die door de VS als het brein achter de aanslagen wordt beschouwd, uit te leveren. Zij hebben landen die de VS helpen bij een aanval op Afghanistan met oorlog gedreigd en hun bevolking ertoe opgeroepen hun trots te bewaren.

Functionarissen van de Taliban en hun familie vluchten naar het platteland. Het is onduidelijk of dit gebeurt in opdracht van de geestelijke leider van de beweging, mullah Mohammed Omar. Vooral lagere functionarissen en militairen ontvluchten de stad. De meeste leiders hebben hun basis in de zuidelijke stad Kandahar.

Intussen is het ministerie van Buitenlandse Zaken de afgelopen dagen druk bezig geweest om Nederlanders uit Afghanistan weg te halen. In het land, dat kan rekenen op een aanval van de Verenigde Staten, bevinden zich op dit moment nog maar enkele Nederlanders.

Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken gaat het om een of twee idealisten die uit solidariteit met het Afghaanse volk willen blijven. Het ministerie gaat ervan uit dat Nederlanders van niet-gouvernementele organisaties inmiddels zijn vertrokken. Twee dagen geleden zaten er nog vijf tot tien Nederlanders in Afghanistan. Het departement riep hen toen op dat land zo snel mogelijk te verlaten. Persbureau Reuters meldde eerder dat de laatste westerse hulpverleners zijn vertrokken uit het land.

Het Internationale Rode Kruis meldde gisteren dat ze de laatste zestien medewerkers afgelopen dagen uit Afghanistan heeft gehaald. Ze zitten nu in Pakistan. Vandaar zullen ze, als dat enigszins mogelijk is, nog wel naar Afghanistan reizen om toezicht te houden op de uitvoering van voedselprogramma's en andere hulpverleningsactiviteiten, aldus een woordvoerster van het Nederlandse Rode Kruis.

Buitenlandse Zaken ontraadt Nederlanders sinds twee dagen om naar Pakistan te gaan. Mensen die er zitten, hoeven niet terug te komen. De woordvoerder heeft geen idee hoeveel Nederlandse werknemers en toeristen zich momenteel in Pakistan bevinden.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Powell, heeft gisteren ruim een kwartier getelefoneerd met zijn Nederlandse collega Van Aartsen. Nadat hij hoorde dat er ook zeker drie Nederlandse doden zijn gevallen in New York, had Powell behoefte Nederland via Van Aartsen te condoleren.

De rest van het gesprek draaide volgens een woordvoerder van de minister om de bestrijding van terrorisme. „Er is van alles en nog wat besproken, waarover ik niets kan zeggen”, aldus de zegsman. Concrete zaken zoals de inzet van Nederlanders in de ”oorlog tegen terrorisme” zijn volgens hem niet aan de orde geweest.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW en het ministerie van Economische Zaken hebben geen beeld van de activiteiten van Nederlandse bedrijven in Pakistan. Unilever en Shell zitten in elk geval wel in dat land. Een zeer klein deel van hun werknemers daar heeft de Nederlandse nationaliteit. Unilever heeft voor Pakistan geen maatregelen genomen en bekijkt de situatie van dag tot dag, aldus een woordvoerder van het concern. Shell geeft sinds vorige week dinsdag een reisadvies aan de eigen werknemers, maar doet daarover naar buiten toe geen mededelingen.