Commentaar7 maart 2001

De schoonvader

Vanuit New York heeft prins Willem-Alexander het gisteren opgenomen voor zijn aanstaande schoonvader. Dit naar aanleiding van het recent in Argentinië verschenen boek ”El Dictador” over de Argentijnse militaire dictatuur in de jaren zeventig en tachtig. Daarin wordt de naam van Máxima's vader zijdelings genoemd.

Volgens de auteurs oefende Zorreguieta als directeur van de vereniging van Argentijnse landeigenaren druk uit op de militairen om tot actie over te gaan. Hij was dan ook medeplichtig aan de coup die in 1976 plaatshad.

De prins trok de betrouwbaarheid van de auteurs in twijfel door de Nederlandse journalisten te verwijzen naar een ingezonden stuk van de voormalige juntaleider Videla. Daarin ontkende de generaal dat hij door de schrijvers geïnterviewd was.

In Argentinië zelf werd dezer dagen het verleden verder opgerakeld doordat een federale rechter uitsprak dat twee amnestiewetten uit de jaren tachtig ongrondwettig en ongeldig zijn. Daarmee zou de deur openstaan voor de berechting van militairen en anderen die zich tijdens de junta schuldig hebben gemaakt aan martelingen en verdwijningen.

Of daar echt wat van komen zal, is overigens de vraag. Wellicht dat een hoger rechtscollege hier toch weer anders over denkt. In Argentinië is men (net als in Chili) beducht voor het openhalen van wonden uit het verleden en het oprakelen van oude tegenstellingen.

De rol van Zorreguieta tijdens de dictatuur was overigens beperkt. Bij het onmenselijke optreden tegen de tegenstanders van het bewind was hij niet betrokken en daar had hij ook geen invloed op. Maar er zijn ook geen aanwijzingen dat hij zich tegen allerlei excessen heeft verzet of daarover later, toen er meer over bekend werd, zijn spijt heeft betuigd.

Overigens moeten we daarbij niet uit het oog verliezen dat het in Argentinië ten tijde van de regering van Isabel Peron een grote chaos was. Stakingen en terreuraanslagen door linkse guerrilla's hadden aan de lopende band plaats. Vandaar de aandrang die van verschillende kanten op de militairen werd uitgeoefend om in te grijpen. Zeker voor Latijns-Amerika was zo'n staatsgreep geen ongebruikelijk patroon.

Maar onder het bewind van Videla gebeurden er ook verschrikkelijke dingen. Niet voor niets spreekt men van de vuile oorlog. Daar moeten we niet gering over denken. Máxima zelf is daar moeilijk aansprakelijk voor te stellen, al zou het goed zijn dat ze daar in algemene termen afstand van nam.

Het probleem zit hem in haar pa. Moet hij hier bij het huwelijk van zijn dochter en straks bij de troonsbestijging van zijn schoonzoon als eregast ontvangen worden? Of kan hij beter thuisblijven? Dat is een moeilijk dilemma. Je schoonfamilie zoek je nu eenmaal niet zelf uit. Dat geldt ook voor prinsen en prinsessen.

Betekent de goedkeuringswet voor een eventueel huwelijk van prins Willem-Alexander en Máxima ook dat zijn schoonfamilie daarmee het stempel goedgekeurd krijgt? Gevreesd moet worden dat de discussie daarover de Nederlandse politiek nog wel even bezig zal houden. Er is geen sprake van een brede consensus over het huwelijk van de kroonprins, hoewel die toch eigenlijk wel gewenst is.