Voorpagina 2 december 2000

Dossier Euthanasie

Beeld van normloosheid volgens Kok onjuist

Kabinet wil wet
euthanasie uitleggen

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – Het kabinet gaat in het buitenland uitleg geven over de euthanasiewetgeving zoals die dinsdag door de Tweede Kamer is aanvaard. Volgens premier Kok is de internationale commotie over het Nederlandse wetsvoorstel, dat nu naar de Eerste Kamer gaat, voor een groot deel ingegeven door „een gebrek aan kennis van de feiten en misverstanden.”

Tijdens zijn wekelijkse persconferentie zei Kok dat het beeld „dat het in Nederland allemaal een beetje normloos toegaat” volstrekt onjuist is. „We hebben zeer gewetensvol nagedacht over deze nieuwe wetgeving, we hebben goed geluisterd naar de advisering en er zijn zeer strikte zorgvuldigheidseisen aangelegd. Het is beslist niet zo dat de nieuwe euthanasiewet een vrijbrief geeft voor normloos handelen.”

De premier hoort dat in de internationale reacties onvoldoende terug. „Uit de reacties heb ik begrepen dat er behoefte bestaat aan een toelichting”, zei hij. „Men heeft in het verre buitenland niet overal goed door welke keuzes er in Nederland precies zijn gemaakt.” Als voorbeeld noemde de premier de manier waarop de Amerikaanse televisiezender CNN het nieuws bracht dat Nederland als eerste land ter wereld euthanasie uit het strafrecht haalt. CNN kopte: ”Netherlands approve mercy killing” (Nederland keurt euthanasie goed).

Kok zei „niet in een bijzondere staat van opwinding” te zijn over de felheid waarmee het Vaticaan de nieuwe euthanasiewetgeving deze week afkeurde. De onverholen kritiek uit roomse hoek geeft volgens hem geen aanleiding tot omarming van het D66-plan om de diplomatieke banden met het Vaticaan te verbreken. Hij zal ook geen bijzondere actie ondernemen in de richting van de paus. „Ook bij het Vaticaan kunnen ze lezen”, stelde hij, verwijzend naar de internationale uitleg die het kabinet wil gaan verstrekken.

Kok reageerde geprikkeld op de vraag of hij was geschrokken van de kritiek die deze week vanuit de Raad van Europa kwam op de euthanasiewet. Hij stelde dat de raad formeel nog geen standpunt heeft ingenomen, maar dat alleen rapporteur Gatterer zich nog maar heeft uitgelaten. Gatterer riep de Eerste Kamer op de wetgeving alsnog weg te stemmen, omdat die strijdig is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Anti-standpunt
De Eerste-Kamerleden Jurgens (PvdA) en Dees (VVD), beiden ook parlementslid van de Raad van Europa, lieten gisteren in een speciale verklaring weten dat Gatterer volgens hen voor haar beurt heeft gesproken. Volgens beide senatoren heeft Gatterer zich altijd geprofileerd als fel tegenstander van euthanasie. „Zij is dus erg gemotiveerd om haar anti-euthanasiestandpunt naar voren te brengen.”

Meer duidelijkheid kan er pas komen als het parlement van de Raad van Europa over de bevindingen van rapporteur Gatterer heeft gesproken. Het parlement van de Raad van Europa adviseert het comité van ministers. Dit comité laat momenteel onderzoeken hoe de verschillende lidstaten van de Europese Unie denken over euthanasie. In een eerdere verklaring lieten de ministers al weten dat euthanasievraagstukken primair een zaak zijn voor de lidstaten zelf, mits ze maar worden aangepakt binnen de kaders van de Europese Conventie voor de Rechten van de Mens. In de Raad van Europa bestaat niet de indruk dat de Nederlandse euthanasiewet hiermee in strijd zou zijn, stellen Jurgens en Dees.

Paarse bril
De SGP-fractie in de Tweede Kamer reageerde gisteren zeer kritisch op het voornemen van premier Kok om in het buitenland uitleg te gaan geven over de nieuwe euthanasiewetgeving. „Wij hebben de indruk dat men in het buitenland beter doorheeft wat er in Nederland aan de hand is dan het kabinet, dat alles door een eenzijdig gekleurde paarse bril bekijkt”, aldus de voorlichter van de fractie. „De internationale commotie onderstreept weer eens hoe ver we vooroplopen in het kwaad.”

De SGP heeft eigenlijk helemaal geen behoefte aan „paarse zendingsijver overzee.” Maar als het kabinet toch uitleg gaat verschaffen, wil de SGP dat het daarbij wel eerlijk aangeeft „dat er in Nederland grote weerstand is tegen deze paarse dogmatiek.”