Arabische landen laken neutrale houding EU

Barak draait geldkraan
voor Palestijnen dicht

„De mensen hebben geen werk, het geld komt niet meer en veel andere zaken komen er niet in”, zei Barak. Hij voert deze ”gettopolitiek” naar eigen zeggen op grond van veiligheidsoverwegingen.

Israël moet op grond van in 1995 gesloten akkoorden BTW en invoerrechten terugstorten die worden geheven op goederen voor de Palestijnse gebieden. Dat is circa 650 miljoen dollar per jaar, 63 procent van de inkomsten van het Palestijnse bestuur. Zonder die inkomsten is het niet in staat zijn circa 115.000 werknemers te betalen.

Het bestuur speelt voorts een belangrijke rol bij het draaiende houden van de zwakke economie. Zonder inkomsten dreigt wat sinds de afgrendelingen nog van de Palestijnse economie over is, ineen te storten. Waarnemers omschrijven de economie als de achilleshiel van de Palestijnse opstand. Circa 120.000 Palestijnen kunnen niet meer naar hun werk in Israël.

De terug te storten BTW en invoerrechten waren in oktober volgens het Israëlische ministerie van Financiën teruggevallen van een maandgemiddelde van zeker 50 miljoen dollar naar 27,8 miljoen. Dit toont aan dat de handel in de bezette gebieden sterk terugloopt.

De Palestijnse minister Nabil Shaath viel gisteren in Marseille fel uit tegen de Europese Unie. Hij veroordeelde de volgens hem „moreel verwerpelijke neutraliteit” die de EU aanhangt als het om het Midden-Oosten gaat. Daarom steunen de Arabische landen de slotverklaring niet die over het Israëlisch-Palestijnse conflict is opgesteld op de conferentie van landen rond de Middellandse Zee en de EU (Euromed). De EU houdt sinds 1995 jaarlijks een top met Israël en zijn Arabische buren.

De onder het Franse EU-voorzitterschap opgestelde vrijblijvende verklaring over het Israëlisch-Palestijnse conflict stelt onder meer dat er bij voorkeur via onderhandelingen snel een soevereine Palestijnse staat moet komen. De EU wenst meer betrokken te zijn bij inspanningen om het vertrouwen tussen de partijen te herstellen en om tot een dialoog te komen. Ze roept de partijen ertoe op het geweld te beëindigen.

Ook Rusland zei gisteren dat Israël en de Palestijnen weer met elkaar moeten gaan praten. De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Igor Ivanov, zei na afloop van een onderhoud met Arafat dat de gesloten bestanden „per direct in de praktijk moeten worden gebracht.”

Israëlische gevechtshelikopters hebben gisterochtend voor zonsopgang raketaanvallen uitgevoerd op doelen van de Fatah-beweging van de Palestijnse leider Yasser Arafat. Het Israëlische leger zei dat de Fatah-kantoren in de steden Salfit, Tulkarem en Hebron op de Westelijke Jordaanoever zijn aangevallen, alsmede een wapenopslagplaats in Jericho.

Er werden geen waarschuwingen vooraf meer gegeven. Dat is een belangrijke beleidswijziging. Voor het eerst ook voerden Israëlische helikopters raketaanvallen uit op Beit Jalla, van waaruit Palestijnen de Joodse wijk Gilo in Oost-Jeruzalem onder vuur nemen.

Een Duitse chiropractor kwam daarbij om het leven. Het 68-jarige slachtoffer was getrouwd met een Palestijnse vrouw en woonde sinds 1981 in Beit Jalla. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer, heeft geëist dat Israël een onderzoek instelt naar de dood van de chiropractor.

De helikopteraanvallen werden door het leger omschreven als een preventieve maatregel. Mogelijk vormen zij de door Barak in het vooruitzicht gestelde afstraffing voor de door Palestijnen in de Gazastrook en op de Westoever gepleegde aanslagen van maandag, waarbij vier Israëliërs om het leven kwamen. Later gisteren ontstond er in de voornaamste winkelstraat in het Arabische, oostelijke deel van Jeruzalem een schietpartij. Of daarbij gewonden zijn gevallen was nog niet duidelijk.

Barak wees de kritiek die in Israël te horen was dat de afstraffing niet hard genoeg was, van de hand. „Als we dachten dat in plaats van 200 Palestijnse slachtoffers, 2000 doden in één klap een eind zouden maken aan de gevechten, zouden we veel meer geweld gebruiken”, zei Barak voor de radio. „Maar het tegendeel is waar en de staat Israël zou dan in een nog veel moeilijker situatie komen te verkeren.”

Bom
De Israëlische politie heeft gisteren in de stad Tel Aviv een bom onschadelijk gemaakt. Dit maakte de Israëlische televisie bekend. Het explosief was ontdekt in een straat die leidt naar het grote busstation van de stad, dat zeer streng wordt bewaakt. Het is niet bekend om wat voor soort bom het ging. In de Gazastrook ontplofte gisteren een bom toen een Israëlisch militair konvooi langsreed, zo heeft een woordvoerder van het leger gemeld. Daarbij vielen geen slachtoffers.

Guerrillastrijders van Hezbollah lieten gistermiddag in een door Libanon en Israël betwist gebied zes bommen laten ontploffen toen daar een Israëlische militaire patrouille passeerde. Twee soldaten raakten daarbij volgens Israëlische militaire zegslieden lichtgewond. Het leger stuurde na de aanslag helikopters met versterkingen om eventuele andere bommen in het gebied te zoeken en onschadelijk te maken. Israël beschouwt het gebied als een deel van Syrië en heeft het niet ontruimd toen het zich in mei na een achttien jaar durende bezetting uit het zuiden van Libanon terugtrok.