Voorpagina 10 november 2000

Dossier Crisis Midden-Oosten

Israël gaat voortaan „bendeleiders” aanpakken

Fatah-voorman bij
raketaanval gedood

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM/WASHINGTON – Israëlische gevechtshelikopters hebben gisteren bij Bethlehem een auto met leden van de Fatah-beweging van Yasser Arafat met raketten beschoten. Een lokale Fatah-voorman, Hussein Abayat, is daarbij gedood evenals twee vrouwelijke voorbijgangers. Vier mensen raakten gewond.

Palestijnse woordvoerders beloofden een harde reactie op de aanval in Beit Sahour, een christelijke wijk van Bethlehem. Hussein Abayat deed in burger de ronde langs posten van Palestijnse strijders. Hij gold als een van de organisatoren van de opstand tegen het Israëlische militaire gezag in gedeelten van de Westoever, Jeruzalem en de Gazastrook. De zwaargewonde Palestijn is Khaled Salahat, ook een hoge inlichtingenofficier van Fatah.

Het Israëlische leger zei dat Abayat betrokken was geweest bij drie aanvalsacties in de regio Jeruzalem en Bethlehem, waarbij drie soldaten en een politieman waren gesneuveld. Ook werd gezegd dat de aanval het gevolg is van een principieel andere aanpak, waarbij „de bendeleiders” op de korrel worden genomen.

Ooggetuigen zeiden dat vier helikopters de twee auto's waren genaderd en dat twee met raketten hadden gevuurd. Van de bestelauto bleef niets anders over dan een smeulende hoop verwrongen metaal. „De mensen die ik zag waren stukken vlees op de grond, ze leken niet meer op menselijke wezens”, zei Mahmoud Joban, die de aanval vanaf zijn balkon gadesloeg.

Twee vrouwelijke voorbijgangers vonden de dood, een derde vrouw raakte zwaargewond, elf andere personen liepen lichte verwondingen op. Verder schoten Israëlische militairen bij een treffen in Gaza een 14-jarige Palestijn dood.

Wraak
De aanslag op Abayat op de dag dat Arafat met Clinton over vrede praat, heeft de Palestijnen geschokt. Fatah heeft gisteren wraak gezworen. De Israëlische premier Barak en bevelhebber Shaul Mofaz zouden volgens Fatah-leider Marwan Barghouti opdracht tot de moord hebben gegeven. Israël maakte bekend dat de man werd verdacht van medeplichtigheid aan moord.

De Israëlische beschieting overschaduwde gisteren het overleg van de Palestijnse leider Yasser Arafat met de Amerikaanse president Clinton in Washington. Clinton heeft waarschijnlijk zondag een onderhoud met Barak.

Arafat wil een internationale vredesmacht. Die moet de Palestijnen beschermen tegen het militaire overwicht, waarmee de Joodse staat volgens hem dood en verderf zaait in de bezette gebieden. Bescherming voor de Palestijnen door bijvoorbeeld de Verenigde Naties stuit echter op weerstand van de Verenigde Staten.

Clinton praat daarom met Arafat in eerste instantie over maatregelen om het geweld te keren die hij zelf formuleerde op de noodtop in het Egyptische Sharm el-Sheikh, vorige maand. Het geweld neemt, zoals gisteren weer is aangetoond, echter nog steeds niet af. Wel is uit Sharm el-Sheikh voortgekomen dat een Amerikaanse onderzoekscommissie aan het werk gaat. Die komt onder leiding van de Amerikaanse politicus George Mitchell te staan. De commissie moet de oorzaken van het geweld onderzoeken, waarbij al zeker 170 Palestijnen en zestien Joodse Israëliërs zijn omgekomen sinds 28 september.

Irak
De Israëlische premier Ehud Barak kondigde op de televisie aan dat hij in Washington geen poging zal doen het vredesproces op de rails te krijgen, maar louter zal proberen de overeenkomst van Sharm el-Sheikh uitgevoerd te krijgen.

De Palestijnen hebben geen enkel vertrouwen in de Amerikaanse kijk op het conflict, maar stemden toch met het onderzoek in. De onvrede onder de Arabieren over de pro-Israëlische Amerikaanse houding heeft gisteren tot een Egyptisch-Iraakse toenadering geleid.

Egypte, de belangrijkste Arabische bondgenoot van de VS, heeft de zaakgelastigde in Bagdad tot ambassadeur opgewaardeerd. Het aantal Egyptische diplomaten in Bagdad kan elk moment worden uitgebreid, aldus minister van Buitenlandse Zaken Amr Moussa gisteren. Irak en Egypte waren gebrouilleerd sinds de Iraakse aanval op Koeweit in 1990. Het geïsoleerde Iraakse regime profiteert meer en meer van de onlusten in Israël en de bezette gebieden.