Voorpagina 6 november 2000

Dossier Crisis Midden-Oosten

Clinton klaar voor gespreksronde in Washington

Barak roept Arafat op
geweld te beëindigen

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – De Israëlische premier Ehud Barak heeft zaterdag, tijdens een massale vredesbijeenkomst op het plein waar Yitzhak Rabin vijf jaar geleden werd vermoord, een dringend beroep gedaan op de Palestijnse leider Yasser Arafat om een einde te maken aan het geweld, terug te keren aan de onderhandelingstafel en alles te doen om vrede te bereiken.


„Ik doe een beroep op Yasser Arafat: Laat je niet door de radicalen meevoeren op het pad van pijn en lijden voor beide volkeren. Je bent in staat het bloedvergieten te stoppen. Ik roep je vanavond, hiervandaan, op een eind aan het geweld te maken en je hand uit te strekken naar de vrede van de moedigen, naar het respecteren en naleven van akkoorden”, aldus Barak ten overstaan van de meer dan 50.000 mensen die bijeen waren op het Rabinplein in Tel Aviv.

Het was voor het eerst dat Barak zo'n persoonlijk beroep op Arafat deed sinds het Israëlisch-Palestijnse geweld in alle hevigheid op 29 september uitbrak. In die ruim vijf weken zijn al bijna 170 doden gevallen en vele honderden gewonden. Barak uitte er gisteren in een kabinetsberaad zijn spijt over dat de Palestijnen niet een vergelijkbare vredesdemonstratie houden. De enorme opkomst zaterdag noemde hij een „indrukwekkend en emotioneel betoon” van Israëls betrokkenheid bij vrede.

De afspraak voor een staakt-het-vuren die oud-premier Shimon Peres eind vorige week met Arafat overeenkwam lijkt enig effect te sorteren. Toch stierven er gisteren op de Gazastrook twee Palestijnen in vuurgevechten met Israëlische soldaten. Een van hen was een zestienjarige jongen. Op de Gazastrook raakten tien Palestijnen gewond, op de Westoever nog eens zeven.

De Amerikaanse president Clinton zag zijn zoveelste initiatief gehonoreerd met toezeggingen van Arafat en Barak in Washington te komen praten. De Amerikaanse ambassadeur in Israël, Martin Indyk, zei dat Clinton komende week afzonderlijke ontmoetingen heeft met Barak en Arafat. „Er is geen alternatief dan te proberen het vredesproces weer op de rails te krijgen. De vraag is hoe dat moet en daarvoor zet de president zich tot de laatste dag van zijn ambtstermijn in”, zei Indyk.

De Palestijnse leider reist donderdag naar de Verenigde Staten, de Israëlische premier drie dagen later. De Palestijnse president stemde pas na enige aarzeling in met deze datum omdat hij bezig is met voorbereidingen voor een internationale conferentie van islamitische landen in Qatar, komende week. Maar zijn woordvoerder zei dat Arafat het bezoek aan Washington belangrijk vindt wegens het „voortduren van de Israëlische aanvallen op Palestijnen.”

Euromed
Syrië heeft de Arabische landen opgeroepen niet deel te nemen aan de conferentie van de Europese Unie en landen rond de Middellandse Zee op 15 en 16 november in Marseille. Minister van Buitenlandse Zaken Al-Sharah stelt dat de deelname van Israël aan dit Middelandse-Zeeforum ”Euromed” een reden is om weg te blijven.

De besluiten van de Arabische topconferentie van 21 en 22 oktober in Caïro beletten de Arabische landen volgens Damascus naar Marseille te gaan. De Arabische top besloot dat geen enkel officieel contact wordt opgenomen in multilateraal verband en dat aan alle regionale samenwerking met Israël een einde wordt gemaakt.

Syrië legt de schuld van de gewelddadigheden in vooral de door Israël bezette gebieden volledig bij de Joodse staat. Gezien door de bril van Damascus zijn pogingen tot vrede te komen allemaal stukgelopen op „de agressieve, onmenselijke en racistische politiek van Israël.” De Arabische ministers die naar Marseille zouden gaan, komen op 8 november in Doha (Qatar) bijeen om te bekijken wat ze uiteindelijk doen met Euromed.