Voorpagina 4 november 2000

Dossier Crisis Midden-Oosten

Arafat gaat naar Washington voor overleg

Fragiel bestand brengt
relatieve rust in Israël

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – Het geweld tussen Israël en de Palestijnen leek gisteren in hevigheid te zijn afgenomen, maar er vielen toch twee doden en het leger raakte op verscheidene plekken in vuurgevechten verwikkeld met Palestijnse schutters.

Of het akkoord dat oud-premier Peres en de Palestijnse leider Arafat donderdagochtend sloten, zijn uitwerking heeft gehad of juist heeft gemist, viel gisteren dan ook niet te zeggen. De veiligheidsadviseur van de Israëlische premier Barak gaf toe dat er nog steeds botsingen zijn, maar zei dat de Palestijnen wel pogingen ondernemen om de rust te herstellen.

„Helaas zijn hun pogingen niet succesvol. Maar het is mogelijk dat wij in de komende uren of dagen effectievere pogingen zullen zien en betere resultaten.” In de nacht van donderdag op gisteren werd bekend dat Israël de Palestijnse leiding een dag de tijd had gegeven om uitvoering te geven aan de wapenstilstand waarover Peres en Arafat het eens waren geworden. Gisteren leek het niet om een definitief ultimatum te gaan.

De voorgaande weken was het steeds erg onrustig op vrijdag. De Palestijnen hadden de moslimsabbat steeds uitgeroepen tot ”dag van de woede”.

„Vreedzaam”
Het akkoord van Peres werd donderdag meteen zwaar op de proef gesteld toen er in Jeruzalem een autobom ontplofte die aan twee Israëliërs het leven kostte. Een van de leiders van de Fatah-beweging van Arafat zei gisteren dat alle demonstranten opdracht hadden gekregen geen wapens meer te gebruiken en de betogingen „vreedzaam”, dus alleen met het gooien van stenen, te laten verlopen.

Bij de botsingen tussen leger en demonstranten kwamen gisteren in en rond Palestijnse enclaves twee Palestijnen om het leven. Het leger ontkent een van hen te hebben doodgeschoten. Volgens Israël zou het slachtoffer bij de plaats Tulkarm in de rug zijn geraakt, mogelijk door Palestijnse schutters. Bij de botsingen raakten enkele tientallen Palestijnen lichtgewond, evenals twee Israëlische soldaten.

Israël had donderdag en gisteren van een aantal stellingen tanks teruggetrokken die rond Palestijnse steden waren opgesteld. Gisteren werden er echter al weer tanks teruggestuurd naar de grensovergang Karni, tussen Israël en de Gazastrook. Ook werden er tanks ingezet tegen Palestijnen die met automatische geweren een legerbasis bij de plaats Bethlehem beschoten.

In Israël zelf zijn na de aanslag in Jeruzalem van donderdag de politie en strijdkrachten in opperste staat van paraatheid gebracht. De vrees bestaat dat er nog meer aanslagen zullen volgen. Terroristische organisaties zoals Islamitische Jihad en Hamas hebben niet te kennen gegeven met het plannen en uitvoeren van aanslagen op te houden.

Bij markten, winkelcentra, drukke busstations en andere openbare plaatsen zijn de veiligheidsmaatregelen aangescherpt, vooral in Jeruzalem. Bovendien kregen alleen Palestijnen van 45 jaar en ouder gisteren toestemming om naar het vrijdaggebed op de Tempelberg te gaan.

De Palestijnse leider Arafat heeft gisteren een uitnodiging van president Clinton voor een ontmoeting geaccepteerd. Een datum voor het overleg moet nog worden vastgelegd. Een woordvoerder van het Witte Huis verklaarde dat de ontmoeting waarschijnlijk eind volgende week plaatsvindt. Dan hoopt de Amerikaanse president ook de Israëlische premier Barak te spreken. Er zal hoogstwaarschijnlijk geen overleg van de drie leiders samen plaatsvinden.

Voedselhulp
Het VN-Wereldvoedselprogramma (WFP) gaat voedselhulp geven aan zo'n 300.000 Palestijnen in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever die getroffen zijn door de sluiting van de grenzen met Israël, waar veel Palestijnen werken.

Het Palestijnse ministerie van Sociale Zaken heeft gevraagd om noodhulp voor gezinnen die door de sluiting van de grens niet in Israël kunnen werken en inkomen mislopen, zo meldde een WFP-woordvoerster.

Het programma verwacht de komende drie maanden zo'n 12.000 ton voedsel te gaan verdelen. Volgende week wordt een oproep gedaan voor financiële steun, maar zonder de resultaten daarvan af te wachten wordt meteen 200.000 dollar uitgetrokken om 13.000 gezinnen in hoge nood nu te kunnen helpen.