Voorpagina 30 oktober 2000

Dossier Crisis Midden-Oosten

Vijf Palestijnen omgekomen bij rellen

Israëlische leger
neemt initiatief
bij aanpak geweld

Van onze buitenlandredactie
JERUZALEM – Het Israëlische leger neemt voortaan het initiatief als het gaat om het aanpakken van de paramilitaire jongereneenheid Tanzim van Fatah, de beweging van de Palestijnse president Arafat. Dit heeft minister van Defensie Shaul Mofaz gisteravond volgens de Israëlische televisie gezegd. Bij confrontaties tussen het Israëlische leger en Palestijnse schutters kwamen gisteren vijf Palestijnen om het leven.

Eerder beschuldigde de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, Ben Ami, de Palestijnse Autoriteit ervan „expres of oogluikend” toe te laten dat Tanzim van Fatah doorgaat met de protesten, wat een schending is van de afspraken van Sharm el-Sheik, aldus Ben Ami.

Een colonne Israëlische tanks en pantserwagens is gisteren in de Gazastrook slaags geraakt met Palestijnse schutters. Het Israëlische leger zei dat de colonne was gestuurd om Joodse kolonisten bewegingsvrijheid te garanderen op een belangrijke autoweg die het gebied doorsnijdt. De schietpartijen kostten twee Palestijnen het leven. Eerder op de dag waren in Nablus twee doden en tientallen gewonden aan Palestijnse zijde gevallen. Elders werd nog een Palestijn doodgeschoten.

Op de Karni-kruising in Gaza werd vanaf tanks met machinegeweren gevuurd op Palestijnse agenten die zelf het vuur hadden geopend, aldus het Israëlische militaire opperbevel. Palestijnse medische bronnen zeiden dat een 14-jarige jongen en een 31-jarige man waren gedood. Het totaal aantal gewonden in Gaza werd gesteld op ten minste 25. De kruising leek op een slagveld. Zwarte rook van brandende autobanden verduisterde de lucht.

De Palestijnse leider Jasser Arafat woonde de opening van een nieuw ziekenhuis in Gaza bij en zwoer dat de Palestijnen de strijd zullen voortzetten „totdat een van onze jongens of meisjes de vlag uitsteekt boven Jeruzalem, de hoofdstad van Palestina.”

Ook zaterdag is op diverse plaatsen op de Westoever en in de Gazastrook slag geleverd tussen Palestijnen en Israëlische militairen.

De leider van de guerrillabeweging Hezbollah, sjeik Hassan Nasrallah, heeft zaterdag de Palestijnen opgeroepen af te stappen van het gooien van stenen, en deze vorm van activisme te vervangen door zelfmoordaanslagen. Donderdag werd voor het eerst sinds het begin van de Palestijnse opstand een zelfmoordactie gepleegd. Een Palestijnse man reed, met explosieven aan zijn lichaam bevestigd, op zijn fiets naar een Israëlische legerpost in de Gazastrook. Daar blies hij zichzelf op. Aan Israëlische zijde viel een gewonde.

Een andere radicale leider, Abul Abbas van het Palestijns Bevrijdingsfront, kondigde zaterdag aan dat zijn beweging de strijd tegen Israël zal hervatten. Abbas deed zijn uitspraken in een interview in een Saudische krant. Hij zei dat zijn organisatie zich niet langer zou houden aan het vredesakkoord dat in 1993 tussen Israël en de Palestijnen is gesloten.

Eenheidskabinet
De premier van Israël, Ehud Barak, verklaarde gisteren na een week van moeizame onderhandelingen weer een stapje dichter bij de vorming van een eenheidskabinet te zijn gekomen. Vandaag komt het Israëlische parlement, de Knesset, na een reces van drie maanden weer bijeen, en de wankele minderheidsregering van Barak wordt met instorting bedreigd. Als Barak erin slaagt een nieuwe regering te vormen, kan hij zijn val voorkomen. In zo'n eenheidskabinet zou ook plaats zijn voor de rechtse oppositiepartij Likud, die wordt geleid door de havik Ariel Sharon.

Op de luchthaven Saddam International Airport in Bagdad is gisteren een Palestijns vliegtuig geland. Aan boord van het toestel, dat de naam Quds (Arabisch voor Jeruzalem) draagt, zijn onder meer twintig Palestijnen die bij de gevechten met het Israëlische leger gewond zijn geraakt. Zij zullen in Irak behandeld worden. De organisatoren van de vlucht hadden geen toestemming gevraagd bij de Sanctiecommissie van de Verenigde Naties.

Zowel de Palestijnse als de Israëlische economie begint de gevolgen van de onlusten te voelen. De Palestijnse economie, die toch al zwak is, heeft ervan te lijden dat de ruim 100.000 Palestijnse werknemers niet naar hun werk in Israël kunnen gaan. Ook is de handel met Egypte en Jordanië op een laag pitje komen te staan. Israël heeft naar schatting al een miljard dollar verlies geleden sinds het begin van de huidige Palestijnse opstand. Vooral de toeristische sector is getroffen.