Rustige verkiezingen in Overijssel

In West-Overijssel kiezen burgers de raden van zeven nieuwe gemeentes. Al vier jaar geleden kwam de provincie met een plan om overwegend kleine gemeentes in deze regio tot grotere samen te voegen. Dit sloeg in als een bom. Veel bestuurders en de bevolking van vooral kleinere gemeentes vonden de rigoureuze ingrepen slecht voor de lokale democratie op het kleinschalige platteland.

Een aantal kleine plaatsen kwam in het geweer tegen de 'annexatie' door grote buren. Zo verzetten IJsselham en Brederwiede zich hevig tegen inlijving door Steenwijk. Maar uiteindelijk zorgden alleen de protesten van Ommen ervoor dat deze gemeente zelfstandig blijft. Om het enthousiasme voor de verkiezingen te vergroten, heeft Overijssel een paginagrote advertentie in huis-aan-huis bladen geplaatst.

Zwartsluis, Genemuiden, Hasselt gaan volgend jaar verder als Zwartewaterland, IJsselmuiden en Kampen onder de naam Kampen. De plaatsen liggen geografisch gezien hooguit enkele tientallen kilometers van elkaar. Cultuurverschillen zijn er zeker. Kampen is zowel wat betreft inwoneraantal en wat betreft de heersende cultuur de ”grote stad”. De vier andere plaatsen zijn kleiner en hebben over het algemeen een wat meer landelijke uitstraling.

Over de aanstaande fusies is de algemene teneur niet juichend. Onder inwoners leeft het ook niet echt. Veel partijen in de diverse gemeenteraden hadden liever een zelfstandige voortzetting van hun gemeente gezien. K. Meuleman uit Wilsum, SGP-raadslid in IJsselmuiden en lijsttrekker voor die partij in de fusiegemeente Kampen: „De SGP in IJsselmuiden was nooit een voorstander van de fusie, maar we staan nu voor een feit.”

De fusie van Kampen en IJsselmuiden was aanvankelijk gepland voor januari 2000. Reeds in een vroeg stadium bleek die datum echter niet haalbaar. Nu het proces gaande is, zijn al zijn diverse gemeentelijke afdelingen samengevoegd. De afdeling burgerzaken van Kampen verhuisde naar IJsselmuiden, terwijl IJsselmuidenaren naar Kampen moeten om een uitkering te regelen bij de sociale dienst. Volgend jaar krijgt het gehele bestuursapparaat een nieuw onderkomen: dan is het nieuwe gemeentehuis aan de Kennedylaan in Kampen gereed.

Stilletjes
Drs. A. van der Maat, lijsttrekker van het CDA in Kampen: „Of de verkiezingscampagne wat stilletjes is verlopen? Dat hoor ik meer, maar ik vraag me af of het vier jaar geleden zo anders was. Landelijk gezien is er gewoon weinig interesse voor politiek. Partijen profileren zich niet extreem op één punt. Vorig jaar is afgesproken dat de economie een extra impuls verdient, onder meer door de aanleg van de Zuiderzeehaven en investeringen in het kassengebied in de IJsselmuidense Koekoekspolder. Doorgaans zijn dat soort dingen geen echt strijdpunt. Wat wel discussies oplevert is het parkeerbeleid in het centrum van Kampen. GroenLinks denkt daar bijvoorbeeld heel anders over dan wij.”

Van der Maat is nu wethouder in IJsselmuiden. Hij hoopt zijn partij sterk uit de verkiezingen komt. „Het CDA was in Kampen en IJsselmuiden altijd de grootste partij en ik verwacht dat we dat nu weer worden. De nieuwe gemeenteraad telt 29 zetels. Ik denk dat wij er 7 of 8 in de wacht kunnen slepen. Voor de ChristenUnie denk ik aan 6 zetels en ik vermoed dat de SGP op 3 of 4 zetels uitkomt.”

„De herrie rond de confessionele meerderheid die dan ontstaat is naar mijn mening een marketinginstrument van bepaalde partijen. Iedereen hoopt op verbetering van zijn positie. Vanuit het CDA zijn we terughoudend als het gaat om de invulling van de zondag. Het moet hier geen Amsterdam worden.”

Niet goed bezig
SGP-lijsttrekker Meuleman heeft ook zo zijn gedachten over de mogelijkheid van een christelijke meerderheid. „Het is niet ondenkbaar dat het CDA, de SGP en de ChristenUnie een meerderheid krijgen in de raad van Kampen. Ik ben er voorstander van dat we hoe dan ook een afspiegelingscollege vormen. Daar moet dan overigens wel draagvlak voor zijn in de raad. Ik vind het tromgeroffel van enkele lokale partijen rondom een confessionele meerderheid armoe. Als je niets anders hebt om je te profileren ben je toch niet goed bezig, lijkt mij. Ook wij staan achter zaken als de promotie van Kampen als cultuurstad. De zondag moet daarbij echter hoe dan ook ontzien worden.”

Meuleman ziet duidelijk verschillen tussen Kampen en IJsselmuiden. „Je hebt te maken met een stads- en een plattelandsgemeente. Dat vraagt van de nieuwe burgemeester veel verstand en wijsheid. Ik ben van mening dat je elkaar moet accepteren en nuchter, zakelijk en op basis van argumenten moet besturen.”

Een burgemeester die er na de verkiezingen naar verwachting zeker bij is, is M. M. Markusse uit IJsselmuiden. Tot 1 januari 2001 is hij de eerste burger van IJsselmuiden. Daarna hoopt hij in de gemeenteraad van Kampen terug te keren als raadslid. Hij is daarvoor als derde op de SGP-lijst gezet. Ook al is dat uniek, Markusse ziet het zelf niet als een probleem, zo zei hij eerder in deze krant. „Zou het daarom niet moeten? Ik wil me dienstbaar stellen voor de nieuwe gemeente.”

Bijzonder karakter
In Genemuiden, Hasselt en Zwartsluis lopen veel politici ook niet bijzonder warm voor de fusie. K. van Olst, voormalig RPF-lijsttrekker in Genemuiden en vierde op de lijst van de ChristenUnie: „Liever waren we zelfstandig gebleven. Voor de herindeling een feit was, is er veel over gesproken en veel over te doen geweest, de mensen hebben nu zoiets van: Herindeling is gepasseerd, de rest komt ook wel goed. Desalniettemin ben best trots dat wij voor het eerst in Nederland als ChristenUnie de verkiezingen ingaan.”

Van Olst verwacht geen grote verschuivingen. „Er zal een christelijke meerderheid blijven bestaan, zeker als we het CDA meetellen.” Het bijzondere karakter van Genemuiden zal wel wat onder druk komen, zo meent Van Olst. „Zaken als zondagsrust zijn nu al wettelijk niet meer vol te houden, maar in de praktijk werkt het hier nog wel. Zou de nieuwe gemeenteraad straks het zwembad op zondag open willen hebben, dan komt er gewoon niemand.”

De RPF'er verwacht dat de ChristenUnie in de nieuwe raad vier zetels in de wacht sleept. Voor de SGP/HKV denkt hij aan 3 zetels, 4 voor het CDA, 5 voor de PvdA en 3 zetels verdeeld over Gemeentebelang en de VVD.

Gezamenlijke lijst
Bijzonder aan de verkiezingen in Zwartewaterland is de deelname van de Hasselter Hervormde Kiesvereniging (HKV) in samenwerking met de SGP. J. C. ten Klooster uit Hasselt staat als HKV'er derde op de gezamenlijke lijst. „Volgens berekeningen een verkiesbare plaats”, zo meent hij.

De HKV'er verwacht dat voor Genemuiden de veranderingen het grootst zullen zijn. „Daar moet men iets opschuiven naar links. Hasselt zit al in het centrum en Zwartsluis zit daar nog links van, dat zal dus iets naar rechts moeten. „Het zal de eerste tijd aankomen op inlevingsvermogen.”