Voorpagina 29 april 2000

„Ik kan niet zonder steun prins Claus”

Koningin: Kamer
geeft mij invloed

Van onze binnenlandredactie
DEN HAAG – De Kamer geeft de Koningin invloed bij kabinetsformaties. Koningin Beatrix heeft dit gisteravond gezegd in een tv-interview. Indirect zei het staatshoofd daarmee iets over de discussie over haar rol bij kabinetsformaties. Haar invloed zou daarbij oncontroleerbaar zijn. Die suggestie verwerpt koningin Beatrix. De invloed „wordt gegeven vanuit de Kamer.”

Koningin Beatrix ziet het als haar taak bij kabinetsformaties door gesprekken een oplossing te vinden „waarbij het grootste vertrouwen van de Kamer de basis is. Daar zoeken we naar en dat is eigenlijk hoe de keuze gemaakt wordt.”

Het vraaggesprek van Maartje van Weegen met koningin Beatrix werd eind maart opgenomen, voordat D66-fractieleider De Graaff haar rol bij onder meer kabinetsformaties ter discussie stelde. Een poging van de NOS een reactie van de Koningin hierop te krijgen, had geen succes: zij reageert niet op actuele politieke kwesties. Het gesprek had plaats, omdat koningin Beatrix morgen twintig jaar regeert.

Kritiek
Sinds vorig jaar kijkt koningin Beatrix „heel kritisch” naar hoe zij zelf functioneert in de sinds haar aantreden veranderde samenleving. Zij vraagt zich daarbij af of wat ze belangrijk heeft gevonden „misschien bijgesteld zou moeten worden in de zin van tijdsindeling en aandacht en werkdruk.” Ook kijkt ze of er andere elementen zijn die meer aandacht vragen dan twintig jaar geleden, of dat ze het accent moet verleggen.

Bij dat proces betrekt koningin Beatrix de serieuze kritiek die zij krijgt. Kritiek houdt haar wakker en alert. Tegen kritiek verweren kan de Koningin zich niet. „Ik kan niet tegenspreken. Ik kan me niet verdedigen. Wat dat betreft moet je het over je heen laten gaan.”

Koningin Beatrix ziet het, als lid van de generatie die vlak voor de oorlog is geboren, als haar opdracht „de wegen naar het herstel, naar het vertrouwen, naar de toekomst, open te maken.” In dat licht vindt zij een staatsbezoek aan landen die gevoelig liggen, zoals Duitsland, Japan, Israël en Indonesië, een „ongelooflijk interessant en waardevol instrument.” Bij die bezoeken probeert ze de gevoelens te betrekken van mensen voor wie juist zo'n staatsbezoek moeilijk is.

Het komende bezoek van de Japanse keizer ervaart de Koningin als een dubbele opdracht. „Een opdracht om het goed te laten verlopen, je gast zich thuis te laten voelen.” „Het is ook een opdracht om naar buiten toe te laten zien dat we in dit leven verder moeten, dat je het verleden niet moet wegstoppen, dat het zijn plaats krijgt, maar dat je er niet bij stil kunt blijven staan in de zin van dat het je toekomst moet blokkeren.”

Mooi aan haar werk vindt koningin Beatrix dat ze betrokken kan zijn bij het vinden van wegen om de Europese eenwording dichterbij te brengen. Een koningin past voorlopig in een Verenigd Europa. Hoewel „niemand natuurlijk echt kan kijken in de toekomst.”

Interessante tijd
Als ze terugkijkt op de afgelopen twintig jaar, geeft het koningin Beatrix „heel veel voldoening om te zien dat het met het land beter gaat.” Zij vindt dat zij „het tij mee” heeft gehad. „We leven in een heel interessante tijd. Er gebeuren steeds weer dingen waarvan je zegt: Ik vind het fantastisch dat ik dit mee mag maken. Dat is heel bevredigend.”

Koningin Beatrix prijst zich gelukkig dat prins Claus haar klankbord is. „Ik heb ontzettend veel geluk gehad dat ik iemand in mijn leven heb die mij kritisch volgt, die me steunt, die me aanvult en waar ik alles mee kan bespreken. Dat is zo fijn. En hij is een geweldig goede gesprekspartner, ook voor onze kinderen. Het is fijn dat die ook nog steeds met hun problemen bij hun vader kunnen komen en de dingen voorleggen waar ze mee zitten. Maar voor mij in mijn werk betekent hij heel veel. Ik moet zeggen dat ik niet zonder zijn steun zou kunnen.”

Populariteit vindt koningin Beatrix „gevaarlijk, oppervlakkig en tijdelijk.” De inhoud gaat voor. „Je lijn vasthouden, rustig doorwerken, de dingen doen waar je in gelooft. Zo ben ik nu eenmaal.” Als zij het mag beleven, wil koningin Beatrix, hoewel ze niet erg dol op jubilea is, bij haar 25-jarig jubileum, „serieus terugkijken.”

Zie ook:
Kok ziet geen problemen bij opvolging vorstin

Monarchie staat onverwacht ter discussie

Beiaardier boycot Koninginnedag