”Al boetserend ben ik
van Groen gaan houden”Marcus Ravenswaaij
Mr. Guillaume Groen van Prinsterer is een begrip voor mij. Ik ontmoette hem al op de hbs, tijdens de lessen over de geschiedenis van onze staatsinrichting,en leerde hem kennen als staatsman en historicus en als een van de belangrijke figuren in de Réveilbeweging. In Gorinchem, de stad waar ik ben geboren en mijn jeugd heb doorbracht, werd een school gebouwd die zijn naam kreeg en in allerlei steden waar ik beeldhouwwerken heb staan, kwam ik steeds scholen tegen die zijn naam droegen. Ik voelde me erg vereerd toen de kunstcommissie van de gezamenlijke fracties van CDA, ChristenUnie en SGP me uitnodigde voor een gesprek om tot de opdracht voor een borstbeeld van deze markante figuur in onze Nederlandse geschiedenis te komen. Ik krijg veel opdrachten voor grote beeldengroepen, fonteinen, beelden in natuursteen, hout en brons -te vinden op allerlei plaatsen in ons land en daarbuiten-, maar het vervaardigen van portretten van mens en dier is voor mij iets wat blijft boeien. Veel portretten van vooraanstaande personen heb ik al op mijn naam staan. Van H.M. koningin Beatrix maakte ik enige malen een portret, van H.K.H. prinses Juliana ook, van de bekende historische figuur Hugo de Groot, van Martin Luther King en vele anderen in binnen- en buitenland. Iedere keer opnieuw verrast de persoonlijkheid van de mens aan wiens portret ik werk. Als ik een portretopdracht krijg, verdiep ik me eerst in de persoon die ik ga uitbeelden. Het is prettig als er geposeerd kan worden; in het zien en spreken met iemand krijg je een duidelijk beeld van degene die voor je zit. Is de persoon van wie een portret gemaakt moet worden overleden, dan moet je het doen met foto's die tijdens het leven van de man, vrouw of het kind zijn gemaakt. Helaas krijg ik in zo'n geval niet altijd goede, duidelijke foto's aangereikt, maar ik heb de gave zelfs in het onnozelste fotootje karaktereigenschappen van de overledene te zien. Familieleden beamen dat. Groen van Prinsterer werd geboren in 1801, een tijd waarin nog geen fotografie bestond. Er werden op fotografisch gebied wel experimenten gedaan, maar natuurlijke, betrouwbare foto's waren er nog niet. Als er een afbeelding van iemand gewenst was of als een gebeurtenis weergegeven moest worden om die aan het grote publiek kenbaar te maken, moest men een kunstenaar in de arm nemen. Die hadden vaak een buitengewoon scherp oog en opmerkingsgave voor de karakteristieken van de persoon of het moment. Zo was het ook met de gravure van Groen van Prinsterer die mij ter beschikking werd gesteld. Deze gravure laat duidelijk het karakter van Groen zien, de mode van die tijd, de haardracht en het dunne snorretje. De ogen die je onderzoekend peilen, de zeer fijne, lange neus en vooral de mond verraden een verfijnde geest. Een zeer sterke persoonlijkheid, een integer, hoogstaand mens, gepassioneerd staand voor zijn zaak, geen onrecht duldend. Dat laatste blijkt bijvoorbeeld uit zijn verzet tegen de slavernij. Behalve de gravure kreeg ik ook literatuur over Groen aangereikt en zo kon ik me goed in hem verplaatsen, een ”must” voor het vervaardigen van een karakterportret. Van deze man ben ik al werkend aan zijn portret gaan houden. Hij vertelde mij zijn gedachten, zijn standpunten, ik voelde het ”heilig vuur” in hem branden. Dat wilde ik in zijn portret uitbeelden en ik weet dat dit me gelukt is. Ik boetseer portretten eerst in klei. Het werk is pas klaar als het geheel beantwoordt aan wat ik heb willen uitbeelden. Dan krijgen de opdrachtgevers een uitnodiging om in mijn atelier te komen kijken en hoor ik hun mening. Bij het portret van Groen was de kunstcommissie het er unaniem over eens dat het een sterke persoonlijkheid uitstraalde, de figuur van Groen waardig. Hierna kon ik het portret in klei wegbrengen naar de bronsgieter. Hij nam het van mij over voor de verdere behandeling, zodat uiteindelijk het portret in brons zijn plaats in het Tweede-Kamergebouw zal krijgen. Vanaf 30 mei kan iedereen het zien. Marcus Ravenswaaij, beeldhouwer | 