Gekunstelde liefde voor 'paars'

Kennelijk zijn de strategen van de PvdA tot de conclusie gekomen dat Kok zijn grote confrater Bolkestein van de VVD het best kan bestrijden door hem te smoren in een stevige omhelzing. Dat in die omhelzing D66-lijsttrekker Borst-Eilers ook betrokken is, speelt eigenlijk geen rol.

Het komt er voor de PvdA nu op aan de kiezers duidelijk te maken dat niet een stem op de VVD maar een op de PvdA de beste garantie is voor een voortzetting van het huidige, vooral in economisch opzicht zo succesvolle beleid. Het gevolg van deze uitgestippelde strategie is dat Kok minder aardig moet doen tegen zijn 'natuurlijke' bondgenoot, het CDA.

En dus deed Kok als PvdA-lijsttrekker lelijk tegen zijn CDA-collega De Hoop Scheffer. Nu was het ook bepaald geen slimme zet van het CDA om vorige week een notitie over jeugdcriminaliteit uit te brengen die wel erg doorsloeg in de repressieve bestrijding van deze criminaliteit. Immers, de mogelijkheid om 10-jarigen al strafrechtelijk te vervolgen, is redelijk „extreem”, om maar eens een typering van de VVD'er Bolkestein te gebruiken.

Applaus
Het lukt de CDA-strategen maar niet onderwerpen te vinden die het goed doen bij het grote publiek en tegelijk ook geen voorwerp van hoon en spot in politiek Den Haag zijn, bij potentiële coalitiegenoten. De Hoop Scheffer kon verwachten dat dit onderdeel van zijn voorstel ter bestrijding van de jeugdcriminaliteit niet met klaterend applaus zou worden begroet en dat daarmee tegelijk de hele notitie aan waarde inboette. Zijn partijstrategen zullen inventiever moeten zijn in het bedenken van 'items' waarmee de lijsttrekker kan scoren.

Als de PvdA-strategie slaagt en Kok paars blijft liefkozen, heeft Bolkestein een groot probleem. De liberale voorman heeft tot nu toe steeds geroepen dat het huidige kabinet vooral een „liberaal” beleid heeft gevoerd. Maar als Kok inderdaad Bolkestein te dicht op z'n huid komt, moet de liberaal wel actie ondernemen om zich te profileren.

Nu heeft de VVD'er op zichzelf daarmee niet zo'n moeite, maar in een campagne is het wel gevaarlijk in extremen te vervallen. Licht kunnen boude uitspraken een contraproductief effect hebben en zo'n effect kan Bolkestein nu even niet gebruiken. Immers, in de peilingen wordt het gat tussen de PvdA en zijn partij groter, door afnemende belangstelling voor de VVD en winst voor de PvdA.

Jeugdzonde
Bovendien was in de laatste peilingen nog niet het effect gemeten van de in de publiciteit breed uitgemeten jeugdzonde van voormalig campagneleider en aspirant-kamerlid H. van Baalen. Natuurlijk heeft het rechts-extremisme van de jeugdige Van Baalen te veel aandacht in de pers gekregen. Juist daardoor en door het zwakke verweer van zowel Van Baalen als lijsttrekker Bolkestein kon de kwestie buitengewone proporties aannemen.

Van Baalen had gewoon een vlucht naar voren moeten maken en ruiterlijk zijn jeugdzonde moeten erkennen en bekennen, onder gelijktijdige uiteenzetting van zijn huidige denken op dit gebied. Daarmee was de wind uit de zeilen van de sensatiepers gehaald. Zo'n manier van optreden had zelfs tegenwind kunnen omzetten in wind mee.

Voorlopig zullen Kok en Bolkestein als concurrenten om elkaar blijven heen draaien. Beiden hopen uiteraard op een uitglijder van de concurrent. Maar de tijd werkt in het nadeel van Bolkestein. Kok kan zich –als er geen rumoer in zijn partij ontstaat en als hij geen fouten maakt als gevolg van zijn in Den Haag als chagrijnig bekend staand karakter– veroorloven de staatsman uit te hangen, die zijn op solidariteit en realisme gestoelde partij-ideologie kan uitdragen als het beste voor land en volk.

Asielbeleid
Als dan ook nog eens de internationale situatie eraan meehelpt dat de stroom asielzoekers vrij fors uitdunt, zoals de premier donderdag bekendmaakte, kan Kok furore maken met een humaan asielbeleid, terwijl Bolkestein geen argumenten heeft om op populistische wijze het kabinet en vooral de sociaal-democratische staatssecretaris Schmitz van justitie de les te lezen over de almaar wassende stroom vluchtelingen.

Intussen is het buitengewoon spijtig dat de lijsttrekkersdebatten op zondag worden gehouden én uitgezonden. Dat Bolkestein en Borst-Eilers zich daaraan niets gelegen laten liggen, is nog tot daar aan toe. Maar dat De Hoop Scheffer en Kok daarmee geen rekening houden, is jammer. De politici werken er op zo'n manier aan mee dat de zondag door de goegemeente steeds meer wordt gezien als een 'gewone' dag, niet onderscheiden van de andere zes dagen van de week.

Zondag
Dat is te betreuren, temeer daar de triosynode van de SoW-kerken in haar februarivergadering heeft uitgesproken dat de „zondag als rustdag, ontvangen als een geschenk en opdracht van God, principieel onopgeefbaar is voor de kerk en evenzeer een zegen voor de samenleving, en dat daarom kerk en samenleving er mee gediend zijn dat de zondag bewaard blijft als een gemeenschappelijke rustdag, als dag waarop zo veel mogelijk mensen vrij hebben”.

Kok en De Hoop Scheffer, maar ook Bolkestein en Borst zouden zich zo'n uitspraak moeten aantrekken. Een lijsttrekkersdebat op zaterdagavond of woensdagavond zal ook echt wel de publiciteit halen, als de lijsttrekkers maar zinvolle dingen zeggen.