Zonsverduistering 199911 augustus 1999

Teleurstelling en bewondering tijdens eclipsdag

„Dit is geen verduistering,
dit is oplichting”

Van onze redactie digitale media
APELDOORN – Teleurstelling en bewondering strijden om voorrang bij duizenden mensen die vanmiddag de zonsverduistering volgden. Teleurstelling, omdat het minder schemerde in Nederland dan vooraf was verwacht. Bij degenen die wél een gedeelte van de eclips zagen, overheerst echter de bewondering over een bijzonder natuurverschijnsel. Om tien minuten voor twee verdween het kleine 'deukje' dat de maan in de zon had gemaakt.

In Utrecht konden de eclipsbrilletjes op zak blijven. Om naar donkere wolken te staren, hoef je immers geen brilletje op te hebben. Voor en na de verduistering kwamen ze af en toe nog even van pas, maar op hét moment gooiden de donkere wolken roet in het eten.

Echt donker werd het niet, zelfs van schemering was geen sprake. Dat de straatverlichting brandde, viel nauwelijks op. Van enige euforie over de eclips was in de Domstad weinig te merken. „Dit is geen verduistering, dit is oplichting”, merkte een starende student op.

De straatverlichting die energiebedrijven in grote delen van Nederland uit voorzorg hadden ontstoken, bleek dan ook overbodig. Het was nergens zo donker dat verlichting nodig was.

NUON besloot tot woede van de eclipsliefhebbers als eerste om in de drie provincies de lantaarns te ontsteken. De lampen hebben twintig minuten gebrand. Energiebedrijf PNEM stak in heel Limburg en het grootste deel van Brabant van half twaalf tot half een de lampen aan. Uit voorzorg, aldus woordvoerder R. Kool, omdat niemand eigenlijk wist hoe donker het nu echt zou worden. Ook Eneco liet in grote delen van Zuid-Holland en langs de snelwegen de lampen enige tijd branden.

In Utrecht mochten gemeenten zelf aangeven aan de REMU of ze straatverlichting wensten. Veertien gemeenten, waaronder de stad Utrecht, hebben daarvan gebruik gemaakt. Ook de provincie Utrecht liet de lantaarns langs de provinciale wegen ontsteken. Dat leverde discussie op met de gemeente Renswoude, die juist absolute duisternis wilde. In Renswoude zijn de straatlantaarns langs de provinciale weg dan ook uitgebleven.

Weinig klachten
Kregen de energiebedrijven weinig klachten van burgers over het feit of de lantaarns aan dan wel uit bleven, het Academisch Ziekenhuis in Maastricht kreeg vanmiddag nog maar weinig telefoontjes van mensen die in de zon gekeken hadden. Dat zei regionaal manager A. Hacking van de afdeling Oogheelkunde van het AZM.

Hoeveel mensen nu daadwerkelijk naar de zon hebben gekeken, blijft nog onduidelijk. Op de dak van het wetenschaps- en technologiecentrum NewMetropolis in Amsterdam bekeken ongeveer 3000 mensen de zonsverduistering. De 350 toeschouwers op de Euromast in Rotterdam hadden voor de zonsverduistering een luid applaus over.

Vliegende Hollander
Niet iedereen bekeek de eclips uit zijn luie stoel op de camping of van achter zijn bureau op kantoor. Zo'n 130 vliegende eclipsjagers hebben vanmiddag onder weliswaar moeilijke omstandigheden een totale zonsverduistering waargenomen in het luchtruim van Frankrijk. De sterrenkundige Marc Verheijen was ontroerd na het zien van de eclips, zo vertelde hij in het vliegtuig. „De omstandigheden om het spektakel te zien waren wel wat moeilijk, maar de vlucht was het meer dan waard”, zei Jaap van Overvoorde. Hij zat samen met zijn vrouw en twee kinderen van drie en zes in het vliegtuig.

Wie de zonsverduistering –ondanks de enorme media-aandacht– heeft gemist, krijgt in 2001 in zuidelijk Afrika een herkansing. De eerstvolgende verduistering in Europa zal pas in 2081 plaatsvinden.