GPV'er Schutte: Een christelijk
compromis beteugelt het kwade

Dat zegt GPV-fractievoorzitter Schutte. Hij reageert daarmee op eerdere vraaggesprekken in deze krant met Dittrich en Rietkerk. Het D66-kamerlid haalde zaterdag fel uit: „Wat is nu belangrijker voor het CDA: het Woord van God of het zitting hebben in de Nederlandse regering. Als ik in die situatie voor die vraag stond, zou ik het antwoord wel weten, namelijk het eerste.” Als Dittrich christen zou zijn –hij is dat niet– zou hij wat euthanasie en abortus betreft geen compromissen sluiten die tegen de Bijbel ingaan.

Het CDA-kamerlid Rietkerk bekritiseerde de opmerkingen van Dittrich in de krant van gisteren. „Hij oordeelt vanuit de hoogte over de manier waarop een christen politiek moet opereren. Dat kan hij helemaal niet. Dat noem ik farizeïsch.” De Nederlands gereformeerde christen-democraat kan zich goed vinden in het CDA-verkiezingsprogramma als uitgangspunt voor het optreden in de Tweede Kamer. Als zijn partij weer geroepen wordt om regeringsverantwoordelijkheid te dragen, vindt hij dat de christen-democraten moeten streven naar het maximaal haalbare.

De GPV'er Schutte vindt dat een christenpoliticus over elk onderwerp een compromis mag sluiten. „Wat iemand nooit moet doen, is uitgaan van het maximaal haalbare, zoals Rietkerk doet. Dan kan hij uiteindelijk uitkomen op 10 procent van hetgeen hij nodig acht.”

Een christen mag in de ogen van Schutte een compromis sluiten als zich een verwerpelijke praktijk voordoet die zich verder in de verkeerde richting ontwikkelt als de overheid niets doet. „Verder moet het gaan om een stap in de goede richting, een verbetering van de bestaande situatie. Ook moet duidelijk zijn dat het gaat om een compromis dat ruimte laat voor verdere stappen in de goede richting.”

Inperking
Sommigen vinden dat christenen geen compromissen moeten sluiten als het gaat om abortus en euthanasie. Bent u het daarmee eens?
„Als je dat vindt, laat je de beslissingen over de meest fundamentele zaken over aan anderen. Inhoudelijk is dat niet te rechtvaardigen. Het uiteindelijke doel moet wel inperking van het kwade zijn. Als een christenpoliticus daartoe mogelijkheden krijgt, moet hij dat niet nalaten.”

Het CDA heeft in het verleden ook gezegd dat de huidige abortus- en euthanasieregelgeving de praktijk indamde. Wat is het verschil met uw standpunt?
„Dan moeten we letten op de inhoud van het compromis. Als het ging om het principe van de Abortuswet, heeft niet het CDA, maar de VVD haar zin gekregen: de vrouw beslist over het leven van haar ongeboren kind. Dat is een stap in de verkeerde richting en dus een voorbeeld van een niet-verantwoord compromis.”

„Bij de euthanasiewetgeving uit 1993 is dat minder het geval. De strafbepalingen zijn toen gehandhaafd, maar de zorgvuldigheidseisen zorgden ervoor dat de gegroeide praktijk is gelegaliseerd. Van terugdringen van verkeerde praktijken was hier geen sprake. Een christelijk compromis beteugelt echter het kwade.”

De opmerking van het D66-kamerlid Dittrich dat een christen geen compromis moet sluiten als het tegen het Woord van God ingaat, duidt er volgens Schutte op dat de democraat niet heeft begrepen wat een christelijke schikking inhoudt.

Kanttekeningen
Het standpunt van Schutte is vooral ingegeven door hetgeen de vrijgemaakte hoogleraar J. Douma daarover in het verleden heeft geschreven. De kanttekenaren van de Statenvertaling staan ook niet afwijzend tegenover het sluiten van compromissen, zo blijkt uit hun verklaring bij Matthéüs 19:7. Daar gaat het over Mozes' scheidbrief. Ze tekenen daarbij aan: „gelijk de overheden somtijds enige dingen moeten toelaten om groter kwaad te voorkomen die zij anders zouden moeten weren.”

Schutte kent het: „Dat is een samenvatting van hetgeen Douma verder heeft uitgewerkt en geactualiseerd. Dat is ook nodig, want de stelling om „dingen toe te laten om groter kwaad te weren” kan ook verkeerd worden uitgelegd. Iemand zou dan kunnen uitkomen bij hetgeen de CDA'er Rietkerk zegt: streven naar het maximale. Dat is te weinig. Het moet een stap in de goede richting zijn. Het mag niet een kleine stap in de verkeerde richting zijn om een grote stap in de verkeerde richting te voorkomen.”

De praktijk kan wel eens zover zijn afgeweken dat daar het compromis op uitkomt. Hoe dan te handelen?
„Dan is niet voldaan aan de eisen die een christenpoliticus moet stellen aan een compromis. Dan moet hij zeggen: Hier houdt het op. De gesprekspartner kan dan kiezen: de samenwerking voortzetten en de wens inwilligen of de samenwerking beëindigen. Op dat moment hebben wij maximaal invulling gegeven aan de verantwoordelijkheid als christenpoliticus.”

Schutte vindt dat het CDA in het huidige verzet tegen de kabinetsplannen inzake abortus en euthanasie met twee monden spreekt. „Nu verzet men zich, maar men neemt wel verantwoordelijkheid voor hetgeen in het verleden is gebeurd. Ik denk dat het CDA zich verkijkt op de werkelijkheid als het denkt over het verleden te kunnen zwijgen. Paars zal daar doorheen prikken en dan is er geen gezamenlijk front meer. Mijn advies aan het CDA is: Probeer met uw eigen verleden in het reine te komen, dan hebben we meer mogelijkheden om als christelijke partijen de handen ineen te slaan. Dat kan door te erkennen dat de compromissen die zijn gesloten te ver zijn gegaan en een verkeerde uitwerking hebben gehad. Dat is toch geen schande?”