Waarden en normen27 september 1999

„Christen moet zich meer bezinnen op de tijdgeest”

Op de barricaden
voor het leven

Door P. Chr. van Olst
Het is nog maar drie weken geleden dat het Zwolse GPV-raadslid A. Slob zich achter zijn pc zette en recht uit het hart een „oproep tot bezinning, verootmoediging en gebed” begon te tikken. „Met grote dankbaarheid” ziet hij aan hoe inmiddels duizenden christenen elkaar opzoeken om zich te bezinnen op de reeks heidense voorstellen die het paarse kabinet deze zomer rond de beëindiging van leven lanceerde.

GPV-raadslid A. Slob
„Waarom jij?” vroegen zijn kennissen nadat het initiatief van Arie Slob uit Zwolle was opgepikt door de landelijke media. „Ik denk dat zoiets het werk is van de Geest, die mensen in beweging zet”, luidde het antwoord. En al die mensen die gehoor gaven, die overal in het land bijeenkomsten en gebedsdiensten belegden en die christelijke Nederland op hun beurt verder aanspoorden? Zelfde antwoord, zelfde verhaal.

„'t Is een zwaar woord”, zegt Slob, „maar ik denk dat er een soort opwekking gaande is. Christenen komen in beweging. Ze zien dat er nu echt grenzen worden bereikt die we vanuit ons geloof gezien gewoon niet kunnen accepteren. Waarbij we ook niet kunnen zwijgen. Waartegen we op een waardige, christelijke manier tegenwicht moeten bieden.”

De oorzaak voor het initiatief van de Zwolse GPV'er, wiens naam bij de Tweede-Kamerverkiezingen nog vlak achter die van Schutte en Van Middelkoop prijkte op de GPV-kandidatenlijst, is gelegen in de reeks kabinetsvoorstellen die gaan over leven en dood en de wijze waarop deze werden gepresenteerd. Slob: „In zeer korte tijd is het kabinet gekomen met een opeenstapeling aan voorstellen die verder afbreuk doen aan de bescherming van het leven. Daardoor wordt de Schepper van het leven onrecht aangedaan.”

Zonder moeite somt Slob de reeks 'levensgevaarlijke' voorstellen die hem zorgen baren op: „Toestemming om de abortuspil in Nederland te gebruiken, het verder oprekken van de nu geldende grens van 24 weken om abortus provocatus toe te passen, het gebruik van foetussen voor onderzoek, het niet langer strafbaar stellen van euthanasie en het creëren van de mogelijkheid voor 12- tot en met 15-jarigen om zelfstandig voor euthanasie te kiezen. Als je dat zo allemaal op een rijtje zet, schokt dat. Er worden duidelijk wissels omgezet.”

SGP-leider Van der Vlies meldde op de RD-opiniepagina dat er in de verhouding tussen SGP en kabinet iets was geknapt. Slob herkent zich in die reactie, al kiest hij liever zijn eigen woorden: „De voorstellen deden pijn.”

Pijnlijk stil
De eerste emoties over het paarse geweld verwerkte Slob op zijn vakantiebestemming. „Toen ik terugkwam heb ik voor mezelf het nieuws over de kabinetsvoorstellen op een rijtje gezet. Het viel me, eerlijk gezegd, heel erg tegen wat er allemaal was gezegd en geschreven. Er waren maar weinig reacties. Buiten uitspraken van de kamerleden van de christelijke politieke partijen was het pijnlijk stil. Dat zat me niet lekker.”

De stilte is volgens Slob deels te wijten aan de keuze van het kabinet om de voorstellen in de eerste week van het zomerreces –komkommertijd– te presenteren. „Dat was een heel ongelukkig moment, want veel mensen waren of gingen op vakantie.” Aan de andere kant heeft het stilzwijgen volgens de GPV-politicus ook te maken met lauwheid. „We zijn als christenen zo vaak bezig met onszelf en nemen onvoldoende tijd om de tijdgeest te proeven. Deze tijd vraagt van ons niet te gaan zitten haarkloven over soms heel kleine verschillen, maar om eens over die verschillen heen te stappen en samen in de bres springen voor het leven en de Schepper van het leven.”

„Het tegenhouden van de kabinetsplannen lijkt, naar de mens gesproken, een onbegonnen zaak”, weet Slob. Die realiteit doet volgens hem echter niets af van de opdracht. Weer wijst de GPV'er op de nood van de tijd: „Deze tijd vraagt niet om acceptatie van mogelijk voldongen feiten, maar om bezinning, verootmoediging en gebed. Als christen mag je daarbij altijd hoop hebben. Wanneer we ons oprecht verootmoedigen en onze zorgen voorleggen aan God, mogen we daar ook zeker wat van verwachten.”

Gevoelige snaar
Getuigenissen van twee „onverdachte getuigen” deden Slob uiteindelijk naar het toetsenbord grijpen om te gaan werken aan zijn oproep. „Normaal gesproken koop ik nooit een Elsevier. Nu deed ik dat een keer en net in dat nummer stond de column waarin Pim Fortuyn christenen opriep op een goede manier iets van zich te laten horen naar aanleiding van de kabinetsvoorstellen. Het beeld dat hij gaf over de christenheid was gechargeerd, maar hij raakte bij mij wel een gevoelige snaar. Ook hij gaf aan dat het kabinet duidelijk wissels wil omzetten.”

De Telegraaf betitelde het kabinetsvoornemen om kinderen in de leeftijd van 12 tot en met 15 jaar zelfbeschikkingsrecht op euthanasie te geven in een hoofdredactioneel commentaar als een hellend vlak. Dat was de tweede onverdachte getuige. Slob klom in de pen.

U riep op tot bezinning, verootmoediging en gebed. Waarom die drie? Waarom geen protestmars of handtekeningenactie?
„Ik vind dat we ons als christenen in de eerste plaats rekenschap moeten geven van het geestelijk klimaat van de tijd waarin we leven en van onze eigen positie daarin. Dit soort kabinetsvoorstellen biedt daar goede handvatten voor, omdat ze die tijdgeest in volle kracht blootleggen.

Er is mij wel gevraagd waarom ik daarbij ook voor verootmoediging pleit. Mensen begrijpen dat niet altijd precies. Het is van groot belang dat we ons niet opstellen alsof wij de wijsheid in pacht hebben. We hebben met de bijbelse openbaring natuurlijk wel de wijsheid in handen, maar we staan niet buiten alles wat er momenteel gebeurt. Als christenen hebben we dit, met al onze rijkdommen, niet tegen kunnen houden. Daarom mogen we beslist niet met een opgeheven vinger in de richting van het paarse kabinet zwaaien van „Oei oei, wat zijn jullie toch slecht bezig.” Ook wij hebben schuld.

Bij het zich bezinnen en verootmoedigen komt dan ook nog het bidden. Laten we ons realiseren wat er precies gebeurt, ons daarvoor verootmoedigen en dat ook in het gebed voorleggen aan onze Schepper.”

In onze multiculturele samenleving bevinden zich inmiddels ook redelijk grote bevolkingsgroepen die vanuit een andere geloofsovertuiging opkomen voor de beschermwaardigheid van het leven. Hoe kijkt u aan tegen samenwerking?
„Ik ben er de afgelopen weken inderdaad mee geconfronteerd dat mensen in bepaalde plaatsen bezinningsbijeenkomsten wilden opzetten en daarbij contact zochten met islamitische kringen. Het is me opgevallen dat vooral de VBOK daar ver mee is. Ik heb er geen pasklare oplossing voor. Het lijkt me niet goed om gezamenlijke gebedsbijeenkomsten te beleggen. Er bestaan fundamentele verschillen tussen islam en christendom. Dat moet je niet proberen te maskeren.

Aan de andere kant: Probeer wel samen te werken waar dat in de concrete acties richting het kabinet mogelijk is. Ook islamieten pleiten sterk voor de bescherming van het leven. Als je samen kunt werken, doe het.”

Concrete actie
Bezinning, verootmoediging en gebed is wat Slob betreft de basis, het hart van de christelijke reactie op de voorstellen van het paarse kabinet. Hij hoopt daarbij wel dat bezinningsavonden met deze elementen zullen resulteren in concrete actie. „We moeten de mogelijkheden die de wetgever zelf biedt om te reageren optimaal benutten.”

„Ik hoop vurig”, vervolgt het Zwolse raadslid, „dat uiteindelijk ook bij paarse politici en bij de burgers van Nederland die niet uit onze kringen komen, het besef zal doorbreken dat de weg van de autonomie van de mens en van het zelfbeschikkingsrecht een heilloze weg is, die je steeds verder wegvoert van Gods bedoeling met mensenlevens. Ik hoop dat zij tot inkeer zullen komen.”