Hoogtepunten in het landschap 24 juli 1999

Geen gedram in Drentse dreven

Door J. Visscher
„'t Is een bultje.” Licht grijnzend wijst een jongeman in een rode bestelwagen de weg naar het hoogste punt in Drenthe. Een kronkelige bosweg voert naar de Poolshoogte bij Odoorn, niet ver van Emmen. Op naar de top.

Boven op de heuvel bekruipt je ineens even de gedachte aan prinses Irene. Hier fluisteren louter boomtoppen. Op de zanderige grond beweegt weinig meer dan een zwarte tor. Wie zei er dat nieuws op straat ligt?

Tekstjes zat, trouwens. Het zeskantige overkapte zitje boven op de Poolshoogte is volgekalkt met allerhande gein en ongein. Weten we weer dat Ilonka er helemaal uitligt („Ik haat Ilonka”) en dat Sandra het „niet leuk vindt dat Nick weggaat”, sterker, dat Sandra stapel op hem is. Toch voel je je ook dan weer genomen. Pal ernaast staat in het bruine hout gekerfd: „Wie dit leest, is gek.”

Mag het deze zomermiddag boven op de top van Drenthe een en al rust zijn, beneden krioelen kinderen in het ronde. Het grasrijke dal is een geliefde uitgaansplek. Bij het theehuis bestelt de meester 76 ijsjes voor zijn pupillen.

Bloedberg
Er bestaat discussie over de vraag wat Drenthes hoogste plek is. Punt is dat de Poolshoogte, een heuvel van een meter of 15, door mensenhanden is aangelegd – tijdens de jaren dertig. Voor Drentenaren die destijds karrenvrachten zand naar boven sjouwden, staat de Poolshoogte te boek als de „bloedberg.”

Denk je de heuvel weg, dan keldert de Poolshoogte op de ranglijst van de Drentse toptien. Kanshebber wordt dan de Leewal, enkele kilometers verderop, nabij het dorp Exloo. De top van de 4 meter hoge zandverstuiving ligt, te midden van heidelandschap, op 28,3 meter boven NAP.

Niks geen dreiging van druk gedram in deze dromerige Drentse dreven. Aanrader voor hen die gejaagd zijn of gejaagd doen. Jawel, ze bestaan nog: herders met een schaapskudde.

Hoe ook, op de Poolshoogte sta je hoger, 38 meter boven NAP. Voorheen was dat verheven gevoel nog eens stukken sterker. Tot voor een jaar terug steeg een 20 meter hoge brandwachttoren op de heuvel uit boven de Drentse bossen.

Boven in het stalen gevaarte waakten mannen op warme dagen over flora en fauna. Nu nemen helikopters de brandinspectie voor hun rekening. Op de heuvel resten slechts de fundamenten van de toren. Wel wordt het ding op afzienbare termijn in ere hersteld. Ter herinnering.

Spelen
Opa Hendrik Knol, na veertig jaar Noord-Holland thans weer wonend in het Drentse Aalden, klauterde als jongen ooit de brandtoren op en af. „De Poolshoogte was vroeger onze enige uitgaansgelegenheid”, zegt Knol boven op de heuvel, vergezeld van zijn kleindochter. „Nu kunnen de kinderen met de computer spelen.”

Spelen. Hoe tragisch liep het op 22 juli 1945 af met de drie jonge knapen die in het Drentse bos nabij de Poolshoogte ravotten. Derk Pepping (14), zijn broertje Kornelius (9) en Remmelt Groenwold (9) stuitten kort na de bevrijding op Duitse munitie. Ze knoeiden eraan en vonden de dood. De bezetter had kort voor het eind van de oorlog in de bossen rond de Poolshoogte munitiebunkers opgeblazen.

Tussen stille, ranke bomen staan drie herdenkingsstenen voor Derk, Kornelius en Remmelt. „De Tweede Wereldoorlog maakte ook na afloop slachtoffers”, luidt de bovenste zin op elk van de groenachtige gedenktekens, neergezet in 1997.

Mobiele telefoon
Een reepje Drenthe verder klinkt te midden van ongedirigeerd vogelgekwetter ineens het ingeblikte gepiep van een mobiele telefoon, onder uit een rugzak. Er meldt zich een politievoorlichter met opmerkingen over een nog te plaatsen krantenartikel. Ietwat verbaasd: „Je zit op een boomstronk midden in de Drentse bossen? Da's nog eens mooi werk.”


Hoogtepunten in het landschap van de lage landen. We trekken van provincietop naar provincietop. Steeds een stukje hoger. Van Flevoland met 8,3 meter boven NAP als hoogste punt, tot Limburg met 322 meter.